VIÊM ĐẠI TRÀNG CO THẮT: NGUY CƠ, TRIỆU CHỨNG VÀ CÁCH ĐIỀU TRỊ HIỆU QUẢ

VIÊM ĐẠI TRÀNG CO THẮT LÀ GÌ?

Viêm đại tràng co thắt, hay còn gọi là hội chứng ruột kích thích (IBS), là một dạng rối loạn chức năng đường ruột thường gặp với các biểu hiện đau bụng tái phát, có liên quan đến quá trình đại tiện hoặc thay đổi thói quen đại tiện. Đặc trưng của bệnh là tình trạng rối loạn đại tiện kéo dài, có thể là táo bón, tiêu chảy hoặc xen kẽ giữa hai trạng thái này, kèm theo cảm giác chướng bụng, đầy tức bụng. Những triệu chứng của viêm đại tràng co thắt thường mạn tính, gây ra nhiều khó chịu và ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống, khiến người bệnh gặp khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày và giảm hiệu suất làm việc.

ĐỐI TƯỢNG CÓ NGUY CƠ BỊ VIÊM ĐẠI TRÀNG CO THẮT

Nguy cơ mắc bệnh viêm đại tràng co thắt có xu hướng tăng cao ở một số nhóm đối tượng nhất định. Bệnh thường khởi phát trước 40 tuổi và nữ giới có khả năng mắc bệnh cao hơn nam giới khoảng gấp đôi. Yếu tố di truyền cũng đóng vai trò quan trọng; nếu gia đình có người mắc các bệnh đường ruột, các thành viên khác trong gia đình cũng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Ngoài ra, tâm lý cũng là yếu tố ảnh hưởng lớn. Những người thường xuyên lo âu, căng thẳng hoặc chịu áp lực từ công việc và cuộc sống trong thời gian dài dễ có nguy cơ cao mắc bệnh viêm đại tràng co thắt.

TRIỆU CHỨNG VIÊM ĐẠI TRÀNG CO THẮT

Triệu chứng của viêm đại tràng co thắt thường không đặc hiệu, dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác của hệ tiêu hóa. Một số triệu chứng điển hình bao gồm:

1. Đau bụng

Viêm đại tràng co thắt gây ra những cơn đau quặn bụng, thường kéo dài và âm ỉ. Cơn đau có thể thay đổi theo số lần đại tiện hoặc sự biến đổi của hình dạng phân, khiến người bệnh cảm thấy khó chịu.

2. Rối loạn đại tiện 

Người bệnh có thể gặp các rối loạn trong đại tiện như đi ngoài phân lỏng nhiều lần, táo bón, hoặc xen kẽ giữa tiêu chảy và táo bón. Sau mỗi lần đại tiện, triệu chứng đau bụng và cảm giác mót rặn vẫn có thể tiếp diễn, làm người bệnh không thoải mái.

3. Triệu chứng khác

Những triệu chứng kéo dài không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng lớn đến cuộc sống và công việc hàng ngày của người bệnh. Một số dấu hiệu đi kèm có thể bao gồm mất ngủ, căng thẳng, mệt mỏi, làm giảm chất lượng cuộc sống của người mắc bệnh.

NGUYÊN NHÂN VIÊM ĐẠI TRÀNG CO THẮT

Nguyên nhân cụ thể gây ra viêm đại tràng co thắt (IBS) hiện vẫn chưa rõ ràng. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây cho thấy các triệu chứng của IBS có liên quan đến sự rối loạn của hệ thần kinh tự động đường tiêu hóa. Ở những người có độ nhạy cảm cao, các yếu tố như lo âu, căng thẳng, stress kết hợp với phản ứng nhiễm trùng hoặc viêm nhiễm có thể làm thay đổi tính thấm của ruột, ảnh hưởng đến hệ miễn dịch và vi khuẩn đường ruột, dẫn đến sự phát triển của các triệu chứng IBS. Ngoài ra, các triệu chứng của IBS còn có khả năng làm trầm trọng thêm tình trạng lo âu và trầm cảm, tạo thành một vòng luẩn quẩn giữa tâm lý và sức khỏe đường ruột.

Chế độ ăn uống không khoa học là một trong những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc viêm đại tràng co thắt. Việc tiêu thụ thường xuyên các thức uống chứa cồn, chất kích thích, nước ngọt có ga, thức ăn nhanh, đồ chiên xào, hoặc các món cay nóng, chua có thể gây kích thích mạnh lên nhu động ruột, dẫn đến các cơn co thắt đại tràng. Bên cạnh đó, thói quen ăn uống sai cách như ăn quá nhanh, không nhai kỹ, vừa ăn vừa nói chuyện, hoặc bỏ bữa cũng ảnh hưởng xấu đến chức năng bình thường của ruột, dễ dẫn đến tình trạng rối loạn tiêu hóa và làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

PHƯƠNG PHÁP CHẨN ĐOÁN BỆNH VIÊM ĐẠI TRÀNG CO THẮT

Viêm đại tràng co thắt là một bệnh lý được chẩn đoán bằng phương pháp loại trừ, do đó người bệnh cần được thăm khám và đánh giá kỹ lưỡng để loại trừ các bệnh lý nguy hiểm hoặc ác tính trong hệ tiêu hóa, chẳng hạn như ung thư đại tràng, viêm đại tràng xuất huyết mạn tính, hoặc nhiễm khuẩn đường ruột, trước khi chẩn đoán xác định viêm đại tràng co thắt. Bác sĩ sẽ có các chỉ định chẩn đoán khác nhau tùy thuộc vào tình trạng của từng người bệnh.

