BUỒNG TRỨNG ĐA NANG GÂY BÉO PHÌ: NGUYÊN NHÂN, ẢNH HƯỞNG VÀ CÁCH KIỂM SOÁT CÂN NẶNG HIỆU QUẢ

HỘI CHỨNG BUỒNG TRỨNG ĐA NANG LÀ GÌ?

Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) là một rối loạn nội tiết phổ biến ở phụ nữ, được đặc trưng bởi tình trạng rối loạn hoặc không rụng trứng, dư thừa androgen (gây rậm lông, mụn trứng cá), và sự xuất hiện của nhiều nang nhỏ trong buồng trứng. Người mắc hội chứng này thường gặp phải tình trạng kháng insulin, béo phì và nhiều yếu tố nguy cơ khác liên quan đến bệnh tim mạch như rối loạn đường huyết, rối loạn lipid máu, gan nhiễm mỡ và ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn. Đây cũng là nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến vô sinh ở phụ nữ. 

Nếu không được điều trị kịp thời, hội chứng này có thể gây ra những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, trong đó bao gồm tình trạng béo phì do rối loạn hormone. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hội chứng buồng trứng đa nang ảnh hưởng đến khoảng 8% – 13% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, với khoảng 70% trường hợp không được chẩn đoán. Nguyên nhân của hội chứng này được cho là liên quan đến cả yếu tố di truyền và môi trường. 

Rụng trứng, hay phóng noãn, là quá trình một quả trứng trưởng thành được giải phóng khỏi buồng trứng để sẵn sàng cho quá trình thụ tinh. Tuy nhiên, ở những phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang, sự rối loạn chức năng rụng trứng hoặc không rụng trứng thường xảy ra, góp phần làm gia tăng các rối loạn nội tiết và khó khăn trong việc mang thai.

ĐA NANG BUỒNG TRỨNG GÂY BÉO PHÌ NHƯ THẾ NÀO?

Phần lớn người mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) thường gặp vấn đề về chu kỳ kinh nguyệt không đều, thường bắt đầu từ giai đoạn tiền dậy thì hoặc muộn hơn. Tình trạng này có thể biểu hiện dưới dạng thiểu kinh (ít hơn 9 chu kỳ kinh nguyệt mỗi năm) hoặc vô kinh (không có kinh nguyệt liên tục từ 3 tháng trở lên). Một số phụ nữ bị PCOS nhận thấy chu kỳ kinh nguyệt của họ trở nên đều đặn hơn sau tuổi 40. Tuy nhiên, ngoài vấn đề về chu kỳ kinh, tăng cân cũng là một thách thức thường gặp ở những người mắc hội chứng này. 

Nguyên nhân chính xác của PCOS chưa được xác định rõ, nhưng các nghiên cứu cho thấy rằng tăng cân và béo phì có thể vừa là yếu tố góp phần gây ra hội chứng vừa là hệ quả của nó. Tình trạng buồng trứng đa nang làm tăng cân thông qua cơ chế đề kháng insulin – một rối loạn khiến cơ thể khó sử dụng insulin, hormone chịu trách nhiệm chuyển hóa đường và tinh bột từ thức ăn thành năng lượng. Hậu quả là đường huyết tăng cao, kích thích cơ thể sản sinh thêm hormone androgen. 

Nồng độ androgen cao gây ra các triệu chứng như mọc lông nhiều, mụn trứng cá, kinh nguyệt không đều và đặc biệt là tăng cân. Lượng mỡ dư thừa thường tích tụ ở vùng bụng, một dạng mỡ nội tạng có liên quan đến nguy cơ cao mắc các bệnh tim mạch và rối loạn chuyển hóa. Do đó, người mắc PCOS thường có dáng người giống hình quả táo thay vì hình quả lê. 

Mặt khác, béo phì có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của hội chứng buồng trứng đa nang như kháng insulin, tăng đường huyết và rối loạn sinh sản. Đối với những phụ nữ mắc PCOS đang mang thai, béo phì làm gia tăng nguy cơ gặp phải các biến chứng thai kỳ như tiểu đường thai kỳ, sinh non, và tiền sản giật, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe mẹ và bé.

