SUY HÔ HẤP Ở TRẺ EM: TRIỆU CHỨNG, NGUYÊN NHÂN VÀ PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ

SUY HÔ HẤP Ở TRẺ EM LÀ GÌ?

Suy hô hấp ở trẻ em là tình trạng mất cân bằng giữa oxy và carbon dioxide (CO2) trong máu, khi lượng oxy quá thấp hoặc CO2 quá cao, ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình trao đổi chất. Tình trạng này thường gặp ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ nhũ nhi, do hệ hô hấp chưa phát triển hoàn thiện. Thành ngực của trẻ chưa đủ mạnh, sụn chưa chuyển hóa hoàn toàn thành xương, khiến khu vực này không đáp ứng được nhu cầu oxy cao khi hít thở sâu.

Mọi cơ quan và tế bào trong cơ thể đều cần oxy để hoạt động bình thường và loại bỏ CO2 để duy trì chức năng. Khi hít vào, oxy từ không khí đi vào phổi và máu, rồi được vận chuyển đến các cơ quan. Ngược lại, thở ra giúp loại bỏ CO2 từ các cơ quan, qua phổi và ra ngoài. Nếu bị suy hô hấp, khí CO2 tích tụ trong cơ thể gây tổn thương mô, cơ và làm chậm quá trình cung cấp oxy, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

Suy hô hấp được chia thành hai loại chính: suy hô hấp cấp tính và suy hô hấp mạn tính.

Suy hô hấp cấp tính: Xảy ra đột ngột và nhanh chóng, thường không có nhiều dấu hiệu cảnh báo, thường do một sự cố hoặc tai nạn bất ngờ gây ra.

Suy hô hấp mạn tính: Tiến triển chậm hơn, với các triệu chứng như khó thở, cảm giác ngột ngạt, mệt mỏi, hụt hơi khi vận động, và buồn ngủ nhiều hơn. Loại này thường là biến chứng của một bệnh lý khác hoặc kết quả của việc tiếp xúc với khí độc trong thời gian dài.

Cả hai loại suy hô hấp đều có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến các cơ quan, đặc biệt là não bộ, và thậm chí có thể dẫn đến tử vong nếu không được can thiệp kịp thời. Tuy nhiên, nếu được phát hiện và điều trị đúng cách, nhiều trẻ em bị suy hô hấp có thể hồi phục hoàn toàn mà không để lại hậu quả xấu cho sức khỏe.

NGUYÊN NHÂN GÂY SUY HÔ HẤP Ở TRẺ EM

Suy hô hấp ở trẻ em thường bắt nguồn từ nhiễm trùng vi khuẩn hoặc virus ảnh hưởng đến hệ hô hấp như viêm phế quản, viêm phổi, hoặc từ nhiễm trùng huyết làm giảm lượng oxy dự trữ trong cơ thể và gây mất cân bằng oxy trong máu.

Ngoài ra, suy hô hấp có thể xảy ra khi trẻ bị chấn thương đột ngột như té ngã, tai nạn giao thông, gây ảnh hưởng trực tiếp đến phổi hoặc não bộ - cơ quan điều khiển nhịp thở.

• Trẻ sinh non
• Dị tật bẩm sinh ảnh hưởng đến phổi
• Bệnh lý ảnh hưởng đến phổi và đường hô hấp: hen suyễn, tăng áp phổi, bệnh màng trong, viêm phổi, xơ nang, COPD, bệnh phổi kẽ
• Nhiễm trùng não hoặc tủy sống như viêm màng não
• Đường thở bị tắc nghẽn do khối u hoặc dị vật
• Bệnh lý về tim mạch, suy tim
• Chấn thương vùng ngực hoặc bụng ảnh hưởng đến xương sườn hoặc phổi
• Dị ứng thực phẩm gây sưng đường hô hấp
• Cong vẹo cột sống
• Nhiễm trùng huyết
• Bại liệt hoặc hội chứng Guillain-Barré
• Tiếp xúc thường xuyên với các chất kích thích phổi như không khí ô nhiễm, khói hóa chất, khói thuốc lá
• Sử dụng thuốc hoặc từng can thiệp y tế ảnh hưởng đến hệ hô hấp.

TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG CỦA SUY HÔ HẤP Ở TRẺ EM

Một số triệu chứng lâm sàng của suy hô hấp ở trẻ em:

1. Khó thở

 Suy hô hấp gây ra tình trạng thiếu oxy hoặc tăng CO2 trong máu, dẫn đến các dấu hiệu như khò khè, khó thở, thở nhanh, thở gấp, cánh mũi phập phồng khi thở. Ở trẻ lớn, có hiện tượng rút lõm ngực khi hít vào. Nếu kéo dài, khó thở có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến não, hệ thần kinh, tim mạch và có nguy cơ tử vong.

2. Toàn thân tím tái

Thiếu oxy khiến trẻ xuất hiện tím tái, ban đầu ở môi và các đầu chi (đầu chi vẫn ấm), sau đó lan dần toàn thân. Một số trẻ có thể chuyển qua tình trạng đỏ tía, vã mồ hôi, và xuất hiện ngón tay dùi trống. Tuy nhiên, ở trẻ thiếu máu, da không có dấu hiệu xanh tím rõ ràng.

3.Rối loạn tim mạch

Nhịp tim và huyết áp của trẻ có thể bị ảnh hưởng. Ban đầu, huyết áp có thể tăng cao, nhưng sau đó giảm dần khi tình trạng suy hô hấp diễn tiến nặng. Nếu không can thiệp kịp thời, có thể bỏ lỡ "thời điểm vàng" để cứu sống trẻ.

