ĐAU BỤNG DO NGỘ ĐỘC THỰC PHẨM: NGUYÊN NHÂN, TRIỆU CHỨNG VÀ CÁCH PHÒNG NGỪA HIỆU QUẢ

Sau khi ăn phải thực phẩm chứa vi khuẩn, virus, ký sinh trùng hoặc hóa chất độc hại, bạn có thể bị đau bụng do ngộ độc thực phẩm. Tiêu chảy, sốt và nôn mửa thường là những triệu chứng khác. Để tránh biến chứng, người bệnh phải kịp thời cung cấp nước, điện giải và thuốc theo chỉ định.

ĐAU BỤNG DO NGỘ ĐỘC THỰC PHẨM LÀ GÌ?

Ngộ độc thực phẩm, còn được gọi là ngộ độc thực phẩm hoặc trúng thực, là tình trạng mà một người bị trúng độc hoặc bị trúng độc do ăn uống thức ăn, nước uống bị nhiễm khuẩn hoặc nhiễm độc, ôi thiu, vượt quá liều lượng cho phép các chất bảo quản, chất phụ gia.....

Trong trường hợp này, đau bụng là triệu chứng phổ biến. Nó xảy ra khi niêm mạc đường tiêu hóa bị kích thích, bị viêm nhiễm hoặc tăng nhu động để loại bỏ các chất gây ngộ độc, dẫn đến đau bụng kiểu quặn cơn, co thắt. Sau khi đi ngoài hoặc nôn ói, cơn đau có thể dịu đi.

DẤU HIỆU ĐAU BỤNG DO NGỘ ĐỘC THỰC PHẨM

Ngộ độc thực phẩm có thể xảy ra sau vài phút hoặc vài giờ sau khi tiếp xúc với độc chất hoặc tác nhân gây ngộ độc, hoặc nó có thể xảy ra trong khoảng một đến hai ngày sau khi hệ tiêu hóa tiêu thụ hết thực phẩm.

Nhìn chung, đau bụng ngộ độc thực phẩm là một tình trạng cấp tính, xuất hiện đột ngột và biến mất trong một khoảng thời gian ngắn, thường không lâu hơn một tuần. Người bệnh có thể nghĩ đến ngộ độc trong một số trường hợp sau:

• Có những biểu hiện khác thường sau khi ăn uống một thực phẩm nào đó.
• Những người cùng ăn chung một loại thực phẩm có biểu hiện giống nhau, trong khi những người không ăn loại thực phẩm đó không có biểu hiện gì.
• Gặp phải những triệu chứng ngộ độc thực phẩm đặc trưng như đau bụng dữ dội, nôn mửa, tiêu chảy.
• Thực phẩm vừa ăn uống có mùi vị lạ, ôi thiu, thậm chí có thể có giun sán.

Người bệnh bị ngộ độc có thể có các triệu chứng khác ngoài đau bụng:

• Tiêu chảy, tiêu phân máu
• Nôn, buồn nôn
• Sốt
• Đau đầu, xây xẩm

Ngộ độc thực phẩm hiếm gặp như ngộ độc cá, ngộ độc động vật có vỏ, sắn và măng có thể gây hại cho hệ thống thần kinh, gây ra nhiều triệu chứng như:

• Mờ mắt, nhìn đôi
• Khó nói, nói ngọng
• Co giật
• Đau đầu, chóng mặt
• Yếu liệt
• Những trường hợp này đều rất nghiêm trọng, cần cấp cứu kịp thời để điều trị, tránh biến chứng nguy hiểm về sau.

Ngoài ra, người bệnh, đặc biệt là trẻ em bị ngộ độc thực phẩm đau bụng, có thể phát hiện ra các triệu chứng kèm theo mất nước như:

• Khát nước và khô miệng
• Đi tiểu ít hơn bình thường
• Choáng váng, chóng mặt, có thể xảy ra khi đứng lên, ngồi xuống
• Ngất xỉu
• Da niêm khô
• Nước tiểu sẫm màu
• Da bị giảm độ đàn hồi
• Mắt hoặc má trũng xuống
• Trẻ em: uống nước háo hức bất thường, khô miệng và khô lưỡi, khóc không có nước mắt…

CÁC TRƯỜNG HỢP ĐAU BỤNG NGỘ ĐỘC THỨC ĂN

1. Ngộ độc do E. coli (Escherichia coli)

Nhóm vi trùng đường ruột Enterobacteriaceae bao gồm E coli. Loại vi khuẩn này thường được tìm thấy phổ biến trong môi trường tự nhiên, chẳng hạn như trong đường ruột của gia súc và con người. E coli thường được gọi là vi khuẩn đại tràng vì nó thường tồn tại trong đại tràng. Mặc dù không gây bệnh, nhưng các triệu chứng thường kéo dài từ hai đến ba ngày. E. Coli 0157:H7 là chủng vi khuẩn nguy hiểm có thể tìm thấy trong đường tiêu hoá của vật nuôi.

