RỐI LOẠN TIỀN ĐÌNH: NGUYÊN NHÂN, TRIỆU CHỨNG VÀ CÁCH PHÒNG NGỪA

RỐI LOẠN TIỀN ĐÌNH LÀ GÌ?

Bộ phận thần kinh nằm ở phía sau các ốc tai hai bên được gọi là tiền đình. Tiền đình giúp cơ thể cân bằng ở các tư thế, hoạt động và cân bằng các bộ phận cử động như mắt, tay, chân và thân mình.

Quá trình truyền dẫn và tiếp nhận thông tin tiền đình bị rối loạn hoặc tắc nghẽn do dây thần kinh số 8 hoặc động mạch nuôi dưỡng não bị tổn thương hoặc các tổn thương khác ở khu vực tai trong và não. Nó được gọi là rối loạn tiền đình. Điều này dẫn đến mất cân bằng, chóng mặt, quay cuồng, ù tai, buồn nôn, hoa mắt, chóng mặt và các vấn đề sức khỏe khác. Những triệu chứng lặp đi lặp lại này xuất hiện đột ngột, gây khó chịu cho người bệnh và ảnh hưởng đáng kể đến cuộc sống và khả năng lao động của họ.

PHÂN LOẠI RỐI LOẠN TIỀN ĐÌNH

Bệnh gồm 2 dạng với các biểu hiện đặc trưng khác nhau:

1. Rối loạn tiền đình ngoại biên

Điều này thường xảy ra ở 90–95% bệnh nhân. Rối loạn tiền đình ngoại biên có nhiều nguyên nhân và biểu hiện lâm sàng có thể khác nhau tùy thuộc theo nguyên nhân. Các biểu hiện có thể bao gồm các cơn chóng mặt tạm thời, chỉ xảy ra trong một thời gian ngắn hoặc xuất hiện khi thay đổi tư thế, chẳng hạn như lắc đầu. Ngoài ra, người bệnh có thể bị chóng mặt kéo dài và nặng, khiến họ không thể đi đứng hoặc chuyển từ nằm sang ngồi.

Nếu bệnh nhân bị rối loạn tiền đình ngoại biên nặng, họ sẽ thấy chóng mặt dữ dội cũng như các triệu chứng khác như nôn ói nhiều và kéo dài, ù tai, giảm thính lực, nặng đầu, khó tập trung, rối loạn vận mạch gây ra da xanh, giảm nhịp tim, vã mồ hôi và nghiêm trọng hơn  là té ngã gây chấn thương do không kiểm soát được thăng bằng.

2. Rối loạn tiền đình trung ương

Người bệnh thường có những biểu hiện của tổn thương hệ thống tiền đình của hệ thống thần kinh trung ương, bao gồm khó đi đứng, thay đổi tư thế, chóng mặt và đôi khi nôn ói. Tổn thương nhân tiền đình, tổn thương đường liên hệ của các nhân dây tiền đình ở thân não, tiểu não (có thể do tai biến mạch máu não, bệnh viêm, u não) là nguyên nhân gây ra tình trạng này.

NGUYÊN NHÂN RỐI LOẠN TIỀN ĐÌNH

Nguyên nhân khiến cơ quan tiền đình ngoại biên bị rối loạn: Viêm thần kinh tiền đình, viêm tiền đình, bệnh Ménière, viêm mê nhĩ, rò ngoại dịch, u dây thần kinh 8, dị vật ống tai ngoài, viêm tai giữa cấp, chóng mặt tư thế kịch phát lành tính; Suy giáp, tiểu đường, tăng ure huyết là những ví dụ về rối loạn chuyển hóa.

Migraine, nhiễm trùng não, xuất huyết não, nhồi máu não, chấn thương, u não và xơ cứng rải rác là những nguyên nhân phổ biến nhất gây ra hội chứng tiền đình trung ương.

Ngoài ra, một số yếu tố khác có thể dẫn đến rối loạn tiền đình bao gồm:

Tuổi tác: Do suy giảm chức năng của một số cơ quan, phần lớn những người ở độ tuổi từ 40 trở lên có nguy cơ mắc rối loạn tiền đình cao hơn những người trẻ tuổi.