4. Rối loạn thần kinh và ý thức

Não bộ và hệ thần kinh là những cơ quan bị ảnh hưởng nghiêm trọng nhất khi thiếu oxy. Trẻ có thể có các biểu hiện như co giật, mất ý thức, lờ đờ, hôn mê, hoặc không thể kiểm soát hành vi.

5.Các triệu chứng khác

Suy hô hấp có thể gây ra những biến chứng khác như viêm phế quản vùng phổi sau, tràn khí màng phổi, liệt màn hầu (gây khó thở, mất phản xạ nuốt, tích tụ đờm và dịch vị ở cổ), liệt cơ gian sườn (xẹp ngực khi hít vào), hoặc liệt hô hấp dẫn đến xẹp phổi gây khó thở, đau tức ngực.

ĐIỀU TRỊ SUY HÔ HẤP Ở TRẺ EM

Suy hô hấp ở trẻ em là một tình trạng sức khỏe nghiêm trọng, có thể đe dọa đến tính mạng, đòi hỏi phải được chẩn đoán nhanh chóng và điều trị kịp thời. Quá trình điều trị thường bao gồm việc xử lý nguyên nhân gốc rễ gây ra suy hô hấp, kết hợp với các biện pháp khẩn cấp để cải thiện nhịp thở, cung cấp oxy nhanh chóng và giảm thiểu tổn thương cho trẻ.

Các phương pháp điều trị phổ biến bao gồm liệu pháp oxy, sử dụng thuốc, và các thủ thuật hỗ trợ phổi. Đối với những trường hợp nghiêm trọng, trẻ có thể cần nhập viện để được theo dõi và chăm sóc tích cực cho đến khi sức khỏe ổn định.

Ngoài ra, nếu suy hô hấp nặng, các phương pháp hỗ trợ như truyền dinh dưỡng và thuốc qua đường tĩnh mạch, cùng với vật lý trị liệu, có thể được áp dụng để giúp trẻ hồi phục hoàn toàn.

BIẾN CHỨNG BỆNH SUY HÔ HẤP CẤP

Suy hô hấp có thể cướp đi sinh mạng của trẻ ở bất kỳ thời điểm nào. Nhiều trường hợp trẻ được cứu sống sau đợt suy hô hấp cấp phải đối mặt với nhiều di chứng nặng nề.

• Trẻ bị suy hô hấp cấp khi không được điều trị đúng cách có thể dẫn đến các biến chứng:
• Gây sẹo, tổn thương phổi vĩnh viễn.
• Nhiễm trùng, nhiễm trùng huyết.
• Tổn thương tim.
• Biến chứng thần kinh do thiếu oxy.
• Tổn thương thận và các cơ quan nội tạng.

CHĂM SÓC TRẺ EM BỊ SUY HÔ HẤP CẤP

Suy hô hấp là một tình trạng nguy hiểm, cần được theo dõi sát sao. Do đó, phụ huynh có con mắc hoặc từng mắc suy hô hấp cần tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn chăm sóc từ bác sĩ.

Một số lưu ý khi chăm sóc trẻ bị suy hô hấp:

• Kiểm tra thân nhiệt thường xuyên
• Đo nhiệt độ cơ thể để kịp thời phát hiện và xử lý khi trẻ sốt. Nếu trẻ sốt nhẹ, có thể áp dụng các biện pháp không dùng thuốc như mặc đồ thoáng mát, uống nhiều nước. Nếu trẻ sốt cao, cần sử dụng thuốc hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ.
• Vệ sinh mũi họng sạch sẽ
• Thường xuyên rửa mũi và họng cho trẻ bằng nước muối sinh lý để giúp đường hô hấp thông thoáng, tránh tắc nghẽn.
• Khuyến khích trẻ uống nhiều nước khi ho
• Nếu trẻ ho nhiều hoặc ho có đờm, nên khuyến khích trẻ uống nhiều nước. Siro ho hoặc thuốc giảm ho chỉ nên sử dụng khi có sự chỉ định của bác sĩ.
• Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ
• Cung cấp cho trẻ chế độ ăn uống đa dạng, đảm bảo đủ dinh dưỡng và năng lượng để giúp trẻ phát triển khỏe mạnh và có sức đề kháng tốt hơn.
• Giữ không gian sống sạch sẽ
• Dọn dẹp nhà cửa, khu vực vui chơi sạch sẽ, thường xuyên giặt giũ chăn màn, hút bụi và khử khuẩn phòng để hạn chế tiếp xúc với các yếu tố gây bệnh.
• Phòng ngừa các tác nhân gây nhiễm trùng
• Hạn chế cho trẻ đến các nơi đông người khi có dịch bệnh, tránh tiếp xúc với người có dấu hiệu nhiễm trùng, và đeo khẩu trang khi ra ngoài.
• Tiêm phòng đầy đủ
• Đảm bảo trẻ được tiêm phòng đúng lịch và đủ các mũi vacxin cần thiết để tăng cường đề kháng, giảm nguy cơ mắc bệnh.
• Tránh khói bụi, đặc biệt là khói thuốc lá
• Không để trẻ tiếp xúc với khói bụi, đặc biệt là khói thuốc lá, vì chúng có thể làm tổn thương nghiêm trọng đến hệ hô hấp của trẻ.

Để biết thêm thông tin về cách chăm sóc trẻ và những vấn đề về sức khỏe khác của trẻ, liên hệ qua số hotline: 0915.045.115 hoặc truy cập website https://medicbinhduong.vn/ để được tư vấn.