SỐT PHÁT BAN Ở TRẺ SƠ SINH: DẤU HIỆU, BIẾN CHỨNG VÀ CÁCH CHĂM SÓC AN TOÀN

SỐT PHÁT BAN LÀ GÌ?

Sốt phát ban là tình trạng trẻ bị sốt kèm theo hiện tượng nổi ban trên da. Sốt ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ là một dấu hiệu cảnh báo bệnh lý nghiêm trọng, trong khi phát ban biểu hiện sự thay đổi về màu sắc, hình dạng và cấu trúc bề mặt của da. Các dạng ban thường gặp có thể là dát, sẩn, nốt, mụn nước, bóng nước hoặc mụn mủ. Phát ban ở trẻ sơ sinh thường có những đặc điểm riêng, khác với trẻ lớn, do da trẻ sơ sinh mỏng hơn, ít lông và dễ bị bong tróc. Việc nhận biết và điều trị kịp thời là rất quan trọng để tránh những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.

NGUYÊN NHÂN TRẺ SƠ SINH BỊ SỐT PHÁT BAN

Ở trẻ sơ sinh, sốt kèm phát ban thường là dấu hiệu của nhiễm khuẩn, nhưng đôi khi cũng có thể là cảnh báo về một bệnh lý nền quan trọng. Các tác nhân gây nhiễm lây truyền dẫn đến sốt phát ban ở trẻ sơ sinh bao gồm tụ cầu trùng (như chốc lây, hội chứng 4S), liên cầu trùng, thủy đậu, Herpes, Rubella, và nhiều loại virus khác. Tuy nhiên, không phải phát ban nào cũng là dấu hiệu nguy hiểm. Phát ban lành tính thường gặp ở trẻ sơ sinh, như ban đỏ sơ sinh, rôm sảy, mụn trứng cá sơ sinh, viêm da tiết bã, hăm tã, và phản ứng dị ứng, thường không đi kèm với sốt. Ngoài ra, các vấn đề về dinh dưỡng như thiếu kẽm, vitamin cũng có thể gây tổn thương da dẫn đến phát ban.

Do đó, khi trẻ sơ sinh bị sốt, việc đánh giá đặc điểm của phát ban (nếu có) là rất quan trọng để xác định nguyên nhân gây bệnh. Việc nhận biết phát ban mới hay cũ, cùng với đặc tính của nó, giúp hướng đến chẩn đoán chính xác hơn. Mặc dù hiếm gặp, một số bệnh lý miễn dịch và ác tính, như Lupus sơ sinh hay bạch cầu cấp sơ sinh, cũng có thể gây phát ban và có thể kèm sốt hoặc không, đòi hỏi sự chú ý đặc biệt.

DẤU HIỆU TRẺ SƠ SINH BỊ SỐT PHÁT BAN

Do hệ miễn dịch còn yếu, trẻ sơ sinh rất dễ bị tác động bởi các tác nhân gây sốt phát ban, khiến bệnh diễn tiến nặng và có nguy cơ biến chứng nghiêm trọng. Vì vậy, khi trẻ sơ sinh có dấu hiệu sốt, dù kèm theo phát ban hay không, phụ huynh cần đưa trẻ đi khám càng sớm càng tốt để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Nếu phát ban không kèm sốt, cha mẹ cần quan sát kỹ và phân biệt giữa hồng ban và tử ban để có phương án xử lý phù hợp. Hồng ban có đặc điểm là ban đỏ sẽ nhạt màu hoặc biến mất khi căng da, trong khi tử ban vẫn giữ màu đỏ đậm và không biến mất khi da bị căng. Nếu trẻ sơ sinh có nhiều tử ban xuất hiện, cần được thăm khám ngay để tránh những biến chứng nguy hiểm.

Phát ban ở trẻ sơ sinh có nhiều dạng, từ dát phẳng đến sẩn nhô lên, đôi khi có các mụn nước nhỏ li ti, mụn mủ, hoặc các bóng nước lớn hơn. Ban có thể rải rác hoặc tập trung thành từng đám, gây đỏ da từ nhẹ đến nặng. Bên cạnh việc theo dõi diễn tiến của phát ban, cha mẹ cũng cần chú ý đến các thay đổi trong sinh hoạt của trẻ, bao gồm việc bú, ngủ, thức dậy, và chơi. Cần quan sát xem trẻ có vẻ khỏe mạnh hay không, đồng thời để ý các triệu chứng hô hấp như ho, khò khè, thở mệt hoặc các dấu hiệu tiêu hóa như biếng ăn, nôn ói, tiêu lỏng để kịp thời xử lý.

