THAI NGOÀI TỬ CUNG: NGUYÊN NHÂN, DẤU HIỆU VÀ BIẾN CHỨNG NGUY HIỂM

MANG THAI NGOÀI TỬ CUNG LÀ GÌ?

Mang thai ngoài tử cung, hay còn gọi là chửa ngoài tử cung, là tình trạng trứng sau khi thụ tinh lại làm tổ và phát triển tại một vị trí ngoài buồng tử cung, thay vì bên trong tử cung của người mẹ. Tình trạng này có thể gây ra chảy máu nghiêm trọng trong ổ bụng và đe dọa tính mạng thai phụ nếu không được phát hiện và cấp cứu kịp thời.

Trong một thai kỳ bình thường, quá trình thụ tinh diễn ra trong ống dẫn trứng, sau đó trứng đã thụ tinh di chuyển vào tử cung và làm tổ trong niêm mạc tử cung. Phôi thai sẽ phát triển thành thai nhi và được nuôi dưỡng bên trong tử cung cho đến khi sinh.

Tuy nhiên, với những trường hợp mang thai ngoài tử cung, phôi thai không thể phát triển bình thường, dẫn đến nguy cơ cao gây ra các biến chứng nghiêm trọng. Theo thống kê từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), mang thai ngoài tử cung là nguyên nhân của 3 – 4% các ca tử vong liên quan đến thai nghén.

DẤU HIỆU THAI NGOÀI TỬ CUNG

Trong giai đoạn đầu, thai phụ mang thai ngoài tử cung có thể xuất hiện các dấu hiệu tương tự như thai kỳ bình thường, bao gồm trễ kinh, căng tức ngực, buồn nôn hoặc đau bụng.

Tuy nhiên, do phôi thai không phát triển như trong tử cung, thai ngoài tử cung không thể tiếp tục tiến triển bình thường. Dù thử thai vẫn cho kết quả dương tính, thai phụ có thể gặp những dấu hiệu bất thường như:

• Chảy máu âm đạo bất thường: Có hiện tượng ra máu trước kỳ kinh, kéo dài nhiều ngày (rong huyết). Máu ra ít, thường có màu nâu hoặc đen. Nếu máu rò rỉ từ ống dẫn trứng, thai phụ có thể cảm thấy đau vai hoặc có nhu cầu đi tiêu. Triệu chứng cụ thể tùy thuộc vào vị trí máu tụ và dây thần kinh bị kích thích.
• Đau vùng chậu: Thai ngoài tử cung có thể gây đau bụng dưới hoặc đau một bên bụng, cơn đau thường âm ỉ nhưng đôi khi đau nhói.

NGUYÊN NHÂN GÂY CÓ THAI NGOÀI TỬ CUNG

Trong một số trường hợp, nguyên nhân gây ra thai ngoài tử cung không thể xác định rõ ràng. Tuy nhiên, đa phần các trường hợp đều liên quan đến một hoặc nhiều yếu tố sau:

• Ống dẫn trứng bị viêm và có sẹo do phẫu thuật hoặc nhiễm trùng trước đó;
• Sự bất thường hoặc thay đổi trong hoạt động của nội tiết tố;
• Dị dạng cơ quan sinh dục;
• Các yếu tố di truyền;
• Bệnh lý ảnh hưởng đến hình dáng hoặc chức năng của ống dẫn trứng và các cơ quan sinh sản khác.

Ngoài ra, các yếu tố nguy cơ gồm:

