VIÊM GIÁC MẠC Ở TRẺ EM: NGUYÊN NHÂN, TRIỆU CHỨNG VÀ CÁCH ĐIỀU TRỊ HIỆU QUẢ

VIÊM GIÁC MẠC Ở TRẺ EM LÀ GÌ?

Viêm giác mạc là tình trạng nhiễm trùng xảy ra ở giác mạc – lớp mô mỏng, trong suốt, có hình vòm nằm ở phía trước nhãn cầu. Giác mạc, thường được gọi là "tròng đen," không chỉ đóng vai trò bảo vệ mắt mà còn cho phép ánh sáng đi vào và tham gia vào quá trình khúc xạ, giúp mắt nhìn rõ ràng. Tuy nhiên, với vị trí tiếp xúc trực tiếp với môi trường bên ngoài và cấu trúc mỏng manh, giác mạc rất dễ bị tổn thương và nhiễm trùng, đặc biệt ở trẻ em khi sức đề kháng và khả năng bảo vệ mắt còn yếu.

NGUYÊN NHÂN GÂY VIÊM GIÁC MẠC Ở TRẺ EM

Viêm giác mạc ở trẻ em có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, được chia thành hai nhóm chính: nhiễm trùng và không do nhiễm trùng.

1. Viêm giác mạc do nhiễm trùng

Phần lớn các trường hợp viêm giác mạc ở trẻ em là do nhiễm trùng, gây ra bởi vi khuẩn, virus, nấm hoặc ký sinh trùng. Đây là nhóm nguyên nhân khó điều trị và dễ để lại sẹo giác mạc, làm suy giảm thị lực nghiêm trọng.

• Do vi khuẩn: Các vi khuẩn thường gặp gồm tụ cầu vàng, phế cầu, trực khuẩn mủ xanh. Ở trẻ sơ sinh, viêm giác mạc có thể liên quan đến lậu cầu, dẫn đến tổn thương nhanh chóng nếu không điều trị kịp thời.
• Do virus: Các virus phổ biến gây bệnh là Herpes simplex và Varicella zoster. Virus này có khả năng sống tiềm ẩn trong hạch thần kinh và tái phát theo các sợi thần kinh, dẫn đến các đợt viêm tái phát.
• Do nấm hoặc ký sinh trùng: Hiếm gặp hơn ở trẻ em, viêm giác mạc do nấm thường xảy ra sau chấn thương hoặc ở trẻ có hệ miễn dịch suy giảm.

2. Viêm giác mạc không do nhiễm trùng

Bên cạnh nhiễm trùng, viêm giác mạc còn có thể do các nguyên nhân không liên quan đến tác nhân gây bệnh từ bên ngoài.

Khô mắt do thiếu vitamin A hoặc các tác nhân cơ học như lông quặm cọ sát vào giác mạc.

Bệnh lý tự miễn: Các bệnh như lupus ban đỏ, hội chứng Sjogren hoặc bệnh collagen có thể khiến hệ miễn dịch tấn công giác mạc, gây viêm mà không có sự tham gia của vi khuẩn hay virus.

TRIỆU CHỨNG VIÊM GIÁC MẠC Ở TRẺ EM

Các triệu chứng viêm giác mạc ở trẻ em thường rất đa dạng, phụ thuộc vào nguyên nhân, độ tuổi của trẻ và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Dưới đây là một số dấu hiệu phổ biến:

• Đỏ mắt: Triệu chứng phổ biến nhất, xảy ra do tình trạng viêm và kích ứng.
• Đau nhức mắt: Trẻ có thể than phiền đau nhức, nhưng nếu viêm do Herpes simplex virus, cảm giác đau thường giảm do virus làm tổn thương dây thần kinh giác mạc.
• Sợ ánh sáng (Photophobia): Trẻ khó chịu hoặc nhắm mắt lại khi tiếp xúc với ánh sáng mạnh.
• Chảy nước mắt hoặc dịch tiết: Dịch tiết có thể là mủ hoặc chất nhầy, kèm theo chảy nước mắt liên tục.
• Mờ mắt: Thị lực giảm do giác mạc bị tổn thương.
• Cảm giác dị vật trong mắt: Trẻ có thể mô tả cảm giác như có cát hoặc vật gì đó trong mắt, gây cộm và khó chịu.
• Triệu chứng toàn thân: Trong một số trường hợp, trẻ có thể sốt cao, nổi hạch trước tai, hoặc xuất hiện tổn thương dạng bọng nước ở da mi và quanh mí.
• Viêm giác mạc do nấm: Thường tiến triển chậm, âm ỉ, các triệu chứng không quá rõ rệt ban đầu nhưng có thể gây tổn thương nghiêm trọng nếu không điều trị sớm.

