VIÊM PHÚC MẠC RUỘT THỪA Ở TRẺ EM: NGUYÊN NHÂN, DẤU HIỆU NHẬN BIẾT VÀ CÁCH ĐIỀU TRỊ HIỆU QUẢ

Viêm phúc mạc ruột thừa là một trong những biến chứng nghiêm trọng của viêm ruột thừa, có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào, đặc biệt là ở trẻ em. Đây là tình trạng nguy hiểm, cần được phát hiện và can thiệp ngoại khoa kịp thời để hạn chế tổn thương, ngăn ngừa biến chứng và giảm nguy cơ tử vong. Vậy viêm phúc mạc ruột thừa ở trẻ em là gì? Nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng này và phương pháp điều trị ra sao? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

VIÊM PHÚC MẠC RUỘT THỪA Ở TRẺ EM LÀ GÌ?

Viêm phúc mạc ruột thừa ở trẻ em là tình trạng viêm phúc mạc cấp tính, xảy ra do biến chứng của viêm ruột thừa cấp. Khi ruột thừa bị viêm và vỡ, dịch viêm, mủ và vi khuẩn lan vào khoang phúc mạc, gây nên phản ứng viêm nghiêm trọng.

Tình trạng này có thể khu trú tại một vùng hoặc lan rộng khắp khoang phúc mạc, tùy thuộc vào mức độ tổn thương và khả năng đề kháng của cơ thể trẻ. Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, viêm phúc mạc ruột thừa có thể dẫn đến sốc nhiễm trùng, gây nguy hiểm đến tính mạng.

NGUYÊN NHÂN GÂY VIÊM PHÚC MẠC RUỘT THỪA Ở TRẺ EM

Nguyên nhân chính dẫn đến viêm phúc mạc ruột thừa ở trẻ em là do viêm ruột thừa cấp không được phát hiện và điều trị kịp thời. Khi tình trạng viêm kéo dài, ruột thừa có thể bị vỡ hoặc hoại tử, làm cho dịch mủ, vi khuẩn và các chất viêm lan tràn vào khoang phúc mạc.

Sự xâm nhập này gây nhiễm trùng phúc mạc cấp tính, khiến lớp phúc mạc và các cơ quan trong ổ bụng bị tổn thương nghiêm trọng. Ngoài ra, ở trẻ nhỏ, khả năng nhận biết triệu chứng thường hạn chế và phản ứng viêm diễn tiến nhanh, nên nguy cơ biến chứng viêm phúc mạc càng cao nếu không được xử trí kịp thời.

TRIỆU CHỨNG VIÊM PHÚC MẠC RUỘT THỪA Ở TRẺ EM

Viêm phúc mạc ruột thừa ở trẻ em thường khởi phát đột ngột và diễn tiến nhanh. Các dấu hiệu nhận biết bao gồm:

Đau bụng: Triệu chứng sớm và điển hình nhất. Trẻ thường đau âm ỉ hoặc đau quặn từng cơn, bắt đầu từ vùng thượng vị hoặc quanh rốn rồi lan xuống hố chậu phải. Khi ruột thừa bị vỡ, cơn đau có thể giảm tạm thời nhưng sau đó lan tỏa khắp bụng, kèm theo phản ứng co cứng thành bụng.

Biểu hiện ứ tắc đường tiêu hóa: Trẻ có thể buồn nôn, nôn, nhưng thường không nôn nhiều. Ngoài ra, có thể xuất hiện chướng bụng, bí trung – đại tiện hoặc tiêu chảy nhẹ, tùy mức độ lan rộng của viêm phúc mạc.

Dấu hiệu mất nước: Do nôn ói và sốt cao kéo dài, trẻ có biểu hiện da và môi khô, tiểu ít, mệt mỏi, môi nhợt nhạt.