CÁCH ĐIỀU TRỊ TRẺ SƠ SINH SỐT PHÁT BAN

Khi trẻ sơ sinh có biểu hiện sốt phát ban, việc đưa trẻ đến bệnh viện để được bác sĩ thăm khám và theo dõi là vô cùng cần thiết. Bác sĩ sẽ hướng dẫn phụ huynh cách điều trị đúng cách, đảm bảo an toàn cho sức khỏe của trẻ. Tất cả các loại thuốc sử dụng cho trẻ sơ sinh nên được dùng theo đúng chỉ định của bác sĩ. Việc tự ý cho trẻ dùng thuốc hoặc áp dụng các phương pháp điều trị không có cơ sở khoa học có thể làm cho tình trạng của trẻ xấu đi và tăng nguy cơ biến chứng.

Khi trẻ sốt cao, phụ huynh có thể cho trẻ sử dụng thuốc hạ sốt dạng uống hoặc nhét hậu môn theo hướng dẫn của bác sĩ. Bên cạnh đó, trẻ có thể được chỉ định dùng kháng sinh đường uống hoặc thuốc bôi ngoài da để giảm ngứa, tránh nhiễm trùng thứ phát và giúp da nhanh hồi phục. Một số loại thuốc khác như thuốc nhỏ mũi, thuốc giảm ho, hoặc men vi sinh cũng có thể được sử dụng để giảm triệu chứng và giúp trẻ dễ chịu hơn.

Việc cho trẻ bú đủ và theo nhu cầu là rất quan trọng, giúp trẻ tránh bị mất nước. Trẻ cũng nên được mặc quần áo thoáng mát, chất liệu mềm mại và dễ thoát nhiệt, có thể giảm bớt một lớp áo để trẻ cảm thấy thoải mái hơn. Phụ huynh cần giữ vệ sinh môi trường, rửa tay sạch sẽ khi chăm sóc trẻ để tránh lây nhiễm. Trẻ vẫn có thể được tắm hoặc lau người bằng nước ấm để giữ da sạch và tránh nhiễm trùng. Tuy nhiên, cần tránh cho trẻ tiếp xúc với nước lạnh, gió và quạt, vì điều này có thể làm trẻ khó chịu và quấy khóc nhiều hơn.

BIẾN CHỨNG NGUY HIỂM CỦA SỐT PHÁT BAN

Mặc dù sốt phát ban ở trẻ sơ sinh phần lớn là lành tính, nhưng nếu không được chăm sóc và theo dõi đúng cách, trẻ có thể đối mặt với những nguy cơ nghiêm trọng như suy hô hấp, hạ đường huyết và mất nước. Phát ban ngoài da, nếu không được vệ sinh và chăm sóc kỹ lưỡng, có thể dẫn đến bội nhiễm. Đặc biệt, do hệ miễn dịch của trẻ sơ sinh còn non yếu, các biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra khi bệnh tiến triển nặng, bao gồm viêm phổi, nhiễm trùng huyết, viêm não màng não, và tổn thương các cơ quan khác. Vì vậy, việc chăm sóc, theo dõi kỹ lưỡng và kịp thời đưa trẻ đến bác sĩ khi có dấu hiệu bất thường là vô cùng quan trọng.

PHÒNG NGỪA SỐT PHÁT BAN Ở TRẺ SƠ SINH

Việc theo dõi sức khỏe tiền sản và tiêm ngừa đầy đủ trước và trong thời gian mang thai đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa các bệnh lý lây nhiễm cho trẻ, đặc biệt là sốt phát ban. Điều này giúp bảo vệ sức khỏe của trẻ sơ sinh ngay từ khi chào đời, giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh.

