VIÊM ĐƯỜNG HÔ HẤP Ở TRẺ: DẤU HIỆU, NGUYÊN NHÂN VÀ PHƯƠNG PHÁP CHĂM SÓC

VIÊM ĐƯỜNG HÔ HẤP Ở TRẺ EM LÀ GÌ?

Viêm đường hô hấp ở trẻ em là tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở một hoặc nhiều bộ phận của hệ thống hô hấp, bao gồm xoang, đường mũi, hầu họng và thanh quản. Thông thường, không khí từ bên ngoài được hít vào qua mũi, được làm ẩm, sưởi ấm và lọc trước khi vào phổi. Sau đó, không khí sẽ được lọc một lần nữa và thực hiện quá trình trao đổi khí.

Khi trẻ bị viêm đường hô hấp, tình trạng viêm nhiễm ở các cơ quan này cản trở quá trình hô hấp và có thể ảnh hưởng đến nhiều cơ quan khác trong cơ thể. Một số bệnh viêm đường hô hấp thường gặp ở trẻ bao gồm nhiễm trùng mũi, viêm xoang, viêm họng, viêm phổi và viêm phế quản.

Theo thống kê từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hàng năm có hơn 4 triệu ca tử vong do các bệnh viêm đường hô hấp ở trẻ em, chủ yếu là do viêm phổi. Trẻ dưới 5 tuổi là nhóm có nguy cơ mắc bệnh cao, với khả năng tái nhiễm từ 4 đến 6 lần mỗi năm.

CÁC LOẠI BỆNH VIÊM ĐƯỜNG HÔ HẤP Ở TRẺ EM

Đường hô hấp được chia thành hai nhóm chính: đường hô hấp trên và đường hô hấp dưới, ngăn cách nhau bởi sụn nhẫn. Các loại bệnh viêm đường hô hấp ở trẻ em cũng được phân thành hai nhóm chính:

1. Viêm đường hô hấp trên ở trẻ

Mũi, hầu họng, xoang và thanh quản là các cơ quan thuộc đường hô hấp trên. Những cơ quan này tiếp xúc trực tiếp với không khí, do đó dễ bị ảnh hưởng bởi môi trường như bụi, vi khuẩn, virus, nấm mốc và khí lạnh. Các triệu chứng của bệnh viêm đường hô hấp trên thường liên quan đến mũi và họng, với các bệnh phổ biến như cảm lạnh thông thường và cảm cúm.

2. Viêm đường hô hấp dưới ở trẻ

Khí quản, phế quản, tiểu phế quản và phổi là các cơ quan thuộc đường hô hấp dưới. Những cơ quan này nằm ở tuyến cuối của hệ thống hô hấp, nên ít bị nhiễm trùng hơn so với đường hô hấp trên. Các triệu chứng của bệnh viêm đường hô hấp dưới thường liên quan đến khí quản, đường thở và phổi, với các bệnh lý như viêm thanh khí phế quản, viêm phổi và viêm tiểu phế quản.

NGUYÊN NHÂN GÂY VIÊM VIÊM ĐƯỜNG HÔ HẤP Ở TRẺ EM

Nguyên nhân phổ biến gây viêm đường hô hấp ở trẻ nhỏ chủ yếu do virus, thường là các chủng virus lành tính. Một số virus thường gặp bao gồm virus hợp bào hô hấp (RSV), virus cúm, virus sởi, coronavirus, adenovirus, rhinovirus và enterovirus.

Các chủng virus này lây lan từ người này sang người khác khi trẻ tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết từ mũi hoặc các giọt bắn chứa virus khi bệnh nhân hắt hơi, ho hoặc nói chuyện. Nếu trẻ chạm tay vào mắt, mũi, chúng sẽ có cơ hội xâm nhập vào cơ thể và gây nhiễm trùng. Vì vậy, viêm đường hô hấp ở trẻ rất dễ lây lan và phát tán nhanh chóng trong những khu vực đông trẻ em như trường học, khu vui chơi và nhà trẻ.

Bên cạnh virus, vi khuẩn cũng là nguyên nhân thường gặp gây viêm đường hô hấp ở trẻ. Một số loại vi khuẩn phổ biến bao gồm Haemophilus Influenzae týp B (Hib), phế cầu khuẩn (Streptococcus Pneumoniae), liên cầu khuẩn, tụ cầu, vi khuẩn Chlamydia Trachomatis và Klebsiella Pneumoniae.

Ngoài ra, một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm đường hô hấp ở trẻ bao gồm:

- Cơ địa dị ứng với thời tiết

- Môi trường sống kém, nhiều bụi bẩn

- Thường xuyên tiếp xúc với các hóa chất và khói thuốc lá

- Trẻ có hệ miễn dịch suy yếu.

TRIỆU CHỨNG VIÊM ĐƯỜNG HÔ HẤP Ở TRẺ

Bệnh viêm đường hô hấp ở trẻ em có thời gian ủ bệnh ngắn, với các triệu chứng thường xuất hiện đột ngột. Khi tác nhân gây bệnh xâm nhập vào tế bào của đường hô hấp, chúng nhanh chóng gây viêm và nhiễm trùng, dẫn đến những triệu chứng sau:

- Hắt hơi nhiều

- Nghẹt mũi, sổ mũi

- Ngứa họng, đau rát họng

- Ho, ho khan hoặc ho có đờm

- Sốt cao (thường gặp ở trẻ nhỏ và khi trẻ bị cảm cúm)

- Chán ăn

- Mệt mỏi, khó chịu

- Nhức đầu

- Đau nhức cơ (thường xảy ra khi trẻ bị cảm cúm)

- Trở nên cáu kỉnh, quấy khóc bất thường (thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ)

- Buồn nôn, nôn

- Tiêu chảy

- Khó thở (thường chỉ xuất hiện khi bệnh trở nặng).