TRẺ EM NÀO CÓ NGUY CƠ MẮC BỆNH VIÊM GIÁC MẠC?

Nguy cơ viêm giác mạc ở trẻ em có thể tăng cao do một số yếu tố liên quan đến thói quen sinh hoạt, chấn thương hoặc tình trạng sức khỏe:

• Đeo kính áp tròng: Thói quen này dễ gây tổn thương giác mạc, đặc biệt nếu việc vệ sinh kính không đảm bảo hoặc trẻ vô tình chạm tay dơ vào kính áp tròng. Các tổn thương nhỏ trên giác mạc tạo điều kiện cho vi khuẩn và vi trùng xâm nhập, dẫn đến viêm nhiễm.
• Tổn thương bề mặt nhãn cầu: Các trẻ bị chấn thương mắt, hở mi, hoặc có các tình trạng làm suy giảm lớp bảo vệ tự nhiên của giác mạc đều dễ mắc viêm giác mạc.
• Suy giảm miễn dịch: Trẻ mắc bệnh nền ảnh hưởng đến hệ miễn dịch sẽ có nguy cơ cao hơn trong việc bị nhiễm trùng giác mạc, đặc biệt khi không được bảo vệ đúng cách.
• Sử dụng corticoid kéo dài: Việc sử dụng thuốc corticoid tại chỗ trong thời gian dài có thể làm giảm khả năng chống lại nhiễm trùng, dẫn đến tình trạng viêm loét giác mạc.

TRẺ BỊ VIÊM GIÁC MẠC CÓ NGUY HIỂM KHÔNG?

Viêm giác mạc là một trong những bệnh lý nghiêm trọng, có nguy cơ gây mù lòa cao nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Tình trạng viêm nhiễm có thể làm tổn thương sâu giác mạc, để lại sẹo vĩnh viễn, làm suy giảm nghiêm trọng thị lực của trẻ.

Chính vì vậy, khi nhận thấy các dấu hiệu bất thường như đỏ mắt, đau nhức, sợ ánh sáng hoặc mờ mắt, bố mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức. Việc khám và điều trị đúng cách bởi bác sĩ chuyên khoa mắt sẽ giúp giảm nguy cơ biến chứng, bảo vệ thị lực và sức khỏe lâu dài cho trẻ.

BIẾN CHỨNG VIÊM GIÁC MẠC Ở TRẺ NHỎ

Biến chứng của viêm giác mạc ở trẻ em có thể nghiêm trọng, ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe thị lực nếu không được điều trị kịp thời. Một số biến chứng thường gặp bao gồm:

• Loét giác mạc: Tình trạng viêm nặng dẫn đến tổn thương lớp sâu của giác mạc, gây đau đớn và nguy cơ nhiễm trùng lan rộng.
• Sẹo giác mạc: Quá trình lành bệnh có thể để lại sẹo trên giác mạc, làm cản trở ánh sáng đi vào mắt và giảm thị lực vĩnh viễn.
• Viêm giác mạc tái phát: Thường do Herpes simplex virus, viêm giác mạc có thể xuất hiện nhiều đợt, làm tổn thương giác mạc nặng hơn qua mỗi lần tái phát.
• Suy giảm thị lực tạm thời hoặc mù lòa: Biến chứng nặng nhất của viêm giác mạc, có thể xảy ra nếu bệnh không được điều trị đúng cách hoặc phát hiện muộn.

CÁCH ĐIỀU TRỊ VIÊM GIÁC MẠC Ở TRẺ EM

Điều trị viêm giác mạc ở trẻ em phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, với các phương pháp cụ thể như sau:

1. Viêm giác mạc không do nhiễm trùng

Sử dụng nước nhỏ mắt nhân tạo để giảm khô mắt và hỗ trợ quá trình lành vết thương ở giác mạc.

Có thể sử dụng các loại thuốc hỗ trợ giảm nhẹ triệu chứng và kháng viêm tùy theo tình trạng của trẻ, tất cả đều phải tuân thủ chỉ định của bác sĩ.