Ngoài ra, thịt chưa nấu chín, thịt sống, sữa tươi và các sản phẩm từ sữa là những loại thực phẩm có mầm bệnh E. coli. Vi khuẩn cũng có thể xâm nhập vào rau và trái cây, gây hại cho hệ tiêu hóa của con người khi họ ăn chúng. Bệnh thừ kéo dài từ 10 đến 24 giờ, nhưng có thể kéo dài từ 5 đến 48 giờ.

Ngộ độc thực phẩm do E. coli có thể gây ra các triệu chứng như sau:

• Tiêu chảy ra máu
• Đau bụng
• Suy thận (trong trường hợp nặng)
• Buồn nôn
• Nôn mửa

2. Ngộ độc do Salmonella (Salmonella enterica)

Phần lớn các ca nhiễm salmonella xảy ra do ăn thịt gà, trứng sống, thịt bò, thịt lợn, sữa bị hỏng hoặc các sản phẩm bị nhiễm khuẩn. Các triệu chứng ngộ độc do salmonella giống như triệu chứng nhiễm E. coli, chẳng hạn như:

• Tiêu chảy
• Sốt cao
• Đau bụng
• Buồn nôn
• Nôn mửa

Không được điều trị, bệnh có thể kéo dài từ 4 đến 7 ngày. Điều trị triệu chứng như tiêu chảy và nôn ói bằng cách uống đủ nước và dùng thuốc kháng sinh là phương pháp điều trị thông thường.

3. Ngộ độc do Listeria (Listeriosis)

Vi khuẩn Listeria monocytogenes gây ngộ độc thực phẩm nghiêm trọng hơn E. coli và Salmonella, đặc biệt là ở trẻ em, trẻ sơ sinh, phụ nữ mang thai và những người có hệ miễn dịch kém. Vi khuẩn này lây truyền qua đất và nước bị ô nhiễm. Do đó, chúng thường có mặt trong thịt và rau sống. Triệu chứng có thể bao gồm:

• Sốt cao
• Đau cơ
• Buồn nôn
• Tiêu chảy
• Mất thăng bằng
• Co giật

BỊ ĐAU BỤNG NGỘ ĐỘC THỰC PHẨM NÊN LÀM GÌ?

1. Cách chữa đau bụng ngộ độc thực phẩm tại nhà

Người bị ngộ độc thực phẩm thường tự khỏi mà không cần điều trị y tế. Để ngăn ngừa mất nước, hãy uống nhiều nước lọc, nước ép trái cây, nước có chứa điện giải và đồ uống thể thao.…

Uống dung dịch như Oresol hoặc Hydrite nên được xem xét đối với người trưởng thành và người cao tuổi có hệ miễn dịch kém và tiêu chảy nặng. Nó chứa glucose và chất điện giải, đặc biệt hiệu quả đối với những người bị mất nước.

Các triệu chứng phổ biến của ngộ độc thực phẩm là nôn mửa sau khi ăn hoặc cảm thấy vô cùng chán ăn trong thời gian ngắn. Ngay cả khi người bệnh vẫn bị tiêu chảy, người bệnh nên quay trở lại chế độ ăn uống bình thường khi cảm giác thèm ăn quay trở lại.

Một số loại thực phẩm nên tránh khiến triệu chứng ngộ độc trở nên tồi tệ hơn bao gồm:

• Đồ uống có chứa caffeine như cà phê, nước ngọt
• Thực phẩm giàu chất béo như đồ chiên, pizza, đồ ăn nhanh
• Thực phẩm, đồ uống có đường và một số loại nước ép trái cây
• Sữa và các sản phẩm sữa có chứa đường lactose

2. Gặp bác sĩ điều trị theo y khoa

Người bệnh nên đi khám bác sĩ nếu các phương pháp điều trị tại nhà không hiệu quả để ngăn chặn bệnh nặng hơn.

