KHỚP GỐI LỤC CỤC, ĐAU NHỨC – DẤU HIỆU THOÁI HÓA KHỚP GỐI KHÔNG NÊN BỎ QUA
Thoái hóa khớp gối là dạng viêm khớp phổ biến nhất. Bệnh thường gặp nhất ở những người ngoài 40 tuổi, và tỷ lệ mắc bệnh tăng dần theo tuổi tác.
NGUYÊN NHÂN GÂY RA THOÁI HÓA KHỚP GỐI
Thoái hóa khớp gối xảy ra khi quá trình tái tạo và thoái hóa sụn khớp bị mất cân bằng, dẫn đến lớp sụn đệm tự nhiên giữa các khớp bị bào mòn, rách hoặc tiêu biến. Các xương cọ xát vào nhau, gây đau đớn, viêm và hạn chế cử động. Các nguyên nhân chính bao gồm:
- Tuổi tác: Đây là nguyên nhân hàng đầu. Khi tuổi càng cao, quá trình lão hóa tự nhiên diễn ra .
- Thừa cân, béo phì: Trọng lượng cơ thể quá lớn gây áp lực nặng nề lên khớp gối, làm tổn thương sụn khớp và dây chằng.
- Chấn thương: Các chấn thương cũ ở khớp gối (gãy xương, rách sụn chêm, tổn thương dây chằng) có thể làm thay đổi cấu trúc khớp và đẩy nhanh quá trình thoái hóa.
- Yếu tố di truyền: Một số người có khuynh hướng di truyền dễ mắc bệnh thoái hóa khớp hơn.
- Các bệnh lý khác: Viêm khớp dạng thấp, bệnh Gout, tiểu đường, nhiễm trùng khớp hoặc các rối loạn chuyển hóa khác có thể thúc đẩy thoái hóa khớp gối.
- Tư thế sai trong sinh hoạt và lao động: Ngồi xổm, mang vác nặng không đúng cách, tập luyện thể thao quá sức hoặc sai kỹ thuật có thể gây tổn thương khớp.
- Thiếu vận động hoặc vận động không đúng cách: Vận động quá ít làm giảm nuôi dưỡng sụn khớp, trong khi vận động quá mạnh hoặc sai tư thế lại gây áp lực lên khớp.
TRIỆU CHỨNG THOÁI HÓA KHỚP GỐI
Triệu chứng thoái hóa khớp gối thường tiến triển chậm và âm ỉ, bao gồm:
- Đau khớp gối: Là triệu chứng nổi bật nhất,gối. tăng khi vận động (đi lại nhiều, leo cầu thang, đứng lên ngồi xuống) và giảm khi nghỉ ngơi. Ban đầu đau nhẹ, xuất hiện vào buổi tối hoặc sau khi vận động, sau đó cơn đau sẽ tăng dần và kéo dài hơn.
- Cứng khớp: Đặc biệt cứng khớp vào buổi sáng sau khi ngủ dậy hoặc sau khi ngồi lâu một chỗ. Tình trạng cứng khớp thường kéo dài dưới 30 phút.
- Khớp phát ra tiếng kêu: Khi cử động khớp gối có thể nghe thấy tiếng lục khục, lạo xạo do bề mặt sụn khớp bị gồ ghề.
- Sưng khớp: Khớp gối có thể bị sưng to do viêm hoặc tràn dịch khớp.
- Hạn chế vận động: Khả năng gập, duỗi khớp gối bị giảm, gây khó khăn khi đi lạl.
- Biến dạng khớp: Ở giai đoạn nặng, khớp gối có thể bị biến dạng (chân vòng kiềng chữ O hoặc chữ X) do gai xương phát triển hoặc lệch trục khớp, dẫn đến mất chức năng vận động, thậm chí tàn phế.
PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ THOÁI HÓA KHỚP GỐI
Mục tiêu điều trị thoái hóa khớp gối là giảm đau, làm chậm quá trình tiến triển của bệnh, phục hồi chức năng vận động và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh.
Điều trị nội khoa (không phẫu thuật):
- Thay đổi lối sống: Giảm cân nếu thừa cân/béo phì để giảm áp lực lên khớp gối. Tránh các tư thế gây áp lực lên khớp (ngồi xổm, xách nặng).