TÁC HẠI CỦA BÉO PHÌ DO BUỒNG TRỨNG ĐA NANG

Tăng cân, dù xuất phát từ bất kỳ nguyên nhân nào, đều có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe. Đối với phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang dẫn đến béo phì, nguy cơ mắc các vấn đề liên quan đến kháng insulin và tăng cân càng trở nên đáng lo ngại. Những vấn đề này bao gồm: 

- Tiểu đường type 2. 

- Tiền đái tháo đường. 

- Cholesterol máu cao. 

- Huyết áp cao. 

- Ngưng thở khi ngủ. 

- Vô sinh. 

- Ung thư nội mạc tử cung. 

Nhiều tình trạng kể trên có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe tổng thể. Bên cạnh đó, tăng cân còn làm trầm trọng thêm các triệu chứng của hội chứng buồng trứng đa nang, như rối loạn kinh nguyệt và mụn trứng cá, khiến quá trình điều trị gặp nhiều khó khăn hơn.

BIỆN PHÁP HẠN CHẾ BÉO PHÌ KHI BỊ HỘI CHỨNG BUỒNG TRỨNG ĐA NANG

Để giảm thiểu nguy cơ tăng cân do hội chứng buồng trứng đa nang, việc giảm cân đóng vai trò quan trọng. Chỉ cần giảm 10% trọng lượng cơ thể, người bệnh có thể cải thiện chu kỳ kinh nguyệt và giảm đáng kể các triệu chứng khác của hội chứng này. Việc giảm cân không chỉ giúp cơ thể khỏe mạnh hơn mà còn làm giảm nguy cơ mắc các bệnh như tiểu đường, tiền đái tháo đường, bệnh tim và các biến chứng khác. Dưới đây là một số biện pháp hiệu quả để hạn chế tình trạng đa nang buồng trứng gây béo phì:

1. Sử dụng thuốc

Bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc để hỗ trợ điều trị, bao gồm:

• Thuốc tránh thai: Điều chỉnh hormone và chu kỳ kinh nguyệt.
• Thuốc kháng androgen: Giúp giảm tác động của hormone androgen, từ đó giảm các triệu chứng như rậm lông và mụn trứng cá.
• Metformin: Một loại thuốc điều trị tiểu đường và tiền tiểu đường, giúp cơ thể sử dụng insulin hiệu quả hơn và giảm sản xuất testosterone. Nhiều nghiên cứu cho thấy Metformin có tác dụng hỗ trợ giảm cân và kiểm soát các triệu chứng của hội chứng buồng trứng đa nang.

2. Ăn uống lành mạnh

Xây dựng chế độ ăn cân đối và giàu dinh dưỡng, gồm:

Tăng cường chất xơ từ rau xanh và ngũ cốc nguyên hạt.

Hạn chế đường tinh luyện và thực phẩm chế biến sẵn.

Bổ sung đủ chất bột đường, đạm, chất béo lành mạnh từ cá, quả hạch và dầu thực vật.

Nếu khó tự điều chỉnh chế độ ăn, người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng.

3. Tập thể dục thường xuyên

• Hoạt động thể chất là cách hiệu quả để kiểm soát cân nặng và cải thiện sức khỏe tổng thể, bao gồm:
• Thúc đẩy giảm cân và cải thiện độ nhạy insulin.
• Giảm mỡ bụng, cải thiện chu vi vòng eo và hạ mức androgen tự do.
• Duy trì huyết áp, mức glucose và lipid máu trong ngưỡng an toàn.

Người bệnh nên tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, hầu hết các ngày trong tuần. Các bài tập có thể gồm đi bộ nhanh, chạy bộ, bơi lội hoặc yoga. Đồng thời, nên thường xuyên kiểm tra các chỉ số sức khỏe như lipid máu và huyết áp dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.

Dù hội chứng buồng trứng đa nang có gây béo phì hay không, việc giảm cân đúng cách luôn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Duy trì lối sống lành mạnh bằng cách xây dựng chế độ ăn uống cân đối và tập luyện thể dục thường xuyên không chỉ giúp ngăn ngừa béo phì mà còn hỗ trợ giảm thiểu các biến chứng liên quan đến buồng trứng đa nang, cải thiện chất lượng cuộc sống một cách hiệu quả. Liên hệ trực tiếp qua số hotline 0915.045.115 hoặc truy cập trang web https://medicbinhduong.vn/ để được tư vấn.