Biểu hiện nhiễm trùng – nhiễm độc: Trẻ có thể sốt cao, lưỡi bẩn hoặc đơ, hơi thở hôi, da xanh tái, vã mồ hôi lạnh, kèm mạch nhanh, huyết áp tụt. Trong trường hợp nặng, trẻ có thể lơ mơ, hôn mê hoặc bán hôn mê, cảnh báo sốc nhiễm trùng nguy hiểm.

CHẨN ĐOÁN VIÊM PHÚC MẠC DO RUỘT THỪA Ở TRẺ EM

Khi trẻ có dấu hiệu nghi ngờ viêm phúc mạc ruột thừa, cần được đưa đến bệnh viện càng sớm càng tốt để bác sĩ thăm khám và can thiệp kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm. Quá trình chẩn đoán bao gồm:

Thăm khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra tình trạng đau bụng, phản ứng thành bụng, sốt, dấu hiệu mất nước và các biểu hiện toàn thân khác. Đồng thời, bác sĩ sẽ khai thác tiền sử bệnh, thời điểm khởi phát triệu chứng, giúp định hướng nguyên nhân và chỉ định các xét nghiệm cần thiết, rút ngắn thời gian chẩn đoán.

Xét nghiệm máu: Kết quả thường cho thấy bạch cầu tăng cao và chuyển trái, phản ánh tình trạng nhiễm trùng. Trong những trường hợp nặng, bạch cầu tăng mạnh, tiên lượng bệnh có thể xấu hơn.

Siêu âm bụng: Là phương pháp cận lâm sàng được ưu tiên hàng đầu với độ chính xác khoảng 72%. Hình ảnh siêu âm có thể phát hiện dịch tự do trong ổ bụng, quai ruột giãn chứa hơi và dịch, thành ruột thừa gián đoạn, kích thước ruột thừa tăng — đặc trưng cho viêm phúc mạc ruột thừa.

Chụp X-quang bụng: Không được chỉ định thường quy, nhưng có thể hỗ trợ trong một số trường hợp. Nếu hình ảnh cho thấy quai ruột trướng, mực nước hơi, trẻ có thể bị liệt ruột; hoặc nếu có liềm hơi dưới hoành, gợi ý thủng tạng rỗng.

Chụp CT bụng: CT scan có độ chính xác khoảng 82%, thường được chỉ định khi siêu âm và thăm khám lâm sàng chưa thể chẩn đoán chắc chắn. Phương pháp này giúp xác định rõ vị trí viêm, mức độ lan rộng và biến chứng của viêm phúc mạc ruột thừa.

BIẾN CHỨNG VIÊM PHÚC MẠC RUỘT THỪA Ở TRẺ EM

Viêm phúc mạc ruột thừa ở trẻ em là bệnh lý nguy hiểm, có thể diễn tiến nhanh và gây nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được phát hiện, can thiệp đúng cách và kịp thời. Một số biến chứng thường gặp gồm:

Nhiễm trùng huyết: Khi vi khuẩn từ ổ viêm lan vào máu, trẻ có thể bị nhiễm trùng huyết, dẫn đến sốc nhiễm trùng, rối loạn tuần hoàn và nguy cơ tử vong cao nếu không được điều trị tích cực.

Áp xe ổ bụng: Một số trường hợp, viêm phúc mạc ruột thừa có thể hình thành ổ áp xe trong khoang phúc mạc, chứa dịch mủ và vi khuẩn, gây đau bụng kéo dài, sốt cao và nguy cơ tái phát nhiễm trùng.

Suy đa cơ quan: Khi vi khuẩn lan rộng khắp ổ bụng và máu, các cơ quan như gan, thận, tim, phổi có thể bị ảnh hưởng, dẫn đến suy đa cơ quan, đe dọa nghiêm trọng đến tính mạng của trẻ.

Tử vong: Trong trường hợp nặng, viêm phúc mạc ruột thừa gây nhiễm trùng toàn thân, sốc nhiễm khuẩn và nhiễm độc máu, khiến trẻ tử vong nhanh chóng nếu không được điều trị kịp thời.

