KHÍ PHẾ THŨNG – BỆNH PHỔI MẠN TÍNH: NGUYÊN NHÂN, TRIỆU CHỨNG VÀ CÁCH PHÒNG NGỪA

Việt Nam nằm trong số những quốc gia có tỷ lệ mắc bệnh phổi cao nhất ở châu Á-Thái Bình Dương. Nhiều người không biết mình mắc bệnh cho đến khi nó phát triển đến giai đoạn nghiêm trọng với nhiều biến chứng khó lường. Mỗi phương pháp điều trị chỉ có thể làm chậm sự tiến triển của bệnh chứ không thể chữa khỏi hoàn toàn nó.

KHÍ PHẾ THŨNG LÀ GÌ?

Khí phế thũng, còn được gọi là khí phổi thũng (tiếng Anh là Emphysema). Phế nang được tạo thành từ nhiều túi nhỏ chứa khí. Khi những vách ngăn giữa các túi khí này suy yếu và vỡ ra, chúng tạo ra các khoảng không khí lớn thay vì nhiều khe nhỏ. Đó là lý do dẫn đến bệnh này. Điều này khiến diện tích bề mặt của phổi giảm xuống, dẫn đến sự hạn chế lượng oxy được đưa vào máu từ phổi.

Khi bạn thở ra, các phế nang bị tổn thương không hoạt động bình thường, điều này khiến không khí cũ bị giữ lại và không còn chỗ cho không khí trong lành, giàu oxy đi vào. Điều này dẫn đến khó thở, đặc biệt là khi chạy nhảy hoặc tập thể dục. Bệnh cũng làm cho phổi không đàn hồi.

Phần lớn các bệnh nhân đều mắc viêm phế quản mãn tính, dạng COPD phổ biến thứ hai.

TRIỆU CHỨNG KHÍ PHẾ THŨNG THƯỜNG GẶP

Dấu hiệu bệnh đầu tiên thường xuất hiện ở những người hút thuốc lá ở Khi mắc bệnh, các cơ của bạn phải làm việc nhiều hơn để thở, dẫn đến mệt mỏi nhanh hơn. Do đó, bạn sẽ cảm thấy khó thở ngay sau một hoạt động nhỏ. Khi bệnh trở nên nặng hơn, bạn có thể gặp khó thở khi ngủ hoặc ngồi yên.

Bệnh nhân ở giai đoạn đầu sẽ có các triệu chứng sau đây cùng với khó thở:

• Thở khò khè;
• Ho nhiều;
• Tức hoặc đau ngực.

Khi tình trạng bệnh trở nên nặng hơn, sẽ bao gồm các triệu chứng:

• Ăn mất ngon;
• Gặp vấn đề trong quan hệ tình dục;
• Tim đập nhanh;
• Ngủ không ngon;
• Mệt mỏi;
• Nhức đầu, gặp nhiều nhất vào buổi sáng;
• Giảm cân.

NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH KHÍ PHẾ THŨNG

1. Hút thuốc lá

Thủ phạm chính của các bệnh phổi nói chung và khí phế thũng nói riêng là lá. Khói thuốc làm tê liệt các sợi lông mao, giúp loại bỏ vi trùng, hóa chất và các chất gây khó chịu trong đường thở của bạn. Thay vào đó, những tác nhân này xâm nhập vào hàng triệu túi khí trong phổi và phá vỡ chúng.

Theo các nghiên cứu, những người hút thuốc có nguy cơ mắc bệnh khoảng 6 lần cao hơn so với những người không hút thuốc.

2. Thiếu AAT

Alpha-1 antitrypsin (AAT) là một protein tự nhiên lưu thông trong máu. Công việc chính của nó là ngăn các tế bào bạch cầu phá vỡ các mô thông thường. Cơ thể sẽ nhận được sự hỗ trợ từ những tế bào này để chống lại sự nhiễm trùng.

Các tế bào bạch cầu thông thường sẽ làm hỏng phổi khi cơ thể không tạo ra đủ AAT. Tình trạng tồi tệ hơn so với việc hút thuốc. Hầu hết những người bị thiếu AAT nghiêm trọng sẽ phát triển bệnh theo thời gian. Bên cạnh đó, người bệnh có thể mắc bệnh gan.

Ngoài ra, có một số nguyên nhân gây bệnh khác như:

Hút thuốc lá thụ động: Hít phải khói thuốc hàng ngày, ngay cả khi bạn không hút thuốc, cũng sẽ làm tổn thương phổi theo thời gian. Theo một số nghiên cứu, những người tiếp xúc với khói thuốc hàng ngày có nguy cơ cao hơn mắc bệnh khí phổi thũng.

