POLYP MŨI: NGUYÊN NHÂN, DẤU HIỆU VÀ CÁC BIẾN CHỨNG CẦN LƯU Ý

POLYP MŨI LÀ GÌ?

Polyp mũi là một khối u lành tính xuất hiện trong hốc mũi, thường liên quan đến các bệnh lý như hen suyễn, viêm mũi xoang mạn tính, xơ nang và hội chứng Churg-Strauss. Polyp mũi ảnh hưởng từ 1-4% dân số, với tỷ lệ mắc bệnh tăng dần theo tuổi tác.

Khi polyp còn nhỏ, người bệnh thường không nhận thấy sự hiện diện của chúng. Tuy nhiên, khi các khối polyp phát triển, chúng có thể gây cản trở luồng không khí và dẫn lưu dịch xoang, dẫn đến các triệu chứng như nghẹt mũi, chảy máu mũi, suy giảm khứu giác hoặc vị giác, ngủ ngáy, và thậm chí là ngưng thở khi ngủ. Những triệu chứng này không chỉ gây khó chịu mà còn làm suy giảm đáng kể chất lượng cuộc sống. Trong một số trường hợp, polyp có thể gây tắc các lỗ thông xoang, dẫn đến việc hình thành các khối u nhầy xoang, làm tình trạng bệnh trở nên phức tạp hơn.

NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH POLYP MŨI

Polyp mũi là kết quả của phản ứng viêm nhiễm kéo dài ở niêm mạc mũi xoang do các tác nhân như nhiễm virus, vi khuẩn, dị ứng, hoặc phản ứng miễn dịch với vi nấm. Khi tình trạng này kéo dài, niêm mạc mũi xoang bị thoái hóa, dẫn đến hình thành polyp. Dưới đây là các nguyên nhân chính gây ra polyp mũi:

1. Viêm xoang mạn tính hoặc tái phát: Viêm niêm mạc mũi xoang kéo dài mà không được điều trị đúng cách có thể gây tổn thương tại mũi xoang, trong đó polyp mũi là một dạng tổn thương điển hình.

2. Hen suyễn: Hen suyễn là tình trạng viêm đường hô hấp dị ứng, và có mối liên hệ với polyp mũi, với tỷ lệ mắc kèm từ 7-20%.

3. Viêm mũi xoang dị ứng: Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây polyp mũi và dễ khiến polyp tái phát.

4. Xơ nang: Rối loạn di truyền này gây ra sự sản xuất và tiết ra dịch bất thường từ niêm mạc mũi và xoang, góp phần hình thành polyp.

5. Hội chứng Churg-Strauss: Đây là căn bệnh hiếm gặp, gây viêm mạch máu và cũng liên quan đến sự hình thành của polyp mũi.

6. Nhạy cảm với thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs): Một số người có phản ứng giống dị ứng với thuốc NSAIDs như ibuprofen hoặc aspirin, dẫn đến sự phát triển của polyp mũi.

7. Yếu tố di truyền: Một số gen có thể làm cho niêm mạc mũi dễ bị viêm nhiễm, góp phần gây ra polyp mũi.

TRIỆU CHỨNG CỦA POLYP MŨI

Polyp mũi thường biểu hiện dưới dạng các khối u nhỏ, mềm và không gây đau, nhưng chúng có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu. Triệu chứng phổ biến nhất là nghẹt mũi, kèm theo giảm hoặc mất khứu giác. Ngoài ra, các triệu chứng thứ phát như khạc đàm, đau nhức mặt, nhức đầu, rối loạn giấc ngủ và giảm chất lượng cuộc sống cũng có thể xảy ra khi polyp phát triển lớn hoặc gây cản trở luồng không khí và dịch xoang. Những biểu hiện này làm cho người bệnh cảm thấy khó chịu và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hàng ngày.

BIẾN CHỨNG POLYP MŨI

Nếu không được điều trị triệt để, bệnh polyp mũi có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng. Trước hết, polyp mũi có thể gây tắc nghẽn đường thở, dẫn đến giấc ngủ kém, mệt mỏi mãn tính và rối loạn giấc ngủ. Một biến chứng phổ biến khác là giảm hoặc mất khứu giác, ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống, đặc biệt là trải nghiệm ăn uống và nhận biết mùi.

Ngoài ra, polyp mũi có thể làm tắc nghẽn các đường dẫn lưu xoang, tạo điều kiện cho các khối u nhầy phát triển. Những khối u này có thể chèn ép các cấu trúc quanh hốc mắt, gây lồi mắt, nhìn đôi, và làm biến dạng khuôn mặt, ảnh hưởng đến thẩm mỹ. Thậm chí, u nhầy còn có thể gây mất khứu giác vĩnh viễn. Cuối cùng, tắc nghẽn do polyp mũi còn góp phần gây ra chứng ngưng thở khi ngủ, một tình trạng nguy hiểm nếu không được kiểm soát.