Thuốc không kê đơn thường không hiệu quả khi tiêu phân ra máu hoặc sốt. Đây là những dấu hiệu cảnh báo nhiễm trùng do ký sinh trùng hoặc vi khuẩn, cần được điều trị kịp thời.

CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ NGỘ ĐỘC THỰC PHẨM

Bất kỳ ai cũng có thể bị ngộ độc thực phẩm, tuy nhiên, nhóm đối tượng có nguy cơ cao bao gồm:

• Trẻ sơ sinh và trẻ em
• Phụ nữ mang thai
• Người cao tuổi
• Những người có hệ thống miễn dịch suy yếu

PHÂN BIỆT ĐAU BỤNG DO NGỘ ĐỘC THỰC PHẨM VÀ BỆNH LÝ

Triệu chứng của các bệnh về dạ dày, đặc biệt là viêm dạ dày ruột do siêu thường gây nhầm lẫn với ngộ độc thực phẩm. Hai trường hợp này là hoàn toàn khác nhau:

Tên gọi chung của bệnh lý đường tiêu hóa do virus gây ra là viêm dạ dày ruột do siêu vi. Các virus thường gây bệnh này là norovirus, rotavirus và adenovirus. Các loại virus này thường lây lan qua việc ăn thức ăn hoặc nước bị ô nhiễm, chạm tay vào bất kỳ bề mặt nào có virus và sau đó đưa nó vào miệng, hoặc dùng đồ dùng chung với người nhiễm bệnh. Triệu chứng của bệnh bao gồm tiêu chảy, buồn nôn, nôn mửa, đau bụng, sốt và đau đầu.

Tuy nhiên, ngộ độc thực phẩm là một thuật ngữ đề cập đến các bệnh do vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng gây ra. Salmonella, E. coli và tụ cầu khuẩn là những ví dụ về những loại vi khuẩn này. Nhiễm trùng thường lây lan qua thực phẩm sống. Do triệu chứng giống như viêm dạ dày ruột nên khó phân biệt.

Tuy nhiên, thời gian bệnh phát triển là điểm khác biệt. Các triệu chứng của bệnh viêm dạ dày ruột do siêu vi thường xuất hiện trong vòng 12 đến 48 giờ, nhưng các triệu chứng do ngộ độc thực phẩm thường xuất hiện nhanh hơn nhiều, chủ yếu trong vòng 6 giờ sau khi ăn thực phẩm nhiễm bệnh. Ngoài ra, khoảng thời gian bệnh tật cũng khác nhau. Ngộ độc thực phẩm hiếm khi kéo dài hơn một ngày hoặc thậm chí chỉ trong vài giờ, nhưng các bệnh về dạ dày thường kéo dài từ một đến ba ngày.

NGỘ ĐỘC THỰC PHẨM CÓ PHÒNG NGỪA ĐƯỢC KHÔNG?

• Rửa tay: Sau khi đi vệ sinh, trước khi ăn, trước và sau khi xử lý thực phẩm, hãy rửa tay bằng xà phòng và nước trong vòng 20 giây. Trước khi ăn, gọt vỏ hoặc sơ chế hoặc chế biến, rửa sạch trái cây và rau quả bằng vòi nước chảy.
• Vệ sinh kỹ dụng cụ nhà bếp: Sau khi sử dụng thịt sống, trái cây và rau quả chưa rửa sạch, hãy rửa thớt, dao và các dụng cụ khác bằng xà phòng chuyên dụng.
• Không ăn thịt hoặc cá sống hoặc chưa nấu chín: Tất cả các loại thịt phải được ăn chín và uống sôi. Nhiệt độ tối thiểu để chế biến cá là 63 độ C, thịt xay là 71 độ C và thịt gia cầm là 74 độ C.
• Để bảo quản thức ăn thừa trong tủ lạnh: Sau khi ăn xong, cho thức ăn vào hộp đậy kín và bảo quản trong tủ lạnh.
• Rã đông thực phẩm đúng cách: Bạn có thể cho thực phẩm đông lạnh vào hộp chống kín và cho vào nước lạnh, bỏ vào ngăn mát tủ lạnh để rã đông qua đêm hoặc cho vào lò vi sóng.
• Không ăn thực phẩm bị hỏng: Nếu thực phẩm có dấu hiệu hỏng, mốc hoặc đã quá hạn, hãy tránh ăn nó.
• Vệ sinh tủ lạnh định kỳ: Nên vệ sinh tủ lạnh vài tháng một lần bằng cách sử dụng dung dịch tẩy rửa có chứa 15 ml baking soda và 0,9 lít nước.