VIÊM TÚI MẬT: NGUYÊN NHÂN, TRIỆU CHỨNG VÀ CÁCH PHÒNG NGỪA HIỆU QUẢ

VIÊM TÚI MẬT LÀ GÌ?

Viêm túi mật là tình trạng túi mật bị viêm, thường do vi khuẩn tấn công, chủ yếu xảy ra khi ống dẫn mật bị tắc nghẽn. Túi mật, một cơ quan nhỏ hình quả lê nằm dưới gan, đóng vai trò quan trọng trong việc dự trữ và giải phóng dịch mật vào ruột non để hỗ trợ tiêu hóa chất béo. Khi ống dẫn mật bị chặn, mật không thể lưu thông, dẫn đến tình trạng ứ đọng và kích thích túi mật, gây viêm. Ngoài tắc nghẽn, các nguyên nhân khác như bất thường cấu trúc ống dẫn mật, khối u hoặc nhiễm trùng cũng có thể dẫn đến viêm túi mật.

1. Viêm túi mật do sỏi 

Tình trạng này chiếm khoảng 90% các trường hợp viêm túi mật, chủ yếu do sỏi mật gây tắc nghẽn dòng chảy của dịch mật. Khi dịch mật bị ứ lại, túi mật sưng to và đau, ban đầu không nhiễm trùng nhưng dễ bị vi khuẩn tấn công như E. coli, Klebsiella, Bacteroides, Staphylococcus... Lâu dần, dịch mật có thể thấm ra ngoài thành túi mật, lan đến các cơ quan xung quanh, gây các triệu chứng nghiêm trọng như cảm ứng phúc mạc hoặc co cứng thành bụng.

2. Viêm túi mật mãn tính

Viêm túi mật mãn tính thường xảy ra sau những đợt viêm túi mật cấp tính lặp đi lặp lại, với nguyên nhân chính là sỏi mật. Tình trạng này có thể không có triệu chứng rõ ràng hoặc biểu hiện như một đợt viêm cấp tính nặng hơn. Nếu không được điều trị, người bệnh có nguy cơ gặp các biến chứng nghiêm trọng như hoại thư, thủng túi mật, hoặc hình thành lỗ rò.

3. Viêm túi mật không do sỏi 

Chiếm 5–10% tổng số trường hợp, viêm túi mật không do sỏi có liên quan đến tỷ lệ tử vong cao hơn. Tình trạng này thường gặp ở những bệnh nhân đang mắc bệnh nặng, chẳng hạn nam giới sau phẫu thuật lớn hoặc chấn thương nghiêm trọng. Ngoài ra, các nguyên nhân khác bao gồm viêm mạch máu, hóa trị, chấn thương hoặc bỏng. 

AI CÓ NGUY CƠ BỊ VIÊM TÚI MẬT?

Viêm túi mật có thể xảy ra ở bất kỳ ai, nhưng một số nhóm đối tượng có nguy cơ cao hơn, bao gồm:

• Nữ giới trên 50 tuổi và nam giới trên 60 tuổi.
• Người thừa cân hoặc mắc tiểu đường.
• Phụ nữ đang mang thai.
• Người mắc các bệnh lý mạn tính như bệnh Crohn, bệnh thận giai đoạn cuối, bệnh tim, hoặc hồng cầu hình liềm.
• Người có tăng lipid máu hoặc chế độ ăn uống chứa nhiều chất béo và cholesterol.

NGUYÊN NHÂN VIÊM TÚI MẬT

Nguyên nhân phổ biến nhất của viêm túi mật là sỏi mật, khi sỏi chặn đường ống dẫn mật đến ruột non, gây ứ đọng dịch mật trong túi mật. Tuy nhiên, bệnh còn có thể xuất phát từ nhiều yếu tố khác, bao gồm:

• Bùn túi mật: Chất rắn dạng hạt tích tụ trong túi mật, thường xuất hiện ở phụ nữ mang thai hoặc những người giảm cân nhanh chóng.
• Khối u: Sự phát triển của khối u ở tuyến tụy hoặc gan có thể chặn đường dẫn mật, làm dịch mật không thoát ra được.
• Thiếu nguồn cung cấp máu đến túi mật: Tình trạng này thường gặp ở người mắc bệnh tiểu đường, khiến túi mật không hoạt động hiệu quả.
• Nhiễm trùng: Vi khuẩn có thể làm tổn thương hệ thống dẫn lưu mật, dẫn đến tình trạng mật trào ngược, gây kích thích và viêm.

