CHĂM SÓC BÀN CHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG
Bệnh đái tháo đường thường gây ra nhiều biến chứng ở chân, biến chứng bàn chân ở bệnh nhân đái tháo đường rất đa dạng và thường do nhiều nguyên nhân phối hợp.Theo thống kê khoảng 25% bệnh nhân đái tháo đường có các vấn đề về bàn chân và nguy cơ bị đoạn chi ở các bệnh nhân đái tháo đường cao gấp 15 - 46 lần so với người không bị đái tháo đường. Cùng Bệnh viện đa khoa Medic Bình Dương tìm hiểu các biến chứng xảy ra trên đôi chân của người bệnh đái tháo đường và các cách chăm sóc hiệu quả nhất.
Theo Tổ chức y tế thế giới (WHO), bàn chân đái tháo đường được định nghĩa là bàn chân của người bệnh đái tháo đường với loét, nhiễm trùng và/hoặc phá hủy mô sâu, kết hợp với bất thường thần kinh và các mức độ khác nhau của bệnh mạch máu ngoại biên ở chi dưới.
NGUYÊN NHÂN LOÉT BÀN CHÂN Ở NGƯỜI BỆNH ĐÁI THÁO ĐƯỜNG
» Tổn thương thần kinh ngoại biên: có thể xảy ra ở bất kỳ người bệnh ĐTĐ nào, biến chứng thần kinh ngoại biên làm giảm khả năng cảm nhận cảm giác ở bàn chân như đau, nóng, lạnh;
» Tổn thương mạch máu: người bệnh ĐTĐ dễ bị xơ vữa động mạch, các mạch máu bị hẹp hoặc tắc sẽ làm giảm lượng máu đến bàn chân. Điều này làm các vết loét lâu lành.
» Nhiễm trùng: người bệnh ĐTĐ dễ bị nhiễm trùng hơn so với người bình thường do lượng đường trong máu cao làm vi khuẩn phát triển. Lượng máu đến bàn chân kém làm cho các tổn thương ở bàn chân lâu lành hơn.
» Mang giày, vớ quá chật
» Sức đề kháng kém, dễ bị viêm loét
» Béo phì làm tăng áp lực lên bàn chân
» Hút thuốc lá
CÁC VẤN ĐỀ THƯỜNG GẶP VỚI CHÂN CỦA NGƯỜI BỆNH TIỂU ĐƯỜNG
» Nấm da chân: Khi đường huyết tăng cao không kiểm soát, cơ thể bị suy giảm miễn dịch và dễ bị nấm. Nấm da chân, kẽ chân làm cho da chân bị đỏ, ngứa và nứt da.
» Nấm móng: Móng chân, tay bị nhiễm nấm thường bị thay đổi màu sắc móng (chuyển sang màu vàng nâu hoặc trắng đục), móng dày sừng, dễ gẫy và bị tách ra khỏi giường móng, một vài trường hợp móng bở và bể vụn.
» Vết chai: Những vết chai ở vùng lòng bàn chân xuất hiện trên người đái tháo đường là hậu quả của việc thay đổi vị trí chịu áp lực và tì đè khi cấu trúc bàn chân bị thay đổi. Lâu ngày vi khuẩn có thể xâm nhập vào những tổn thương da vi thể xung quanh các vết chai làm vùng da nhiễm trùng, chảy mủ.
» Loét do tiểu đường: Loét bàn chân tiểu đường là những vết thương hở ở bàn chân gặp ở 10% người bệnh tiểu đường. Vết loét thường nằm ở các vị trí hay bị tì đè như gan bàn chân, đầu ngón chân, đặc biệt là ngón cái và ngón út. Loét chân có thể xảy ra từ những vết xước nhỏ, vết cắt lành chậm hoặc do sự cọ xát của giày có kích cỡ không phù hợp.