2. Viêm giác mạc do nhiễm trùng

Phương pháp điều trị sẽ dựa vào loại tác nhân gây bệnh:

Viêm giác mạc do vi khuẩn:

Loại bỏ các yếu tố nguy cơ gây viêm.

Sử dụng thuốc kháng sinh tại chỗ hoặc toàn thân khi cần thiết.

Tuân thủ đúng chỉ định về loại thuốc, liều lượng và cách dùng để hạn chế biến chứng, đặc biệt là sẹo giác mạc.

Thuốc hỗ trợ giảm đau và kháng viêm có thể được kê đơn để giảm triệu chứng.

Viêm giác mạc do nấm:

Dùng thuốc nhỏ mắt chống nấm và/hoặc thuốc uống chống nấm tùy mức độ nghiêm trọng.

Viêm giác mạc do virus:

Trong khoảng 50% trường hợp, bệnh có thể tự thoái lui mà không cần điều trị.

Trẻ cần nhỏ mắt thường xuyên bằng nước mắt nhân tạo và vệ sinh mắt sạch sẽ.

Khi cần thiết, bác sĩ sẽ chỉ định thuốc nhỏ mắt kháng virus hoặc thuốc uống kháng virus.

Viêm giác mạc do ký sinh trùng (thường là Acanthamoeba):

Điều trị bằng thuốc nhỏ mắt chống ký sinh trùng để loại bỏ tác nhân gây bệnh.

CÁCH PHÒNG NGỪA TRẺ BỊ VIÊM GIÁC MẠC

Biện pháp phòng ngừa viêm giác mạc ở trẻ em giúp bảo vệ sức khỏe mắt và hạn chế nguy cơ mắc bệnh:

1. Hạn chế sử dụng kính áp tròng

Tránh dùng kính áp tròng cho trẻ nếu không thật sự cần thiết.

Đảm bảo kính áp tròng được bảo quản sạch sẽ và vệ sinh đúng cách.

Rửa tay sạch trước khi đeo hoặc tháo kính áp tròng.

Đeo kính đúng cách và tuân thủ thời gian sử dụng trong ngày cũng như hạn sử dụng của kính.

2. Giữ vệ sinh cá nhân và mắt

Hướng dẫn trẻ rửa tay thường xuyên với xà phòng khử khuẩn.

Nhắc trẻ không dụi mắt, không chạm tay lên mắt, và rửa mắt bằng nước muối sinh lý khi bị cộm hoặc bụi bay vào.

3. Bảo vệ mắt khỏi môi trường bên ngoài

Đội mũ và đeo kính râm khi ra ngoài trời nắng.

Tránh cho trẻ đến những nơi ô nhiễm, có nhiều khói bụi hoặc hóa chất.

Không cho trẻ bơi ở những vùng nước ô nhiễm hoặc không được xử lý đúng cách.

4. Dinh dưỡng và lối sống lành mạnh

Cung cấp chế độ ăn giàu dinh dưỡng với các thực phẩm chứa vitamin A, C, E và omega-3 (như rau xanh, trái cây, cá hồi, quả óc chó).

Đảm bảo trẻ được nghỉ ngơi đầy đủ, cân bằng giữa thời gian học tập và giải trí.

Hạn chế thời gian sử dụng thiết bị điện tử, giữ đúng khoảng cách khi sử dụng máy tính, tivi, hoặc điện thoại.

5. Thăm khám mắt định kỳ

Đưa trẻ đi kiểm tra mắt thường xuyên để phát hiện sớm các vấn đề về thị lực.

Nếu trẻ có triệu chứng như đỏ mắt, ngứa, hoặc chảy nước mắt, cần đưa đến bác sĩ ngay để được tư vấn và điều trị kịp thời.

6. Tránh lây nhiễm từ người khác

Không cho trẻ dùng chung khăn mặt hoặc đồ dùng cá nhân với người mắc các bệnh về mắt để ngăn ngừa nguy cơ lây nhiễm.

Trẻ bị viêm giác mạc cần được thăm khám và điều trị dưới sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa mắt. Tuyệt đối không tự ý điều trị tại nhà bằng các phương pháp dân gian hoặc thuốc không rõ nguồn gốc. Phụ huynh cần tuân thủ chỉ định về thuốc và các phương pháp hỗ trợ từ bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả, giúp trẻ sớm hồi phục và bảo vệ thị lực lâu dài. Liên hệ trực tiếp qua số hotline 0915.045.115 hoặc truy cập trang web https://medicbinhduong.vn/ để được tư vấn.