TRIỆU CHỨNG VIÊM TÚI MẬT

Viêm túi mật có thể dễ gây nhầm lẫn với các bệnh lý khác do triệu chứng tương tự. Tuy nhiên, nếu xuất hiện các dấu hiệu bất thường dưới đây, người bệnh nên liên hệ ngay với bác sĩ:

• Đau nhói, đột ngột ở vùng hạ sườn phải (phía trên bên phải bụng).
• Đau lan ra lưng hoặc dưới xương bả vai phải, cơn đau có thể tăng lên khi hít thở sâu.
• Buồn nôn và nôn.
• Sốt, thường kèm theo ớn lạnh.
• Đầy hơi, khó chịu ở vùng bụng.
• Vàng da hoặc vàng mắt, dấu hiệu của tắc mật.
• Phân lỏng, màu nhạt do rối loạn chức năng mật.

Đặc biệt, các triệu chứng thường trở nên tồi tệ hơn sau khi ăn thực phẩm nhiều chất béo. Nếu cơn đau quá dữ dội khiến người bệnh không thể ngồi yên hoặc cảm thấy khó chịu kéo dài, hãy đến ngay cơ sở y tế hoặc phòng cấp cứu để được kiểm tra và xử lý kịp thời.

BỊ VIÊM TÚI MẬT CÓ NGUY HIỂM KHÔNG?

Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, viêm túi mật có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng, bao gồm:

• Nhiễm trùng túi mật: Mật tích tụ trong túi mật kéo dài không chỉ gây viêm mà còn tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, dẫn đến nhiễm trùng nguy hiểm.
• Hoại thư túi mật: Đây là biến chứng nghiêm trọng nhất, xảy ra khi mô túi mật bị chết do thiếu máu nuôi dưỡng. Hoại thư đặc biệt phổ biến ở người lớn tuổi, người mắc bệnh tiểu đường hoặc những người chờ điều trị quá lâu.
• Thủng túi mật: Tình trạng túi mật bị thủng có thể xảy ra do sưng to kéo dài, nhiễm trùng nặng hoặc hoại tử mô, làm dịch mật tràn ra các cơ quan xung quanh, gây viêm nhiễm nghiêm trọng.

CÁCH PHÒNG NGỪA VIÊM TÚI MẬT

Mỗi người có thể chủ động giảm nguy cơ mắc viêm túi mật thông qua những thói quen lành mạnh sau đây:

• Giảm cân từ từ: Giảm cân nhanh chóng có thể làm tăng nguy cơ hình thành sỏi mật. Vì vậy, hãy thực hiện quá trình này một cách từ từ, bền vững để bảo vệ sức khỏe túi mật.
• Duy trì cân nặng hợp lý: Tình trạng thừa cân làm gia tăng nguy cơ mắc sỏi mật. Hãy xây dựng chế độ ăn uống hợp lý, giảm lượng calo tiêu thụ, kết hợp với việc tăng cường hoạt động thể chất để giữ cân nặng ổn định.
• Chọn chế độ ăn uống lành mạnh: Thực đơn nhiều chất xơ từ rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt và trái cây không chỉ tốt cho tiêu hóa mà còn giúp phòng ngừa viêm túi mật. Đồng thời, hạn chế tiêu thụ chất béo và các thực phẩm giàu cholesterol để giảm áp lực cho hệ tiêu hóa.

Việc duy trì các thói quen này không chỉ góp phần bảo vệ túi mật mà còn hỗ trợ cải thiện sức khỏe tổng thể. Những biến chứng này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn đe dọa tính mạng, do đó, việc phát hiện sớm và can thiệp y tế kịp thời là vô cùng quan trọng. Liên hệ trực tiếp qua số hotline 0915.045.115 hoặc truy cập trang web https://medicbinhduong.vn/ để được tư vấn.