» Ngón chân khoằm (tên tiếng Anh là Hammertoe). Hammertoes hình thành khi một hoặc cả hai khớp ngón chân nhỏ (từ ngón chân trỏ đến ngón út) bị bẻ cong do cơ chân yếu do tổn thương thần kinh trong bệnh tiểu đường có thể gây ra tình trạng yếu cơ này. Bạn có thể có vết lở ở lòng bàn chân và trên đỉnh của ngón chân do bị nhiễm trùng. Hình dạng bàn chân có thể thay đổi, đi lại khó khăn và khó tìm giày phù hợp.
» Móng chân mọc ngược: Móng chân mọc ngược xảy ra khi các cạnh của móng mọc đâm vào da và gây ra áp lực khiến người bệnh đau dọc theo các cạnh móng. Các cạnh của móng có thể cắt vào da gây đỏ, sưng, đau, chảy mủ và nhiễm trùng. Nguyên nhân phổ biến nhất của móng chân mọc ngược là áp lực từ giày.
CÁC PHƯƠNG PHÁP CHĂM SÓC BÀN CHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG
- Kiểm tra bàn chân hàng ngày: Xem vết loét, mụn nước, đỏ, vết chai hoặc bất kỳ vấn đề nào khác. Nếu bạn có lưu lượng máu kém cần phải kiểm tra bàn chân hàng ngày. Cắt móng chân với một cái bấm móng tay thẳng. Không làm tròn các góc của móng chân hoặc không cắt xuống hai bên móng. Sau khi cắt, làm mịn móng chân bằng giũa móng.
- Chăm sóc bản thân và bệnh tiểu đường: Làm theo lời khuyên của bác sĩ về dinh dưỡng, tập thể dục và thuốc. Giữ mức đường trong máu của bạn trong phạm vi theo chỉ định của bác sĩ.
- Vệ sinh bàn chân sạch sẽ: Rửa chân bằng nước ấm mỗi ngày với xà phòng nhẹ. Kiểm tra nhiệt độ của nước bằng khuỷu tay của bạn vì tổn thương thần kinh cũng có thể ảnh hưởng đến cảm giác ở bàn tay. Không ngâm chân. Lau khô chân, đặc biệt các kẽ ngón chân. Thoa kem dưỡng cho chân nhưng không thoa kem giữa các ngón chân.
- Bảo vệ đôi chân với giày và vớ: Luôn mang giày kín và đi dép trong nhà. Không đi dép quai hậu hoặc chân trần trong và ngoài nhà. Luôn mang tất. Mang vớ hoặc tất vừa vặn với bàn chân và có độ đàn hồi co dãn. Mang giày đúng cỡ. Luôn kiểm tra bên trong giày để đảm bảo rằng không có vật lạ nào có bên trong và gây tổn thương chân. Bảo vệ bàn chân khỏi nóng và lạnh. Mang giày ở bãi biển hoặc trên vỉa hè nóng. Mang vớ vào ban đêm nếu chân bạn bị lạnh.
- Đảm bảo máu chảy đến chân: Khi ngồi trên ghế, người bệnh tiểu đường nên thường xuyên di chuyển ngón chân và mắt cá chân nhiều lần trong ngày và không ngồi bắt chéo chân trong một thời gian dài.
- Bỏ thuốc lá: Hút thuốc lá có thể làm cho vấn đề vể lưu lượng máu trở nên tồi tệ hơn.
Khi có các vấn đề về bệnh tiểu đường hoặc cần sự tư vấn của bác sĩ, hãy đến với Bệnh viện đa khoa Medic Bình Dương. Chúng tôi có những chuyên gia hàng đầu trong điều trị Đái tháo đường và trang thiết bị hiện đại giúp người bệnh an tâm và trao gửi sức khỏe cho chúng tôi. Bệnh viện đa khoa Medic Bình Dương luôn hoạt động với phương châm: “Trao bạn điều quý giá nhất.”
Xem thêm