SUY TUYẾN YÊN: TRIỆU CHỨNG, NGUYÊN NHÂN VÀ PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ

SUY TUYẾN YÊN LÀ GÌ?

Suy tuyến yên là tình trạng mà chức năng của tuyến yên bị suy giảm, dẫn đến việc sản xuất một hoặc nhiều hormone của tuyến này không đủ đáp ứng nhu cầu của cơ thể. Các hormone do tuyến yên tiết ra đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa hoạt động của nhiều cơ quan khác như tuyến giáp, tuyến thượng thận và tuyến sinh dục. Khi hormone tuyến yên bị rối loạn, chức năng của các tuyến đích này cũng sẽ bị ảnh hưởng.

Triệu chứng của bệnh suy tuyến yên thường phát triển âm thầm trong nhiều năm. Khi tuyến yên bị tổn thương nghiêm trọng hơn, các tác động lên sức khỏe sẽ trở nên rõ ràng và các triệu chứng sẽ xuất hiện ngày càng nhiều.

NGUYÊN NHÂN SUY TUYẾN YÊN

Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng suy tuyến yên, bao gồm:

- Do khối u:

• U tuyến yên.
• U sọ hầu.
• Các khối u khác: u màng não, u tế bào thần kinh đệm.

- Do nhồi máu:

• Hoại tử sau sinh: Hội chứng Sheehan.
• Đột quỵ tuyến yên.

- Do thâm nhiễm:

• Bệnh Sarcoidosis.
• Bệnh Hemochromatosis.

Do chấn thương đầu: Khoảng 5% – 27% người bị chấn thương sọ não sẽ mắc suy tuyến yên sau khoảng thời gian từ 5 tháng đến 12 năm.

Do rối loạn miễn dịch: Viêm tuyến yên thâm nhiễm lympho.

Do nhiễm khuẩn: Bao gồm các bệnh nhiễm nấm, lao, giang mai.

Suy tuyến yên vô căn: Có thể mang tính chất gia đình.

TRIỆU CHỨNG SUY TUYẾN YÊN

Triệu chứng của bệnh suy tuyến yên rất đa dạng và khó xác định rõ ràng do phụ thuộc vào loại hormone bị thiếu, mức độ thiếu hụt và cơ quan đích bị ảnh hưởng. Các biểu hiện bao gồm:

1. Thiếu hụt hormone tăng trưởng (GH):

Hormone GH ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa năng lượng và sự phát triển của cơ thể. Trẻ em thiếu GH có thể bị lùn và chậm phát triển, trong khi người trưởng thành thường không có triệu chứng rõ ràng.

2. Thiếu hụt hormone tạo hoàng thể (LH):

Phụ nữ thiếu LH có thể mất kinh, khô âm đạo và giảm khả năng sinh sản. Nam giới bị thiếu hormone này có thể gặp giảm chức năng tình dục, giảm khả năng sinh sản, và mất một số đặc điểm giới tính. Trẻ em thiếu LH sẽ chậm phát triển dậy thì.

3. Thiếu hụt hormone kích thích nang trứng (FSH):

Ở nữ giới, FSH kích thích sự phát triển tế bào trứng và chu kỳ kinh nguyệt. Thiếu FSH có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Ở nam giới, FSH thúc đẩy sản xuất tinh trùng, và sự thiếu hụt sẽ làm giảm khả năng sinh sản.

4. Thiếu hụt hormone kích thích tuyến giáp (TSH):

Thiếu TSH dẫn đến suy giáp, với các triệu chứng như mệt mỏi, khô da và tóc, táo bón, tăng cân, trầm cảm, rối loạn kinh nguyệt, giảm thân nhiệt và thậm chí hôn mê suy giáp ở trường hợp nặng.

5. Thiếu hụt hormone kích thích vỏ thượng thận (ACTH):

Đây là một biểu hiện hiếm gặp, gây mệt mỏi, sụt cân bất thường, hạ huyết áp, buồn nôn, nôn mửa, hạ đường huyết và lú lẫn.

6. Thiếu hormone chống lợi tiểu (ADH):

Thiếu ADH gây ra triệu chứng điển hình là tăng lượng nước tiểu và cảm giác khát nước liên tục. Người lớn có thể bị mất cân bằng điện giải, trong khi trẻ em gặp tình trạng mệt mỏi, đái dầm và khó kiểm soát tiểu tiện.

7. Thiếu prolactin:

Đây là triệu chứng hiếm gặp, chủ yếu ảnh hưởng đến phụ nữ, khiến họ không thể tiết sữa sau sinh.

