SÙI MÀO GÀ BỆNH LIÊN QUAN ĐẾN UNG THƯ SINH DỤC NỮ

Trong đó 24% có trình độ đại học; đáng lo ngại trong đó 76% bệnh nhân từng tiếp xúc hơn một bạn tình trong vòng sáu tháng và 68% không sử dụng bao cao su khi quan hệ. Bệnh do virus HPV và được xếp vào nhóm các bệnh lây truyền qua đường tình dục; ở nữ giới bệnh có liên quan đến ung thư cổ tử cung, ung thư âm đạo...

Ngày nay, các nhà khoa đã phát hiện trên hơn 100 loại Human Papilloma Virus viết tắc HPV, trong đó hai loại có nguy cơ cao gây ung thư cổ tử cung – âm đạo  là HPV típ 16 và 18, còn gọi là típ gây bệnh mào gà sinh dục cho cả nam và nữ; tuy nhiên không phải nhiễm HPV là gây ung thư mà đa số trường hợp cơ thể có khả năng tự đẩy lui được bệnh đến hết hẳn và không để lại di chứng, chỉ có các trường hợp viêm nhiễm kéo dài, đặc biệt do nhóm nguy cơ cao, sẽ gây ra các tổn thương của cổ tử cung, trung bình khỏang 10 - 20 năm cho sự tiến triển từ dị sản đến ung thư cổ tử cung. Các dạng HPV đã được phân loại.

HPV típ 16-18 là thể gây bệnh sùi mào gà hay còn gọi mồng gà, có tên khoa là Genital Warts hay Condylomata Acuminata, là bệnh được xếp vào nhóm các bệnh lây truyền qua đường tình dục, bệnh sùi mào gà được lây truyền do tiếp xúc trực tiếp qua đường sinh họat tình dục và lây truyền  từ mẹ sang con trong lúc sinh, khi xâm nhập vào cơ thể qua tiếp xúc trực tiếp với da hay niêm mạc, virus khu trú ở tế bào cận đáy, có thời gian ủ bệnh từ 1 đến 8 tháng, sau đó kích thích tăng sinh tế bào đáy dẫn đến sự hình thành những tổn thương ở biểu mô có hình dạng sùi lên như hoa súp lơ hay cái mào gà, gặp nhiều nhất ở người có bộ phận sinh dục thường ẩm ướt, viêm âm hộ-âm đạo, suy giảm miễn dịch hoặc đi kèm bệnh hoa liễu khác. Về Triệu chứng, mào gà thường không biểu hiện gì đặc biệt, không đau, không ngứa, biểu hiện với sang thương căn bản là sẩn sùi kích thước 1mm đến vài chục mm, thậm chí đến hàng trăm mm, bề mặt sần sùi, màu hồng hoặc đỏ, mềm, ẩm ướt, có thể có cuống, sờ vào không đau, nhưng dể chảy máu. Vị trí thường gặp ở âm hộ, âm đạo, cổ tử cung, quanh lỗ tiểu, bẹn, tầng sinh môn, hậu môn; trẻ em có thể bị lây từ mẹ trong lúc sinh, có thể gặp ở niêm mạc ngoài cơ quan sinh dục như mắt, mũi, miệng. Về cơ chế gây ung thư của HPV, các nhà khoa học thấy rằng, sau khi sát nhập vào bộ gen tế bào ký chủ thì vùng gen E6, E7 điều khiển tổng hợp protein E6, E7; các protein này gắn kết và vô hiệu hoá chức năng của protein điều hoà tăng trưởng tế bào pRb dẫn đến sự phân chia tế bào liên tục một cách bất thường và hậu quả là phát sinh ung thư. Về điều trị, giải pháp tốt cho điều trị hiện nay là đốt các sang thương bằng Laser CO2. Việc lọai các sang thương bằng điều trị bằng Laser CO2 hay đốt điện chỉ loại bỏ được các nốt sùi chứ không tiêu diệt được virut, sau đó các sang thương cũng dễ phát triển trở lại, vì vậy vẫn phải tiếp tục theo dõi và điều trị cho đến khi hết hẳn. Do thời gian ủ bệnh của virus kéo dài đến 8 tháng, nên nhất thiết phải theo dõi đến hết thời gian ủ bệnh mới xác định bệnh khỏi hẳn, tức là sau 8 tháng. Ngòai phương pháp trên, đối với các tổn thương sùi mào gà ở âm hộ, âm đạo có thể chấm dung dịch Trichloactic Acid, chấm đến khi nốt sùi chuyển màu trắng là được, tuyệt đối không chấm dung dịch Trichloactic Acid lên những nốt sùi ở cổ tử cung hay trong lỗ hậu môn. Giải pháp tốt đối với sùi mào gà cổ tử cung/ lỗ hậu môn là đốt Laser CO2/ đốt điện. Có thể dùng dung dịch Podophyllotoxine 20 - 25% bôi lên những nốt sùi nhỏ lẻ ở âm hộ, bôi thuốc để từ 1 – 3 giờ phải rửa sạch để tránh loét xuống phần da lành, mỗi tuần bôi 1 lần; thuốc này cũng không được bôi vào các sang thương ở trong âm đạo, cổ tử cung và trong hậu môn. Đối với phụ nữ mang thai, trường hợp tổn thương nhiều ở âm hộ, âm đạo  cũng rất nguy hiểm vì những đám sùi sẽ chảy máu khó cầm khi đẻ đường dưới hoặc khi thai nhi lọt qua âm đạo sẽ bị lây nhiễm. 