Mất máu quá nhiều: Những người có nguy cơ cao rối loạn tiền đình là những người bị mất máu do chấn thương, những người mắc bệnh khó khiến họ thường xuyên nôn ra máu, đi ngoài ra máu, phụ nữ sau sinh.

Căng thẳng

Dùng quá nhiều chất kích thích, chẳng hạn như rượu hoặc bia...

AI CÓ NGUY CƠ MắC BỆNH RỐI LOẠN TIỀN ĐÌNH

Đây thường là bệnh lý ở người cao tuổi. Tuy nhiên, bệnh ngày càng trẻ hóa và có thể xảy ra ở bất kỳ lứa tuổi nào, nhưng nó phổ biến hơn ở người trưởng thành. Bệnh có thể gây ra những biến chứng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và cuộc sống của người bệnh nếu không được điều trị sớm.

Đối tượng có khả năng cao bao gồm:

1. Người cao tuổi

Rối loạn tiền đình phổ biến hơn ở người cao tuổi do cơ thể con người bắt đầu lão hóa và một số cơ quan suy giảm chức năng.

Ở Việt Nam, số người mắc hội chứng ngày càng gia tăng và trẻ hóa.

2. Người làm việc trong môi trường căng thẳng

Ngoài ra, thói quen sinh hoạt không khoa học, môi trường làm việc có nhiều áp lực và thường xuyên căng thẳng là những yếu tố gây nguy hiểm.

Căng thẳng khiến cơ thể sản xuất nhiều hormone cortisol, gây tổn thương hệ thống thần kinh, bao gồm cao huyết áp, tiểu đường, tim mạch, và những bệnh khác. Dây thần kinh số 8 ảnh hưởng đến hệ thống tiền đình khi nó nhận được thông tin sai và hoạt động không đúng cách, dẫn đến rối lo. Do đó, tỷ lệ mắc bệnh ở những người làm việc trong văn phòng và người lao động trí óc ngày càng tăng.

3. Phụ nữ mang thai

Ốm nghén thường xảy ra ở phụ nữ mang thai, dẫn đến chán ăn, đặc biệt trong ba tháng đầu. Cơ thể không nhận được đủ dinh dưỡng, khiến thai phụ choáng váng và chóng mặt. Ngoài ra, các yếu tố tâm sinh lý như mệt mỏi và lo lắng cũng ảnh hưởng đến bộ phận tiền đình, có thể dẫn đến rối loạn tiền đình khi mang thai. Để tránh tác dụng phụ hoặc biến chứng nguy hiểm, điều trị khi đang mang thai phải theo chỉ định của bác sĩ.

CÁC BIẾN CHỨNG NGUY HIỂM CỦA RỐI LOẠN TIỀN ĐÌNH

Các biến chứng nguy hiểm như:

Dễ trầm cảm: Đa số người bị trầm cảm bị hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn, không thể đứng vững và sinh hoạt khó khăn, khiến họ cảm thấy mệt mỏi, chán nản và lạc lõng. Đây là một trong những lý do chính khiến căn bệnh trầm cảm trở nên phổ biến hơn.

Dễ bị té ngã: Họ có thể gây ra tai nạn nguy hiểm cho chính bản thân và cả những người xung quanh khi bị đau đầu, chóng mặt, mất thăng bằng khi bệnh tái phát đột ngột, đặc biệt là khi thức dậy vào buổi đêm.

Nguy cơ đột quỵ, tai biến: Nguy cơ mắc đột quỵ tái phát cao hơn nếu nguyên nhân rối loạn tiền đình là do hệ mạch máu não, do đó cần được chẩn đoán và điều trị đúng cách.