CÁCH PHÒNG NGỪA VIÊM PHÚC MẠC RUỘT THỪA Ở TRẺ EM

Phòng ngừa viêm phúc mạc ruột thừa ở trẻ em chủ yếu dựa vào việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời viêm ruột thừa trước khi bệnh tiến triển thành biến chứng nặng. Để bảo vệ sức khỏe hệ tiêu hóa và hạn chế nguy cơ viêm phúc mạc, cha mẹ cần lưu ý:

• Theo dõi các dấu hiệu bất thường: Khi trẻ có triệu chứng đau bụng kéo dài, sốt, nôn ói, chán ăn hoặc đau khu trú ở hố chậu phải, cần đưa trẻ đến bệnh viện để thăm khám ngay.
• Duy trì chế độ dinh dưỡng cân bằng: Cho trẻ ăn đa dạng thực phẩm, bổ sung rau xanh, trái cây, thực phẩm giàu chất xơ để hỗ trợ tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón – yếu tố có thể làm tăng nguy cơ viêm ruột thừa.
• Khuyến khích trẻ uống đủ nước: Uống đủ nước giúp hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru, giảm tình trạng ứ trệ trong ruột.
• Khám sức khỏe định kỳ: Cho trẻ thăm khám định kỳ giúp phát hiện sớm các bất thường đường tiêu hóa và được bác sĩ tư vấn kịp thời.

VIÊM PHÚC MẠC RUỘT THỪA Ở TRẺ EM NGUY HIỂM NHƯ THẾ NÀO?

Viêm phúc mạc ruột thừa là biến chứng nặng của viêm ruột thừa cấp, có thể diễn tiến rất nhanh và đe dọa trực tiếp đến tính mạng của trẻ. Khi ruột thừa bị vỡ, vi khuẩn, dịch mủ và các chất độc hại trong lòng ruột thừa sẽ tràn vào khoang bụng, gây viêm phúc mạc lan tỏa, nhiễm khuẩn ổ bụng, và có thể dẫn đến nhiễm trùng máu, nhiễm độc toàn thân. Nếu không được can thiệp ngoại khoa và điều trị kịp thời, trẻ có thể bị sốc nhiễm trùng và tử vong.

VIÊM PHÚC MẠC RUỘT THỪA Ở TRẺ BAO LÂU THÌ KHỎI?

Thời gian hồi phục của trẻ bị viêm phúc mạc ruột thừa phụ thuộc vào mức độ tổn thương, thời điểm phát hiện bệnh, thể trạng của trẻ và chất lượng chăm sóc sau phẫu thuật.

Thông thường, nếu được chẩn đoán sớm và điều trị đúng cách, trẻ có thể hồi phục trong khoảng 1 – 2 tuần. Tuy nhiên, trong những trường hợp viêm phúc mạc nặng hoặc có biến chứng như áp xe ổ bụng, nhiễm trùng huyết, thời gian điều trị và hồi phục có thể kéo dài hơn, đòi hỏi theo dõi và chăm sóc đặc biệt tại bệnh viện.

KHI NÀO CẦN ĐƯA TRẺ ĐẾN GẶP BÁC SĨ?

Cha mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức khi nhận thấy các dấu hiệu nghi ngờ viêm ruột thừa hoặc viêm phúc mạc, bao gồm:

• Đau bụng quanh rốn lan dần xuống hố chậu phải.
• Sốt, buồn nôn, nôn ói, chán ăn.
• Trẻ mệt mỏi, lờ đờ, bụng chướng hoặc đau tăng khi sờ.

Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời không chỉ giúp ngăn ngừa biến chứng viêm phúc mạc mà còn bảo toàn tính mạng và sức khỏe lâu dài cho trẻ.Liên hệ trực tiếp qua số hotline 0915.045.115 hoặc truy cập trang web https://medicbinhduong.vn/ để được tư vấn