ĐỨT DÂY CHẰNG ĐẦU GỐI – HIỂM HỌA TIỀM ẨN VÀ CÁCH PHÒNG TRÁNH HIỆU QUẢ

ĐỨT DÂY CHẰNG ĐẦU GỐI LÀ GÌ?

Đứt dây chằng đầu gối là một tình trạng xảy ra khi dây chằng đầu gối bị tổn thương do một số nguyên nhân khác nhau. Động tác này thường được thấy trong các môn thể thao có tính đối kháng như bóng đá, bóng rổ và võ thuật, phổ biến nhất là chuyển động xoay đột ngột. Ngoài ra, đứt dây dây chằng chéo cũng có thể là kết quả của tai nạn giao thông hoặc tai nạn lao động.

Đầu gối là một khớp bản lề được kết nối bởi bốn dây chằng. Dây chằng đóng một vai trò quan trọng trong việc gắn kết các xương và kiểm soát cử động của khớp. Đặc biệt, dây chằng giúp chúng ta di chuyển một cách thuận tiện và an toàn bằng cách giữ cho xương chày "trượt" về phía trước so với xương đùi.

Một trong những chấn thương phổ biến nhất đối với người chơi thể thao chuyên nghiệp và nghiệp dư là đứt dây chằng. Đầu gối, cổ tay, cổ chân là những vị trí thường bị chấn thương nhất.

CÁC CHẤN THƯƠNG ĐỨT DÂY CHẰNG CHÉO THƯỜNG GẶP

Các dây chằng, những dải mô cứng kết nối các xương trong cơ thể mỗi người, được gọi là dây chằng. Do đó, có bốn loại dây chằng có thể bị tổn thương:

1. Đứt dây chằng chéo trước

Dây chằng chéo trước  (Anterior Cruciate Ligament – ACL) nằm ở vị trí trung tâm của đầu gối, liên kết xương đùi với xương ống chân và kiểm soát chuyển động. Dây chằng đầu gối thường bị đứt nhất là đứt dây chằng ACL.

2. Đứt dây chằng chéo sau

Ngoại trừ khi xảy ra tai nạn giao thông, đứt dây chằng chéo sau là khá hiếm gặp. Dây chằng chéo sau (PCL) liên kết xương đùi với xương ống chân ở đầu gối.

3. Đứt dây chằng bên ngoài

Xương mác, xương nhỏ hơn của cẳng chân nằm ở bên ngoài đầu gối, được nối với xương đùi bằng dây chằng bên ngoài, còn được gọi là dây chằng bên cạnh. Dây chằng này giúp ổn định phần mặt ngoài của đầu gối khi nó hợp với đầu gối tạo thành góc hẹp.

4. Đứt dây chằng bên trong

Dây chằng chéo bên trong, hay MCL, kéo dài từ phía trong đầu trên của xương chày xuống bên trong đầu dưới xương đùi. Xương ống chân ở bên trong đầu gối được liên kết với xương đùi thông qua dây chằng này. Đứt dây chằng bên trong có thể là kết quả của căng cơ hoặc chèn ép quá mức.

DẤU HIỆU NHẬN BIẾT ĐẦU GỐI BỊ ĐỨT DÂY CHẰNG

Các triệu chứng phổ biến bao gồm:

• Đau đớn: Bạn có thể không cảm thấy đau nếu vết thương của bạn nhẹ. Ngược lại, bạn sẽ cảm thấy đau ở khớp gối. Một số người bị đau khi đứng hoặc chèn ép ở đầu gối của chân.
• Sưng tấy: Trong 24 giờ đầu tiên bị chấn thương, bạn thường bị sưng tấy. Nếu bạn muốn giảm bớt cảm giác khó chịu, bạn có thể chườm lạnh và kê gối dưới chân của mình.
• Đi lại khó khăn: Khi bị đứt dây chằng đầu gối, bạn vẫn có thể đi lại, nhưng sẽ rất khó di chuyển ở vị trí chân bị chấn thương. Một số người có thể cảm thấy khớp gối lỏng lẻo.
• Giới hạn phạm vi chuyển động: Khi bị đứt dây chằng gối, bạn không thể uốn cong hoặc gập đầu gối như bình thường.

