ĐIỀU TRỊ DI CHỨNG LIỆT NỬA NGƯỜI (BÁN THÂN BẤT TOẠI) DO TAI BIẾN MẠCH MÁU NÃO BẰNG TÂY Y VÀ ĐÔNG Y KẾT HỢP

Theo số liệu của Khoa phục hồi chức năng, Bệnh viện Bạch Mai (1999), 22.41% bệnh nhân điều trị nội trú tại khoa là bệnh nhân liêt nửa người do tai biến mạch máu não. Phương pháp điều trị liệt nửa người hiệu quả nhất là Đông Y và Tây Y kết hợp, điều trị bằng thuốc y học hiện đại (YHHĐ), thuốc y học cổ truyền (YHCT) kết hợp với các dịch vụ khác của Khoa Phục hồi chức năng như điện châm, điện xung, chiếu đèn hồng ngoại, tập vận động và xoa bóp toàn thân.

Truy tìm “ THỦ PHẠM ” nguyên nhân gây bệnh.

Theo nghiên cứu của YHHĐ, Hội chứng liệt nửa người thường xảy ra do những tổn thương hoặc bệnh về não và mạch máu não, từ đó làm gián đoạn quá trình chuyển máu đến não (đột quỵ thiếu máu cục bộ). Trong đó, bao gồm:

• Chấn thương sọ não: bao gồm tụ máu ngoài màng cứng, tụ máu dưới màng cưới, đụng giập não.
• Tai biến mạch máu não: là nguyên nhân phố biến nhất gây ra chứng liệt nửa người.
• Nhiễm trùng thần kinh: áp-xe não, viêm não, viêm tắc tĩnh mạch.
• Bệnh thoái hóa thần kinh và bệnh lý mất myelin: có thể do bệnh xơ cứng cột bên teo cơ hoặc xơ cứng rải rác.

Xét trên góc độ của YHCT, người mắc chứng Bán thân bất toại hay bi trúng phong là do:

• Nhân tố bên ngoài (Phong Hàn, Thử , Thấp…) tác động đột ngột vào kinh lạc, tạng phủ.
• Nhân tố bên trong: Hỏa thịnh (do thận thủy suy kém, tâm hỏa bốc lên, bịnh liên hệ với tâm-thận). Phong dương (do thận âm hư can dương vượng, gây ra nội phong-bịnh liên hệ với can-thận) Đờm nhiệt (do thấp sinh đờm, đờm uất trệ sinh nhiệt, nhiệt thịnh sinh phong - bịnh thuốc tỳ vị).

Chủ yếu là do âm dương mất quân bình, thận âm hư, can dương vượng, đờ, tắc tâm khiếu gây ra.

TRIỆU CHỨNG LIỆT NỬA NGƯỜI

Các triệu chứng thường gặp của liệt nửa người gồm có:

» Mất thăng bằng

» Khó nói, khó nuốt, khó đi

» Tê ngứa hoặc mất cảm giác ở một bên cơ thể

» Suy giảm khả năng cầm nắm, cử động không rõ ràng

» Yếu cơ, thiếu sự phối hợp vận động

Dựa vào biện chứng bệnh, YHCT chia làm 2 loại:

• Trúng phong kinh lạc (loại nhẹ) và Phong trúng tạng phủ (loại nặng).

Phong Trúng Kinh Lạc

» Can Thận Âm Hư, Phong Đờm Ngăn Trở, Quấy Nhiễu

» Thường bị đau đầu, chóng mặt, tai ù, mắt mờ, ngủ ít, hay mơ, tự nhiên thấy lưỡi bị cứng, không nói được, mắt lệch, miệng mép, nửa người liệt, lưỡi hồng, rêu lưỡi đỏ, nhờn, hoặc vàng, mạch Huyền Hoạt, Huyền Tế mà Sác,

Phong Trúng Tạng Phủ

» Đột nhiên mắt lệch, miệng méo, da tê bì, nói ngọng, miệng chảy dãi, liệt nửa người, sợ rét, sốt, tay chân co lại, các khớp xương đau nhức, rêu lưỡi trắng, mạch huyền tế hoặc phù sác.

BIẾN CHỨNG CỦA LIỆT NỬA NGƯỜI

Đa số bệnh nhân bị chứng liệt nửa người đều bắt nguồn từ cơn Tai biến mạch máu não trước đó, gây nguy cơ tử vong cao và có nhiều biến chứng khó lường như:

• Gây bất tiện, khó khăn khi di chuyển / cử động: Do bị liệt một bên nửa người, người bệnh sẽ khó đứng dậy và đi lại, lăn trở ở giường, khó thay đổi tư thế, khó ngồi dậy và ngồi cho vững, khó thực hiện các hoạt động trong sinh hoạt hàng ngày do cử động tay và thân mình khó.
• Giao tiếp khó: Khoảng 25-30% người bị liệt nửa người có nguy cơ bị khó khăn về giao tiếp: nói khó, nói không rõ tiếng hoặc thất ngôn, hiểu lời nói kém, diễn đạt bằng lời nói kém, đọc và viết kém.
• Cần sự trợ giúp trong các hoạt động hàng ngày: Bệnh nhân có thể cần sự trợ giúp bằng dụng cụ hoặc sự giúp đỡ của người khác khi ăn uống, chải đầu, đánh răng, tắm giặt, thay quần áo, đi vệ sinh...
• Gián đoạn công việc: Phần lớn người bị liệt nửa người sau tai biến đều đang ở tuổi lao động hoặc mới nghỉ hưu. Vì thế, họ không có khả năng tiếp tục làm việc và mất nguồn thu nhập.