ĐIỀU TRỊ TRẺ BỊ VIÊM ĐƯỜNG HÔ HẤP

Giữ vệ sinh cá nhân và môi trường sống sạch sẽ là cách tốt nhất để phòng ngừa viêm đường hô hấp ở trẻ em. Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa mà các bậc phụ huynh nên thực hiện:

- Nuôi con bằng sữa mẹ ít nhất 6 tháng đầu sau sinh để hỗ trợ sức đề kháng và hệ miễn dịch cho trẻ.

- Cho trẻ uống nước ấm vào mỗi buổi sáng khi trẻ thức dậy.

- Tập cho trẻ thói quen thường xuyên rửa tay bằng xà phòng khử khuẩn.

- Hạn chế cho trẻ tiếp xúc với những người có triệu chứng hoặc nghi ngờ viêm đường hô hấp.

- Đeo khẩu trang y tế đúng cách khi đến những nơi đông người hoặc môi trường có nhiều bụi bẩn, ẩm mốc.

- Đảm bảo trẻ được tiêm phòng vacxin đầy đủ và đúng lịch.

- Hạn chế cho trẻ ra ngoài trời khi thời tiết chuyển mùa, quá lạnh hoặc quá nóng.

- Không để quạt quay thẳng vào trẻ khi trẻ đang chơi, ngủ hoặc học tập.

- Thực hiện chế độ dinh dưỡng lành mạnh, khoa học.

- Khuyến khích trẻ thường xuyên tập luyện thể dục thể thao để tăng cường sức đề kháng.

BIẾN CHỨNG VIÊM ĐƯỜNG HÔ HẤP Ở TRẺ

Phần lớn các trường hợp viêm đường hô hấp ở trẻ em có thể được chữa khỏi hoàn toàn nếu được chăm sóc và điều trị đúng cách. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, bệnh có thể chuyển biến xấu và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, đe dọa tính mạng của trẻ, như viêm tai giữa và viêm phổi. Hai biến chứng này có thể do chính virus gây viêm đường hô hấp hoặc do vi khuẩn xâm nhập gây viêm, nhiễm trùng.

Theo thống kê từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), nguy cơ viêm đường hô hấp ở trẻ chuyển biến thành viêm phổi khoảng 20-25%. Vì vậy, khi trẻ có dấu hiệu mắc bệnh, các bậc phụ huynh không nên lơ là, chủ quan mà hãy đưa trẻ đến gặp bác sĩ để được hướng dẫn điều trị đúng cách.

CÁCH CHĂM SÓC TRẺ NHỎ BỊ VIÊM ĐƯỜNG HÔ HẤP

Trong trường hợp trẻ bị viêm đường hô hấp ở mức độ nhẹ, bố mẹ có thể chăm sóc và điều trị tại nhà theo các cách sau:

- Đối với các triệu chứng ho, sổ mũi, nghẹt mũi: Đường thở của trẻ có thể bị thu hẹp do viêm nhiễm và dịch nhầy tích tụ, gây khó chịu và thở khò khè. Bố mẹ nên thường xuyên lau mũi, hút mũi và nhỏ mũi cho trẻ để làm thông thoáng đường thở. Đối với trẻ nhỏ, hãy nhỏ mũi bằng dung dịch nước muối sinh lý trước, sau đó dùng dụng cụ hút mũi để hút sạch dịch nhầy. Đối với trẻ lớn hơn, sau khi nhỏ nước muối sinh lý, bố mẹ có thể hướng dẫn trẻ hỉ mũi ra.

- Đối với trẻ có triệu chứng ho khan: Để giúp trẻ cảm thấy dễ chịu và giảm ho, bố mẹ có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ về các cách trị ho từ thảo dược phù hợp với tình trạng của bé.

- Trẻ bị sốt: Khi trẻ bắt đầu phát sốt, bố mẹ nên cho trẻ uống thuốc hạ sốt theo liều lượng phù hợp để tránh sốt cao kéo dài. Sốt cao có thể khiến trẻ mất nhiều nước và điện giải, vì vậy hãy cho trẻ uống nhiều nước hơn bình thường để tránh mất nước. Đối với trẻ đang bú mẹ, mẹ nên cho bé bú nhiều hơn và chia thành nhiều cữ nhỏ trong ngày để hỗ trợ tiêu hóa và giảm nôn trớ. Đối với trẻ lớn hơn, cần đảm bảo chế độ dinh dưỡng đầy đủ để tăng sức đề kháng, giúp trẻ chống lại bệnh tật.

Trong quá trình chăm sóc và điều trị tại nhà, bố mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện càng sớm càng tốt nếu trẻ xuất hiện các dấu hiệu sau:

Các triệu chứng viêm đường hô hấp không có dấu hiệu cải thiện

- Khó thở, thở nhanh, thở co rút lồng ngực

- Sốt cao kèm co giật

- Trẻ bỏ bú hoặc bỏ ăn

- Xuất hiện các dấu hiệu mất nước nghiêm trọng

- Da tím tái

- Ho khan kéo dài

- Nôn ói nhiều

- Tiêu chảy nghiêm trọng

Để biết thêm thông tin về cách chăm sóc trẻ và những vấn đề về sức khỏe khác của trẻ, liên hệ qua số hotline: 0915.045.115 hoặc truy cập website https://medicbinhduong.vn/ để được tư vấn.