8. Thiếu oxytocin:

Oxytocin ảnh hưởng đến hành vi và cảm xúc. Thiếu hormone này có thể gây ra vấn đề tâm lý như khó giao tiếp, thiếu sự đồng cảm, khó gắn kết với con cái và khó tiết sữa ở phụ nữ sau sinh.

CÁC LOẠI SUY TUYẾN YÊN

Dựa trên số lượng hormone bị thiếu hụt, suy tuyến yên được phân thành hai loại chính:

1. Suy tuyến yên từng phần:

Suy tuyến yên đơn độc: Người bệnh chỉ thiếu một loại hormone tuyến yên.

Thiếu hụt nhiều hormone tuyến yên: Người bệnh bị thiếu từ hai loại hormone tuyến yên trở lên.

2. Suy tuyến yên toàn phần: Người bệnh bị thiếu hụt tất cả các hormone của tuyến yên.

Ngoài ra, theo nguyên nhân và mức độ bệnh, suy tuyến yên được chia thành ba loại:

• Suy tuyến yên nguyên phát: Nguyên nhân là do tổn thương hoặc rối loạn tại chính tuyến yên.
• Suy tuyến yên thứ phát: Do vùng hạ đồi bị tổn thương hoặc rối loạn, làm suy giảm chức năng của tuyến yên vì hạ đồi có vai trò kích thích tuyến yên sản xuất hormone.
• Suy tuyến yên vô căn: Chưa xác định rõ nguyên nhân gây bệnh.

PHÒNG NGỪA BỆNH SUY TUYẾN YÊN

Suy tuyến yên là một tình trạng có thể xảy ra ở bất kỳ ai và không thể phòng ngừa hoàn toàn. Tuy nhiên, việc duy trì thói quen khám sức khỏe định kỳ là rất quan trọng để phát hiện sớm và điều trị các nguy cơ gây suy tuyến yên.

Những người có nguy cơ cao mắc chứng suy tuyến yên bao gồm những người có tiền sử chấn thương đầu, xạ trị vùng dưới đồi hoặc mất máu sau sinh. Những trường hợp này cần được theo dõi sức khỏe thường xuyên để phát hiện sớm các dấu hiệu của bệnh.

SUY TUYẾN YÊN CÓ NGUY HIỂM KHÔNG?

Suy tuyến yên là một bệnh lý nguy hiểm. Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng. Ở trẻ em và thanh thiếu niên, suy tuyến yên có thể dẫn đến chậm dậy thì, chậm phát triển chiều cao, còi cọc. Đối với người trưởng thành, bệnh có thể gây vô sinh và các biến chứng nguy hiểm như hôn mê suy giáp, có thể đe dọa tính mạng.

SUY TUYẾN YÊN CÓ CHỮA KHỎI ĐƯỢC KHÔNG?

Suy tuyến yên không thể chữa khỏi hoàn toàn, người bệnh phải sử dụng thuốc điều trị suốt đời để duy trì sức khỏe. Tuy nhiên, trong một số trường hợp suy tuyến yên do khối u, bệnh có thể cải thiện sau khi phẫu thuật loại bỏ khối u.

Người bệnh cần đến cơ sở y tế ngay khi có các triệu chứng liên quan đến suy tuyến yên, xuất hiện đột ngột hoặc kéo dài, chẳng hạn như:

- Trẻ em chậm phát triển hơn so với các bạn đồng trang lứa.

- Mệt mỏi, chóng mặt liên tục.

- Tăng cân bất thường.

- Phụ nữ sau sinh không có sữa.

- Suy giảm chức năng tình dục.

Việc khám và chẩn đoán sớm tại các cơ sở y tế chuyên khoa sẽ giúp phát hiện và điều trị suy tuyến yên kịp thời.

Bệnh viện Đa khoa Medic Bình Dương tự hào là đơn vị chuyên khoa với đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại. Bệnh viện cung cấp các dịch vụ chẩn đoán và điều trị hiệu quả cho các bệnh rối loạn nội tiết liên quan đến tuyến yên, bướu cổ, đái tháo đường, và đái tháo nhạt.

Suy tuyến yên có thể ảnh hưởng đến mọi đối tượng, bất kể độ tuổi hay giới tính, gây ra những tác động nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Việc hiểu rõ về bệnh suy tuyến yên, các nguyên nhân và triệu chứng của bệnh là rất quan trọng trong việc xây dựng lối sống lành mạnh, phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Để đặt lịch khám, liên hệ trực tiếp với Bệnh viện Đa Khoa Medic Bình Dương theo số hotline 0915.045.115 hoặc truy cập trang web https://medicbinhduong.vn/ để được tư vấn.