Về phòng bệnh, việc phòng bệnh vẫn là ưu tiên hàng đầu, tốt nhất là tiêm phòng vaccin ngay ở tuổi thanh thiếu niên, hoặc người lớn chưa có quan hệ tình dục, có nghĩa là cần tiêm trước khi có quan hệ tình dục đầu tiên, hiện nay nước ta đã thực hiện được xét nghiệm chẩn đoán nhiễm HPV và có vaccin tiêm phòng, hai loại vaccine ngừa ung thư cổ tử cung là Gardasil của Công ty Merck - MSD của Mỹ và Cervaris của GlaxoSmithKline của Anh được Bộ Y tế cấp phép lưu hành tại Việt Nam. Vắc xin được chỉ định cho bé gái và phụ nữ từ 9 tới 26 tuổi, dùng với 3 liều trong 6 tháng, liều thứ 2 cách liều thứ nhất 2 tháng và liều thứ 3 cách liều thứ nhất là 6 tháng, sau chích tạo miễn dịch bảo vệ được 4-5 năm. Ngoài ra, cần đảm bảo vệ sinh cá nhân như rửa sạch bộ phận sinh dục bằng nước và xà phòng thích hợp trước và sau khi quan hệ tình dục. Việc dùng bao cao su có thể dự phòng được bệnh sùi mào gà và các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác. Tuy nhiên, virus gây bệnh này cũng có thể xâm nhập vào vùng da và niêm mạc khác ngoài bộ phận sinh dục; với phụ nữ mang thai bị sùi mào gà cần tích cực điều trị trước khi sinh con, vì virus này có thể từ đường sinh dục của mẹ xâm nhập vào đường hô hấp của trẻ sơ sinh, gây tử vong. Bệnh sùi mào gà ở thai phụ có thể liên quan đến  nguy cơ ung thư cổ tử cung, âm đạo, âm hộ, hậu môn; chảy máu khó cầm nguy hiểm đến tính mạng; nguy cơ phải mổ lấy thai; nguy cơ lây bệnh từ mẹ sang con trong khi sinh đẻ. Vì vậy việc điều trị khỏi bệnh cho thai phụ trước khi sinh con là rất quan trọng, giúp thai phụ tránh được những mối nguy hiểm này. Bên cạnh việc chích ngừa thì khám phụ khoa định kỳ sẽ giúp chẩn đoán những sùi mào gà mới và sang thương còn nhỏ.

Tóm lại, trong đời sống sinh lý, tạo hóa đã ban tặng cho nữ giới một cơ quan sinh dục  hết sức kỳ diệu, vừa là thiên chức làm vợ vừa là thiên chức làm mẹ, nhưng đồng thời cũng là vùng có nguy cơ mắc các bệnh viêm nhiễm thông thường đến các bệnh lây truyền qua đường tình dục, đặc biệt trong đó có HPV nói chung và HPV type  mào gà nói riêng, vẫn còn là nổi ám ảnh vì bệnh để lại nhiều hậu quả từ ung thư sinh dục đến cả tâm lý và hạnh phúc gia đình. 

BS. CKI TRẦN QUỐC LONG