• Lớn tuổi: Nguy cơ thai ngoài tử cung tăng khi phụ nữ lớn tuổi.
• Tiền sử thai ngoài tử cung: Phụ nữ từng mang thai ngoài tử cung có 10% nguy cơ tái phát ở lần mang thai sau.
• Nhiễm trùng: Các bệnh viêm nhiễm như viêm vùng chậu (PID) và viêm vòi trứng làm tăng nguy cơ.
• Bệnh lý lây truyền qua đường tình dục: Bệnh lậu, chlamydia và các bệnh lý lây truyền qua đường tình dục khác làm tăng nguy cơ.
• Hút thuốc lá: Thói quen này liên quan đến nguy cơ cao hơn.
• Điều trị vô sinh: Sử dụng thuốc kích thích rụng trứng có thể dẫn đến thai ngoài tử cung.
• Bất thường ống dẫn trứng: Có thể do bẩm sinh hoặc phẫu thuật trước đó.
• Phẫu thuật vùng chậu: Mổ lấy thai hoặc phẫu thuật cắt u xơ là yếu tố nguy cơ.
• Dùng biện pháp tránh thai: Thuốc tránh thai hoặc dụng cụ tránh thai (IUD) có thể tăng nguy cơ.
• Thắt ống dẫn trứng: Phẫu thuật này nhằm tránh thai nhưng vẫn có thể tăng nguy cơ thai ngoài tử cung nếu phụ nữ mang thai sau đó.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng thai phụ vẫn có thể mang thai ngoài tử cung ngay cả khi không có yếu tố nguy cơ nào như đã nêu trên. Vì vậy, các chuyên gia khuyến cáo thai phụ nên đến cơ sở y tế ngay khi có các dấu hiệu bất thường trong thai kỳ để phát hiện sớm và can thiệp kịp thời, tránh các biến chứng nguy hiểm.

THAI NGOÀI TỬ CUNG CÓ NGUY HIỂM KHÔNG?

Việc mang thai ngoài tử cung nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng như:

• Chảy máu trong: Khi khối thai ngoài tử cung vỡ, thai phụ có thể bị chảy máu trong ồ ạt. Đây là tình trạng rất nguy hiểm, có thể đe dọa đến tính mạng nếu không được cấp cứu kịp thời.
• Tổn thương ống dẫn trứng: Sự chậm trễ trong điều trị có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến ống dẫn trứng, làm tăng nguy cơ gặp phải tình trạng thai ngoài tử cung ở những lần mang thai sau.
• Trầm cảm: Mất thai và lo lắng về khả năng mang thai trong tương lai có thể dẫn đến cú sốc tâm lý, khiến thai phụ dễ rơi vào trạng thái trầm cảm và căng thẳng kéo dài.

CÓ THAI NGOÀI TỬ CUNG PHẢI LÀM SAO?

Thai ngoài tử cung không thể phát triển bình thường, không thể sinh ra, và không thể đưa khối thai trở lại tử cung. Do đó, việc loại bỏ khối thai là cần thiết để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm đe dọa tính mạng thai phụ.

Dựa trên các triệu chứng của thai phụ, kích thước và tình trạng khối thai (đặc biệt là nếu khối thai đã vỡ hay chưa), bác sĩ sẽ tư vấn và chỉ định phương pháp điều trị phù hợp. Các phương pháp có thể bao gồm điều trị bằng thuốc, phẫu thuật nội soi, hoặc phẫu thuật mở bụng.

PHÒNG TRÁNH MANG THAI NGOÀI TỬ CUNG

Phụ nữ có thể phòng ngừa thai ngoài tử cung bằng cách thay đổi thói quen sinh hoạt và duy trì sức khỏe sinh sản tốt. Một số biện pháp có thể áp dụng bao gồm:

• Quan hệ tình dục an toàn, hạn chế số lượng bạn tình: Điều này giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục, từ đó giảm nguy cơ viêm vùng chậu và thai ngoài tử cung.
• Không hút thuốc lá: Phụ nữ nên từ bỏ thói quen hút thuốc và tránh tiếp xúc với khói thuốc thụ động để giảm thiểu nguy cơ thai ngoài tử cung.
• Khám phụ khoa định kỳ, tầm soát STDs thường xuyên: Phát hiện và điều trị sớm các vấn đề phụ khoa giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và bảo vệ sức khỏe sinh sản.
• Không lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp: Việc sử dụng quá nhiều thuốc tránh thai khẩn cấp có thể làm tăng nguy cơ mang thai ngoài tử cung, vì vậy phụ nữ cần sử dụng biện pháp tránh thai một cách hợp lý.

Mang thai ngoài tử cung là điều không ai mong muốn, nhưng nếu gặp phải tình huống này, chị em phụ nữ không nên quá đau buồn mà nên tập trung vào việc chăm sóc bản thân, nghỉ ngơi và duy trì sinh hoạt điều độ để cơ thể sớm hồi phục. Khi đã sẵn sàng cho lần mang thai tiếp theo, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn cách có một thai kỳ khỏe mạnh và an toàn.