POLYP MŨI ĐƯỢC ĐIỀU TRỊ NHƯ THẾ NÀO?

Việc điều trị polyp mũi phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh và tình trạng sức khỏe tổng thể của bệnh nhân. Hai phương pháp điều trị chính gồm điều trị nội khoa và điều trị ngoại khoa.

1. Điều trị nội khoa:

   - Corticosteroid xịt mũi: Trong các trường hợp polyp mũi nhỏ, thuốc xịt mũi chứa corticosteroid có thể được sử dụng để giảm viêm, giúp thông thoáng đường thở và làm teo nhỏ kích thước polyp. Các loại thuốc phổ biến bao gồm Fluticasone, Triamcinolone, Budesonide, Flunisolide, và Mometasone.

- Thuốc chống dị ứng và nhiễm trùng: Thuốc kháng histamin giúp giảm các triệu chứng nghẹt mũi do dị ứng, mặc dù không loại bỏ polyp. Trong trường hợp nhiễm trùng xoang, cần kết hợp sử dụng kháng sinh.

- Thuốc kháng nấm: Ở các trường hợp viêm xoang mãn tính do nhiễm vi nấm, điều trị bằng thuốc kháng nấm kết hợp với phẫu thuật cắt bỏ các mảnh vi nấm là rất cần thiết.

2. Điều trị ngoại khoa:

- Phẫu thuật cắt polyp mũi: Đối với các polyp nhỏ và đơn độc, phẫu thuật bằng máy cắt hút (microdebrider) giúp loại bỏ dễ dàng. Sau phẫu thuật, bệnh nhân cần tiếp tục điều trị bằng kháng sinh và corticosteroid dạng uống để kiểm soát viêm.

- Phẫu thuật nội soi mũi xoang: Đây là phương pháp phức tạp hơn, không chỉ cắt bỏ polyp mà còn mở rộng các lỗ thông xoang bị viêm tắc, giúp cải thiện lưu thông khí và dịch mũi xoang.

Sau phẫu thuật, việc sử dụng thuốc xịt mũi giảm viêm, thuốc chống dị ứng và rửa mũi bằng nước muối sinh lý là cần thiết để ngăn ngừa polyp tái phát. Đối với những bệnh nhân có bệnh nền như u hạt bạch cầu ái toan kèm viêm đa mạch hoặc xơ nang, cần phải điều trị toàn diện cả bệnh nền để đạt hiệu quả tốt nhất.

BỆNH POLYP MŨI CÓ NGUY HIỂM KHÔNG?

Polyp mũi là bệnh lý lành tính, nhưng nếu không được điều trị kịp thời, nó có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng. Những biến chứng này có thể làm giảm chất lượng cuộc sống, như mất ngủ, mệt mỏi, và nguy cơ phát triển các bệnh lý nguy hiểm hơn như u nhầy chèn ép hốc mắt, gây lồi mắt, rối loạn thị lực hoặc chứng ngưng thở khi ngủ.

Polyp mũi không tự biến mất mà thường phát triển theo thời gian nếu không được điều trị. Điều này có thể làm tăng kích thước polyp, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và sinh hoạt hàng ngày của người bệnh.

KHI NÀO CẦN KHÁM POLYP MŨI?

Người bệnh nên đi khám khi xuất hiện các triệu chứng như nghẹt mũi kéo dài, gây mất ngủ, hoặc có các dấu hiệu viêm mũi xoang mạn tính. Việc thăm khám sớm giúp chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh những biến chứng nguy hiểm.

Mỗi bệnh nhân có phản ứng khác nhau với polyp mũi, nên rất khó dự đoán mức độ ảnh hưởng của nó đối với sức khỏe và hoàn cảnh cá nhân của từng người. Thực tế, nhiều người sống chung với polyp mũi mà không nhận ra sự tồn tại của nó, vì họ có thể chịu đựng được các triệu chứng mà không cần thăm khám hay điều trị. Tuy nhiên, nếu polyp kéo dài mà không được can thiệp, có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như hình thành u nhầy chèn ép hốc mắt, mắc chứng ngưng thở khi ngủ, gây thiếu ngủ và mất ngủ kéo dài.

Vì lý do này, người mắc polyp mũi nên được chẩn đoán và điều trị sớm bởi bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng. Sau khi điều trị, đặc biệt là sau phẫu thuật, bệnh nhân cần tái khám định kỳ để kiểm soát nguy cơ tái phát của polyp và đảm bảo sức khỏe đường hô hấp được quản lý tốt. Để đặt lịch khám, liên hệ trực tiếp với Bệnh viện Đa Khoa Medic Bình Dương theo số hotline 0915.045.115 hoặc truy cập trang web https://medicbinhduong.vn/ để được tư vấn.