CÁC DẠNG RỐI LOẠN TIỀN ĐÌNH THƯỜNG GẶP

1. Chóng mặt tư thế kịch phát lành tính (BPPV)

Nguyên nhân phổ biến nhất của chóng mặt tư thế kịch phát lành tính (BPPV) là thay đổi tư thế đột ngột khiến bạn cảm thấy bản thân hoặc mọi thứ đang xoay tròn hoặc lắc lư. Bệnh lý này là kết quả của việc các tinh thể canxi nhỏ trong tai bị lạc chỗ.

Các bài tập tiền đình do bác sĩ hướng dẫn có thể cải thiện hội chứng này. Những bài tập này sẽ giúp các tinh thể canxi trở về vị trí ban đầu của chúng.

2. Viêm mê đạo tai

Khi một cấu trúc mỏng manh nằm sâu bên trong tai bị viêm, nó được gọi là viêm mê đạo tai. Tình trạng này gây ra các triệu chứng như đau tai, ù tai, chảy mủ tai, buồn nôn và sốt cao, ngoài việc ảnh hưởng đến việc kiểm soát cân bằng cơ thể và thính giác.

3. Viêm dây thần kinh tiền đình

Các cơn chóng mặt đột ngột kèm theo mất thăng bằng, nôn ói và buồn nôn có thể do viêm dây thần kinh tiền đình gây ra. Siêu vi ảnh hưởng đến dây thần kinh tiền đình, nơi cân bằng và truyền thông tin âm thanh từ tai trong đến não bộ, là nguyên nhân phổ biến nhất.

4. Bệnh Ménière

Bệnh Ménière là một chứng rối loạn tai gây ra chóng mặt, ù tai và giảm thính lực. Sự gia tăng lượng dịch trong tai, do virus, dị ứng hoặc phản ứng tự miễn dịch của cơ thể có thể là nguyên nhân gây ra bệnh lý này. Bệnh có thể làm cho tình trạng giảm thính lực ngày càng trầm trọng hơn và có thể kéo dài vĩnh viễn trong một số trường hợp.

Các triệu chứng do bệnh Ménière có thể được giảm bớt bằng cách thay đổi chế độ ăn uống của bạn, chẳng hạn như giảm lượng muối, cà phê và bia rượu. Đối với những trường hợp nặng, cần phải can thiệp phẫu thuật để giảm các triệu chứng của bệnh, nhưng những người mắc bệnh này rất hiếm khi cần phẫu thuật.

MỘT SỐ NGUYÊN NHÂN RỐI LOẠN TIỀN ĐÌNH KHÁC

U thần kinh thính giác

U dây thần kinh số 8, còn được gọi là u thần kinh thính giác, là một loại u lành tính không gây ung thư và phát triển chậm. Tuy nhiên, nó có thể ép dây thần kinh thính giác, gây mất cân bằng cơ thể và gây ù tai, chóng mặt và giảm thính lực. Khối u này có thể chèn vào dây thần kinh mặt, khiến cơ mặt đau nhói hoặc liệt. Để ngăn chặn sự phát triển của khối u thần kinh thính giác, có thể tiến hành phẫu thuật.

Ngộ độc tai

Ngộ độc tai là tình trạng tai bị ảnh hưởng đáng kể, đặc biệt là sau ốc tai và các tế bào thần kinh thính giác khi sử dụng thuốc hoặc hóa chất điều trị bệnh, dẫn đến suy giảm chức năng hoặc thậm chí là mất thính giác. Người bệnh có thể cải thiện tình trạng khi họ ngừng sử dụng thuốc hoặc hóa chất.

Cống tiền đình giãn rộng (EVA)

Một ống nhỏ được gọi là cống tiền đình kéo dài từ không nội của tai trong đến não. Người bệnh có thể bị mất thính lực khi cống tiền đình giãn rộng hơn mức bình thường. Mặc dù nguyên nhân chính gây ra bệnh này vẫn chưa được xác định, nhưng nhiều người cho rằng gen di truyền là một trong những yếu tố khiến cống tiền đình giãn rộng.

Chưa có phương pháp điều trị hiện tại cho người mắc bệnh này. Tuy nhiên, cách tốt nhất để bảo vệ thính giác của bạn là tránh chấn thương đầu và chẩn đoán sớm.

