UNG THƯ TUYẾN GIÁP: DẤU HIỆU, NGUYÊN NHÂN VÀ CÁC BIẾN CHỨNG NGUY HIỂM
Ung thư tuyến giáp là một trong số ít các loại ung thư có thể chữa khỏi nếu được phát hiện và điều trị kịp thời ở giai đoạn sớm. Do đó, việc hiểu rõ về bệnh, trang bị kiến thức phòng ngừa và nhận biết sớm các dấu hiệu của ung thư tuyến giáp là bước quan trọng giúp chúng ta bảo vệ sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Ung thư tuyến giáp và bướu cổ là những bệnh lý tuyến giáp phổ biến, thường gặp ở những người có tiền sử gia đình mắc bệnh hoặc đã từng tiếp xúc với bức xạ. Những trường hợp này có thể phải thực hiện phẫu thuật cắt tuyến giáp để điều trị. Tuyến giáp nằm ở vùng cổ trước, phía trước khí quản, có hình dạng giống con bướm với hai thùy và một eo. Tuyến giáp đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất hormone giúp điều chỉnh sự trao đổi chất của cơ thể. Khi chức năng tuyến giáp bị rối loạn, như sản xuất quá nhiều hormone (cường giáp) hoặc quá ít hormone (suy giáp), cơ thể sẽ gặp nhiều vấn đề sức khỏe.
UNG THƯ TUYẾN GIÁP LÀ GÌ?
Ung thư tuyến giáp (thyroid cancer) là bệnh lý xảy ra khi các tế bào ác tính hình thành trong tuyến giáp - một tuyến nội tiết quan trọng nằm ở vùng cổ trước, phía trước khí quản. Tuyến giáp có cấu trúc hình cánh bướm, gồm hai thùy được kết nối bởi một eo, có vai trò hấp thu iốt để tổng hợp hormone tuyến giáp, điều chỉnh quá trình trao đổi chất, nhịp tim và hoạt động của các cơ quan trong cơ thể.
Bệnh ung thư tuyến giáp phổ biến hơn ở nữ giới và nguy cơ tăng dần theo độ tuổi. Tuyến giáp có thể gặp vấn đề nếu sản xuất hormone quá nhiều (cường giáp) hoặc quá ít (suy giáp), gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe. Số lượng người mắc ung thư tuyến giáp đang ngày càng tăng, trong đó, ung thư tuyến giáp thể biệt hóa (thể nhú và thể nang) chiếm khoảng 90%, với khả năng chữa khỏi hoàn toàn nếu phát hiện sớm và điều trị đúng cách.
PHÂN LOẠI UNG THƯ TUYẾN GIÁP
Ung thư tuyến giáp được chia thành hai nhóm chính: ung thư tuyến giáp thể biệt hóa và ung thư tuyến giáp thể không biệt hóa, mỗi nhóm có đặc điểm và tiên lượng khác nhau.
Ung thư tuyến giáp thể biệt hóa (chiếm khoảng 90%):
Đây là nhóm tiến triển chậm, tiên lượng tốt nếu được phát hiện và điều trị kịp thời. Các loại phổ biến trong nhóm này gồm:
- Ung thư biểu mô tuyến giáp nhú: Loại thường gặp nhất, có tiên lượng rất tốt.
- Ung thư biểu mô tuyến giáp thể nang: Có thể di căn qua đường máu nhưng vẫn đáp ứng tốt với điều trị.
- Ung thư biểu mô tuyến giáp loại kết hợp thể nhú và nang: Kết hợp các đặc điểm của hai loại trên.
Ung thư tuyến giáp thể không biệt hóa (chiếm khoảng 10%):
Nhóm này tiến triển nhanh, di căn sớm và tiên lượng kém hơn. Các loại bao gồm:
- Ung thư biểu mô tuyến giáp thể tủy: Liên quan đến di truyền trong một số trường hợp, có thể ảnh hưởng đến các cơ quan khác.
- Ung thư biểu mô tuyến giáp thể không biệt hóa: Loại nguy hiểm nhất, khó kiểm soát do tính chất phát triển nhanh và khả năng xâm lấn cao.
TRIỆU CHỨNG UNG THƯ TUYẾN GIÁP
Ung thư tuyến giáp giai đoạn đầu thường không gây ra bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng rõ ràng nào. Nhiều trường hợp bệnh được phát hiện tình cờ khi siêu âm trong quá trình kiểm tra sức khỏe định kỳ hoặc khám một bệnh lý khác.