- Vật lý trị liệu và phục hồi chức năng: Các bài tập tăng cường sức mạnh cơ tứ đầu đùi, cải thiện tầm vận động khớp, điện xung, siêu âm, chườm nóng, chườm lạnh.
- Thuốc:
- Thuốc giảm đau: Paracetamol, thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) đường uống hoặc bôi ngoài da.
- Thuốc bổ sung sụn khớp.
- Thuốc tiêm nội khớp: Corticosteroid (giảm viêm, giảm đau nhanh nhưng không nên lạm dụng), Acid Hyaluronic (bổ sung dịch khớp, bôi trơn khớp), Huyết tương giàu tiểu cầu (PRP) hoặc tế bào gốc (kích thích tái tạo mô sụn).
- Dụng cụ hỗ trợ: Nẹp gối, gậy chống, khung tập đi để giảm tải trọng lên khớp và hỗ trợ di chuyển.
Điều trị ngoại khoa (phẫu thuật): Được chỉ định khi các phương pháp nội khoa không hiệu quả và bệnh ở giai đoạn nặng,
- Nội soi khớp: Cắt lọc, bào, rửa khớp, khoan kích thích tạo xương (microfracture), cấy ghép tế bào sụn.
- Phẫu thuật thay khớp: Thay khớp gối một phần hoặc toàn bộ bằng khớp nhân tạo. Đây là phương pháp cuối cùng cho các trường hợp thoái hóa nặng, thường áp dụng cho người bệnh trên 60 tuổi.
CÁCH PHÒNG NGỪA THOÁI HÓA KHỚP GỐI
Rất quan trọng để duy trì sức khỏe xương khớp và nâng cao chất lượng cuộc sống:
- Duy trì cân nặng hợp lý: Giảm cân nếu thừa cân hoặc béo phì để giảm áp lực lên khớp gối.
- Chế độ dinh dưỡng khoa học:
- Bổ sung thực phẩm giàu Canxi, Vitamin D .
- Ăn nhiều rau xanh, trái cây giàu Vitamin C (cam, chanh, ổi, dứa, đu đủ) giúp tổng hợp collagen và chống oxy hóa.
- Hạn chế thịt đỏ, đồ chiên rán, đồ ngọt, rượu bia, thuốc lá vì có thể làm tăng tình trạng viêm.
- Luyện tập thể dục thể thao đều đặn và đúng cách:
- Chọn các bài tập nhẹ nhàng, ít tác động lên khớp như bơi lội, đi bộ trên mặt phẳng, đạp xe, yoga, thái cực quyền.
- Khởi động kỹ trước khi tập và giãn cơ sau khi tập.
- Tránh các động tác gập gối quá mức, nhảy cao, chạy trên địa hình gồ ghề.
- Tăng cường các bài tập giúp cơ bắp quanh khớp gối khỏe mạnh (cơ tứ đầu, cơ hamstring).
- Giữ đúng tư thế: Khi ngồi, đứng, đi lại, nâng vật nặng cần giữ đúng tư thế để tránh gây áp lực lên khớp gối
- Thay đổi tư thế thường xuyên: Tránh đứng hoặc ngồi quá lâu một chỗ.
- Bảo vệ khớp khi hoạt động: thể thao hoặc làm việc nặng, có thể dùng băng gối, nẹp gối để hỗ trợ và giảm chấn thương.
- Kiểm soát các bệnh lý nền: Đái tháo đường, gout..
- Nghỉ ngơi và ngủ đủ giấc: Giúp cơ thể và xương khớp có thời gian phục hồi.
- Khám sức khỏe định kỳ: Để phát hiện sớm các dấu hiệu thoái hóa và có biện pháp can thiệp kịp thời.
Thoái hóa khớp gối là một quá trình tự nhiên của lão hóa, nhưng việc hiểu rõ về bệnh và áp dụng các biện pháp phòng ngừa, điều trị phù hợp sẽ giúp người lớn tuổi giảm thiểu tác động của bệnh, duy trì khả năng vận động và nâng cao chất lượng cuộc sống. Liên hệ trực tiếp qua số hotline 0915.045.115 hoặc truy cập trang web https://medicbinhduong.vn/ để được tư vấn.
Xem thêm