Sau khi sinh, các bệnh lý nhiễm trùng ở trẻ sơ sinh thường lây lan qua đường hô hấp hoặc tiếp xúc, ít gặp hơn qua đường tiêu hóa do sữa bị nhiễm khuẩn. Vì vậy, việc giữ vệ sinh môi trường xung quanh trẻ là vô cùng quan trọng, bao gồm việc rửa tay khi chăm sóc trẻ và tránh hôn hít vùng mặt của trẻ. Đối với người thân hoặc người chăm sóc trẻ đang mắc các bệnh lý về đường hô hấp hoặc có dấu hiệu nghi ngờ nhiễm bệnh, cần đeo khẩu trang khi tiếp xúc với trẻ, hoặc tốt nhất là hạn chế gặp trẻ trong giai đoạn này để tránh lây nhiễm.

Một yếu tố quan trọng trong việc phòng ngừa sốt phát ban và các bệnh lý khác ở trẻ sơ sinh là cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn ít nhất trong 6 tháng đầu đời. Sữa mẹ không chỉ cung cấp nguồn dinh dưỡng cần thiết mà còn chứa kháng thể tự nhiên giúp bảo vệ trẻ khỏi nhiều bệnh phổ biến đang lưu hành trong cộng đồng.

CHĂM SÓC TRẺ SƠ SINH BỊ SỐT PHÁT BAN

Phụ huynh cần lưu ý đưa trẻ đi khám sớm và theo dõi kỹ các dấu hiệu nguy hiểm khi trẻ bị sốt phát ban, đồng thời giảm thiểu sự khó chịu cho trẻ. Dưới đây là một số điểm quan trọng trong việc chăm sóc trẻ khi bị sốt:

- Tránh mất nước: Nếu trẻ bú mẹ, hãy cho trẻ bú thường xuyên hơn. Nếu trẻ bú bình, nên chia nhỏ bữa bú và cho trẻ bú nhiều cữ hơn để đảm bảo cung cấp đủ nước.

- Sử dụng thuốc hạ sốt: Phụ huynh cần tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ về loại thuốc, liều lượng, khoảng cách giữa các lần dùng thuốc, thời gian sử dụng và đường dùng để đảm bảo an toàn cho trẻ.

- Giúp trẻ cảm thấy thoải mái hơn: Mặc cho trẻ quần áo thoáng mát, chọn loại vải mỏng hơn hoặc giảm bớt một lớp áo so với bình thường. Tránh tắm nước lạnh, tránh để trẻ tiếp xúc với gió hoặc quạt vì điều này có thể làm trẻ khó chịu hơn. Nếu trẻ biếng ăn khi bị sốt, không nên ép trẻ ăn mà hãy để trẻ ăn theo nhu cầu.

KHI NÀO CẦN ĐƯA TRẺ ĐẾN TRUNG TÂM Y TẾ?

Trẻ sơ sinh bị sốt cần được đưa đi thăm khám ngay, đặc biệt khi xuất hiện các dấu hiệu nguy hiểm sau:

- Ngủ li bì, khó đánh thức.

- Yếu lả, không có sức.

- Khóc thét hoặc khóc liên tục không dứt.

- Co giật.

- Bỏ bú hoặc bú kém (trẻ bú ít hơn ½ lượng sữa mỗi lần, ít hơn ½ số lần bú trong 24 giờ, hoặc ọc sữa hơn ½ lượng trong 3 cữ liên tiếp).

- Ọc sữa nhiều, hoặc ọc ra dịch màu vàng xanh.

- Da xanh xao, tái nhợt, nổi bông tím hoặc vàng da.

- Thở mệt, khò khè nhiều hoặc thở bất thường.

- Chướng bụng hoặc tiêu ra máu.

- Tiểu ít trong 24 giờ (số lần thay tã hoặc lần tiểu ít hơn ½ so với bình thường, dấu hiệu thiếu nước).

- Khối phồng xuất hiện ở bẹn.

- Mắt viêm đỏ kèm đổ ghèn.

- Rốn có mủ hoặc chảy máu.

- Xuất huyết dưới da.

- Bất kỳ dấu hiệu bất thường nào khác khiến phụ huynh lo lắng về sức khỏe của trẻ.

Khi trẻ có bất kỳ dấu hiệu nào nêu trên, việc đưa trẻ đến bác sĩ để được kiểm tra và điều trị là cực kỳ cần thiết nhằm phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm. Đặt lịch khám tại Bệnh Viện Đa Khoa Medic Bình Dương để được tư vấn và kiểm tra cột sống. bạn có thể liên hệ trực tiếp qua số hotline 0915.045.115 hoặc truy cập trang web https://medicbinhduong.vn/ để được tư vấn.