Khi khối u phát triển lớn hơn, có thể nhìn hoặc sờ thấy, người bệnh mới nhận thấy các bất thường và đi khám. Đặc biệt, khi khối u to và bắt đầu xâm lấn các cơ quan lân cận, một số triệu chứng có thể xuất hiện, bao gồm:
- Khó thở
- Khó hoặc đau khi nuốt
- Khàn giọng hoặc thay đổi giọng nói
- Sụt cân không rõ nguyên nhân
- Mệt mỏi kéo dài
- Sưng không đau ở phía trước cổ
NGUYÊN NHÂN UNG THƯ TUYẾN GIÁP
Nguyên nhân chính xác của ung thư tuyến giáp vẫn chưa được xác định rõ. Tuy nhiên, các nhà khoa học đã nhận diện được sự kết hợp giữa yếu tố di truyền và nguy cơ môi trường có thể làm tăng khả năng mắc bệnh. Dưới đây là một số nguyên nhân và yếu tố nguy cơ phổ biến:
1. Các Nguyên Nhân Khách Quan
Lượng iốt bất thường: Cả tình trạng thiếu iốt và dư thừa iốt đều có thể làm tăng nguy cơ ung thư tuyến giáp.
Tiếp xúc với bức xạ ion hóa: Bao gồm việc tiếp xúc với tia X hoặc phóng xạ từ môi trường, đặc biệt là ở vùng đầu và cổ.
2. Các Nguyên Nhân Khác
Tuổi tác: Nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp tăng dần theo tuổi, đặc biệt là ở độ tuổi trung niên và người lớn tuổi.
Thừa cân, béo phì: Những người có chỉ số BMI cao thường có nguy cơ phát triển ung thư tuyến giáp cao hơn so với người bình thường.
3. Các Yếu Tố Nguy Cơ Khác
Giới tính: Phụ nữ có tỷ lệ mắc ung thư tuyến giáp cao gấp khoảng 3 lần so với nam giới.
Chủng tộc: Người châu Á có nguy cơ cao hơn so với các nhóm sắc tộc khác.
Tiếp xúc với tia bức xạ: Người làm việc trong môi trường có phơi nhiễm bức xạ thường xuyên.
Tiền sử gia đình: Những người có người thân bị ung thư tuyến giáp, bướu cổ, hoặc các bệnh tuyến giáp khác có nguy cơ cao hơn.
Điều kiện di truyền: Một số rối loạn di truyền, như hội chứng ung thư tuyến giáp thể tủy, làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
CÁC BIẾN CHỨNG CỦA UNG THƯ TUYẾN GIÁP
Ung thư tuyến giáp có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng do sự chèn ép, xâm lấn các mô xung quanh và di căn đến các cơ quan khác. Ngoài ra, các phương pháp điều trị như phẫu thuật và liệu pháp phóng xạ cũng tiềm ẩn nguy cơ biến chứng.
1. Biến Chứng Do Bệnh Lý
Chèn ép và xâm lấn mô:
- Khó nuốt, khó thở khi khối u chèn ép khí quản và thực quản.
- Liệt dây thanh do ảnh hưởng đến dây thần kinh thanh quản.
- Di căn:
- Phổi và xương là hai vị trí di căn phổ biến nhất.
- Di căn đến não và gan ít gặp hơn nhưng nghiêm trọng.
- Di căn đến các vị trí khác trên cơ thể, dẫn đến đau đớn và suy giảm chức năng cơ quan.
2. Biến Chứng Do Điều Trị
Phẫu thuật
- Suy giáp: Do mất hoàn toàn hoặc một phần chức năng tuyến giáp.
- Chứng khó nuốt: Tổn thương dây thần kinh thanh quản trên.
- Liệt dây thanh: Do tổn thương dây thần kinh thanh quản tái phát.
- Suy tuyến cận giáp: Do vô tình cắt bỏ hoặc tổn thương tuyến cận giáp.
Liệu pháp phóng xạ
- Viêm tuyến giáp do bức xạ: Có thể gây nhiễm độc giáp thoáng qua.
- Phản ứng toàn thân: Buồn nôn, nôn, chán ăn, đau đầu (không phổ biến).
Biến chứng nặng hơn:
- Xơ phổi: Ở bệnh nhân có di căn phổi lớn.
- Phù não: Ở bệnh nhân di căn não.
- Ảnh hưởng khả năng sinh sản: Thiểu sản huyết thoáng qua, kinh nguyệt không đều.
- Tăng nguy cơ ung thư thứ phát: Bạch cầu, ung thư biểu mô vú và bàng quang.
3. Biến Chứng Nghiêm Trọng Nhất
Di căn và tử vong:
- Di căn đến phổi, xương, não, và gan làm suy giảm nghiêm trọng chức năng cơ thể.
- Tăng nguy cơ tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
Phát hiện ung thư tuyến giáp ở giai đoạn sớm giúp việc điều trị hiệu quả hơn, giảm nguy cơ biến chứng và tăng tỷ lệ sống sót. Vì vậy, hãy chủ động bảo vệ sức khỏe bằng cách duy trì lối sống lành mạnh và thực hiện khám sức khỏe định kỳ. Liên hệ trực tiếp qua số hotline 0915.045.115 hoặc truy cập trang web https://medicbinhduong.vn/ để được tư vấn.
Xem thêm