Ô nhiễm không khí: Những người sống hoặc làm việc ở những nơi có mức độ ô nhiễm không khí cao, tiếp xúc với khói hóa chất độc hại hoặc các chất kích thích phổi cao hơn.

BIẾN CHỨNG NGUY HIỂM

Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh nhân bị khí phế thũng có thể mắc các biến chứng sau:

• Xẹp phổi: Những người mắc bệnh nặng bị xẹp phổi, khiến chức năng của phổi bị tổn thương nghiêm trọng, có thể bị tử vong.
• Vấn đề về tim: Các bệnh có thể làm tăng áp lực động mạch kết nối tim và phổi. Điều này dẫn đến rối loạn nhịp tim, trong đó một phần của tim giãn ra và suy yếu.
• Các lỗ lớn trên phổi (bullae): Một số bệnh nhân có bullae. Chúng có thể lớn bằng nửa chiều dài của lá phổi. Bullae khổng lồ không chỉ thu hẹp không gian phổi mà còn làm tăng nguy cơ bị tràn khí màng phổi.

PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ KHÍ PHẾ THŨNG

Bệnh khí thũng không có phương pháp điều trị hiệu quả. Mọi phương pháp điều trị, từ thuốc đến phẫu thuật, đều nhằm giảm triệu chứng và ngăn chặn sự tiến triển của bệnh.

Cai thuốc là bước đầu tiên đối với bất kỳ người hút thuốc nào. Tùy theo tình trạng của bệnh, bác sĩ có thể chỉ định một trong các phương pháp phù hợp

CÁCH PHÒNG TRÁNH KHÍ PHẾ THŨNG

Để ngăn ngừa bệnh, bạn nên làm những điều sau đây dù bạn ở độ tuổi nào:

1. Bỏ thuốc lá

Khoảng 90% bệnh nhân hút thuốc. Theo thống kê, cứ 4 người hút thuốc thì có một người mắc bệnh. Do đó, bỏ thuốc lá là cách tốt nhất để tránh điều này.

Khi bạn hút thuốc mà vẫn tiếp tục, chức năng phổi sẽ suy giảm nhanh hơn. Bỏ thuốc lá giúp làm chậm bệnh.

2. Tránh khói thuốc thụ động

Hít phải khói thuốc từ người khác sẽ làm tổn thương lá phổi của bạn, làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng các dấu hiệu sớm của tổn thương phổi xuất hiện ở 35% những người tiếp xúc với khói thuốc thường xuyên.

3. Chú ý đến chất lượng không khí

Sống và làm việc trong môi trường sạch sẽ sẽ giảm nguy cơ nhiễm bệnh. Do đó, bạn nên hạn chế đi đến những nơi có chất lượng không khí thấp và tránh tiếp xúc với bụi và khói.

Tránh xa sơn, nước hoa, nến và nhang nếu bạn có các triệu chứng kể trên. Mùi thức ăn nấu nướng cũng có thể khiến bạn ho hoặc thở khò khè.

Độ ẩm trong nhà bạn nên ở khoảng 40% đến 50%. Hơn nữa, bộ lọc của máy điều hòa phải được vệ sinh sáu tháng một lần để loại bỏ "ổ vi khuẩn" trong máy, có thể gây hại cho hệ hô hấp.

4. Hạn chế ăn các loại thịt đã qua chế biến

Ăn thịt đã qua chế biến ít nhất một lần mỗi ngày làm tăng nguy cơ mắc bệnh và các bệnh về phổi khác. Các gốc tự do trong cơ thể là các hạt gây hại tế bào được tạo ra bởi nitrit trong thịt chế biến sẵn. Tổn thương phổi phổ biến hơn ở những người có mức độ gốc tự do cao.

Ví dụ các loại thịt đã qua chế biến như: Xúc xích, thịt xông khói, giăm bông,...

5. Có chế độ ăn nhiều chất xơ

Theo một nghiên cứu trên gần 12.000 người, việc ăn 27 g chất xơ mỗi ngày giúp giảm 15% nguy cơ bị phế thũng và các vấn đề phổi khác so với việc ăn chỉ 10 g mỗi ngày. Nguyên nhân là trái cây và rau quả chứa nhiều chất chống oxy hóa, những chất bảo vệ phổi khỏi các gốc tự do gây hại.

Nếu không được điều trị đúng cách và kịp thời, bệnh khí phế thũng có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm. Vì vậy, nếu bạn đang gặp các dấu hiệu trên, hãy đến ngay các trung tâm y tế hoặc bệnh viện gần nhất để được khám và chẩn đoán bệnh. Để đặt lịch thăm khám và điều trị, liên hệ qua số hotline: 0915.045.115 hoặc truy cập website https://medicbinhduong.vn/ để được tư vấn.