Đau đầu Migraine

Bệnh đau đầu Đau đầu nhiều, kéo dài từ vài giờ đến ba ngày, được gọi là migraine. Nó có thể kèm theo chóng mặt, nhạy cảm với ánh sáng hoặc âm thanh, giảm thính lực và ù tai, và một số người còn có biểu hiện mờ mắt. Tiền sử đau nửa đầu dẫn đến bệnh lý này. Những người bị migraine nhưng không biểu hiện đau đầu có thể bị rối loạn tiền đình.

CÁCH PHÒNG TRÁNH RỐI LOẠN TIỀN ĐÌNH

Rối loạn chức năng tiền đình là một bệnh phổ biến có tác động đáng kể đến chất lượng cuộc sống và sức khỏe của một người. Mặt khác, chúng ta có thể tránh điều này bằng những cách sau:

• Luyện tập thể dục đều đặn và hợp lý
• Giảm căng thẳng lo lắng
• Tránh đọc sách báo khi ngồi ô tô nên ngồi hoặc nằm ngay xuống khi thấy chóng mặt
• Uống đủ nước mỗi ngày
• Hạn chế sử dụng chất kích thích như bia, rượu, thuốc lá…
• Đối với những người bị rối loạn tiền đình, cần thận trọng khi hoạt động vùng đầu cổ.
• Không nên quay cổ đột ngột hoặc thay đổi tư thế đứng lên ngồi xuống quá nhanh
• Khi có dấu hiệu của bệnh, nên đi khám chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ.

RỐI LOẠN TIỀN ĐÌNH CÓ NGUY HIỂM KHÔNG?

Đa số các trường hợp không gây ra bất kỳ mối nguy hiểm nào. Rối loạn tiền đình không gây nguy hiểm đến tính mạng, nhưng nó ảnh hưởng đáng kể đến cuộc sống và sinh hoạt hàng ngày của người bệnh, nhất là khi các triệu chứng như chóng mặt, đau đầu và hoa mắt xuất hiện bất ngờ. Đối với người lớn tuổi, những triệu chứng của bệnh lý tiền đình có thể gây ra nhiều chấn thương, từ nhẹ đến nặng, bao gồm trầy xước, chảy máu, té ngã và chấn thương.

RỐI LOẠN TIỀN ĐÌNH KÉO DÀI BAO LÂU?

Các triệu chứng của rối loạn tiền đình, chẳng hạn như chóng mặt và hoa mắt, có thể kéo dài trong vài giờ hoặc vài ngày trước khi dần giảm dần. Nhưng đôi khi, quá trình phục hồi nhanh chóng và có thể mất khoảng ba tuần để các triệu chứng biến mất hoàn toàn.

Ngoài ra, các bệnh tiền đình có thể tái phát nhiều lần. Bệnh có thể kéo dài suốt đời nếu nguyên nhân chính xác không được tìm ra. Vì vậy, những người có bệnh lý tiền đình nên không chần chừ mà nên đi khám ngay.

Với tỷ lệ mắc bệnh ngày càng tăng, rối loạn chức năng tiền đình đang trở thành mối lo ngại đối với cả nam và nữ ở mọi lứa tuổi. Đôi khi các triệu chứng chỉ xuất hiện trong vài ngày nhưng chúng có thể kéo dài và thường xuyên tái phát. Tại BVĐK Medic Bình Dương quy tụ các y bác sĩ có chuyên môn và kỹ thuật cao. Bên cạnh đó, bệnh viện đầu tư các trang thiết bị hiện đại, máy móc tiên tiến như X-Quang kỹ thuật số, CT Scanner và cộng hưởng từ MRI,.....BVĐK Medic Bình Dương là nơi tin cậy để Quý Khách hàng gửi gắm niềm tin, chăm sóc sức khỏe toàn diện với sự đầu tư về cơ sở vật chất và chất lượng dịch vụ cao cấp. Để đặt lịch thăm khám và điều trị, liên hệ qua số hotline: 0915.045.115 hoặc truy cập website https://medicbinhduong.vn/ để được tư vấn.