NGUYÊN NHÂN ĐỨT DÂY CHẰNG CHÉO

Dây chằng có cấu trúc mô chắc chắn, vì vậy rất khó đứt trong các hoạt động sinh hoạt hàng ngày. Tai nạn lao động gây áp lực đầu gối với các hoạt động như:

• Đột ngột tăng tốc độ và thay đổi hướng
• Rơi đột ngột trong một cú nhảy
• Dừng đột ngột khi đang chạy
• Nhận một cú đánh trực tiếp vào đầu gối hoặc va chạm, như trong một pha tranh bóng

Các yếu tố sau đây có thể dẫn đến việc đứt dây chằng đầu gối:

• Phụ nữ có nhiều nguy cơ gặp chấn thương hơn nam giới do đặc điểm về của cơ thể, yếu tố sức mạnh của các cơ bắp và thường chịu ảnh hưởng bởi các nội tiết tố.
• Người thường chơi các môn thể thao có cường độ cao như: bóng đá, bóng rổ, thể dục dụng cụ và trượt tuyết…
• Người có điều kiện dinh dưỡng kém
• Người có các hoạt động thiếu khoa học trong sinh hoạt hàng ngày
• Người sử dụng giày dép không đúng với kích cỡ
• Người chơi thể thao nhưng thiếu đầu tư cho các thiết bị bảo hộ
• Người tập luyện trên bề mặt thiếu ổn định, điển hình như sân cỏ nhân tạo

ĐỨT DÂY CHẰNG ĐẦU GỐI CÓ NGUY HIỂM KHÔNG?

Những chấn thương liên quan đến đứt dây chằng chéo ảnh hưởng đến các hoạt động thông thường của khớp gối, gây ra những thay đổi trong sinh hoạt và tập luyện. Tuy nhiên, những biến chứng tiếp theo của tình trạng này, đặc biệt là:

• Nguy cơ viêm khớp gối: Những người bị đứt dây chằng đầu gối có nguy cơ cao bị viêm khớp ở đầu gối. Ngay cả sau phẫu thuật tái tạo dây chằng, viêm khớp vẫn có thể xảy ra.
• Teo cơ đùi: Tình trạng dây chằng gối bị đứt trong một thời gian dài không được điều trị hoặc không được điều trị đúng cách có thể khiến bạn khó chuyển động và có phạm vi chuyển động kém hơn.
• Đi khập khiễng: Khi mâm chày bị xô lệch, độ vững của khớp gối bị ảnh hưởng. Do đó, người bệnh sẽ gặp nhiều khó khăn khi đi lại, chẳng hạn như đi khập khiễng và đau lưng.
• Rách sụn chêm: Sụn chêm nằm giữa hai đầu xương đùi và xương chày bị tổn thương rất nhiều. Nhất là khi khớp gối mất vững, gây đau đớn và khó đi lại cho người bệnh.
• Thoái hóa khớp gối: Thoái hóa khớp gối là kết quả của tổn thương khớp gối kéo dài, gây viêm nhiễm các thành phần cấu tạo khớp.

PHÒNG NGỪA CHẤN THƯƠNG ĐỨT DÂY CHẰNG ĐẦU GỐI

• Giữ cho cơ đùi chắc khỏe bằng cách tập luyện thường xuyên, điều độ, nhất là các bài tập kéo căng cơ
• Trước khi vận động hoặc chơi thể thao cần phải thực hiện các động tác khởi động theo nguyên tắc từ nhẹ đến nặng, từ chậm đến nhanh.
• Hạn chế ngồi nhiều để duy trì tính linh hoạt cho khớp gối
• Với những người chơi thể thao chuyên nghiệp cần có các chuyên gia huấn luyện thể lực và các bài tập phù hợp để tránh nguy cơ chấn thương

Xây dựng thực đơn hợp lý, đặc biệt chú trọng nhóm chất đạm, vitamin, khoáng chất, axit béo Omega-3 và các chất chống oxy hóa… để không chỉ giúp tăng cường sức khỏe tổng thể, mà còn đảm bảo cho cơ xương khớp dẻo dai, từ đó ngăn ngừa tình trạng đứt dây chằng đầu gối hiệu quả.

Để đặt lịch khám, liên hệ trực tiếp với Bệnh viện Đa Khoa Medic Bình Dương theo số hotline 0915.045.115 hoặc truy cập trang web https://medicbinhduong.vn/để được tư vấn.