Quy trình chẩn đoán thường bao gồm khai thác chi tiết các triệu chứng, tiền sử bệnh, thăm khám lâm sàng và có thể yêu cầu thực hiện các xét nghiệm để phân biệt với các bệnh lý khác, chẳng hạn như xét nghiệm máu để đánh giá tình trạng viêm, xét nghiệm phân, và nội soi đại trực tràng. Những bước này giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán chính xác và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp cho người bệnh.

VIÊM ĐẠI TRÀNG CO THẮT CÓ NGUY HIỂM KHÔNG?

Viêm đại tràng co thắt là một bệnh lý lành tính, không gây tổn thương thực thể cho đường ruột và không đe dọa tính mạng người bệnh. Tuy nhiên, nếu bệnh kéo dài, các triệu chứng có thể ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống. Vì triệu chứng của viêm đại tràng co thắt thường không điển hình và dễ nhầm lẫn với các bệnh lý tiêu hóa khác, người bệnh nên đi khám tại các cơ sở chuyên khoa khi có các dấu hiệu cảnh báo sau:

- Tuổi trên 50

- Sút cân không rõ nguyên nhân

- Xuất hiện triệu chứng vào ban đêm

- Đại tiện ra máu

- Phát hiện có khối ở vùng bụng hoặc hậu môn

- Thiếu máu mà chưa rõ nguyên nhân

ĐIỀU TRỊ VIÊM ĐẠI TRÀNG CO THẮT

Để hỗ trợ điều trị và làm giảm các triệu chứng viêm đại tràng co thắt, người bệnh có thể áp dụng các phương pháp sau:

1. Tạo thói quen ăn uống lành mạnh, hợp lý 

Bổ sung các thực phẩm giàu dưỡng chất và có tác dụng nhuận tràng, như chất xơ hòa tan từ yến mạch, cà rốt, đậu Hà Lan, táo và các loại trái cây thuộc họ cam quýt, có thể giúp làm giảm các triệu chứng của IBS. Ngược lại, chất xơ không hòa tan có thể làm tăng các triệu chứng khó chịu như chướng bụng và đau bụng. Đảm bảo uống đủ nước, ít nhất 2 lít mỗi ngày, và bổ sung sữa chua để hỗ trợ hệ vi khuẩn đường ruột.

2. Giảm căng thẳng, stress 

Các biện pháp giảm căng thẳng giúp ngăn ngừa và làm giảm triệu chứng IBS. Người bệnh có thể tập hít thở sâu để ổn định tâm lý và hỗ trợ nhu động ruột. Ngoài ra, nên duy trì các hoạt động thể dục nhẹ nhàng hàng ngày như yoga, thiền định, hoặc đi bộ để giảm stress hiệu quả.

3. Điều trị bằng thuốc

Trong trường hợp triệu chứng nghiêm trọng, bác sĩ có thể chỉ định một số loại thuốc để điều trị, bao gồm:

- Thuốc chống co thắt đại tràng giúp giảm các cơn co thắt và đau bụng.

- Thuốc nhuận tràng hỗ trợ cải thiện tình trạng táo bón và ổn định nhu động ruột.

- Thuốc chống trầm cảm giúp ổn định tâm lý cho người bệnh.

 - Thuốc cầm tiêu chảy giúp giảm co bóp cơ ruột, hỗ trợ cầm tiêu chảy hiệu quả.

THỰC ĐƠN CHO NGƯỜI VIÊM ĐẠI TRÀNG CO THẮT

Khi bị táo bón, người bệnh nên bổ sung nhiều chất xơ hòa tan để giúp phát triển lợi khuẩn trong đường ruột và cải thiện nhu động ruột. Bác sĩ thường khuyến nghị sử dụng khoảng 10-25g chất xơ hòa tan trong mỗi bữa ăn. Các thực phẩm giàu chất xơ hòa tan gồm rau mồng tơi, rau lang, khoai lang, khoai tây, chuối, bơ, đu đủ, cám gạo, gạo lứt, yến mạch, cà rốt, đậu Hà Lan, táo và các loại quả thuộc họ cam quýt. Những thực phẩm này giúp cải thiện nhu động ruột và giảm triệu chứng táo bón.

Người bệnh viêm đại tràng co thắt cũng nên ưu tiên ăn các loại thịt nạc từ gia súc, gia cầm và cá đồng. Khi ăn, nên ăn chậm và nhai kỹ để giảm lượng khí nuốt vào. Thói quen này giúp giảm tình trạng đầy hơi, chướng bụng, đồng thời tránh tình trạng căng giãn đột ngột của ống tiêu hóa. Việc giảm kích thích co bóp của ruột có thể giúp người bệnh giảm số lần đại tiện và giảm đau, cải thiện chất lượng cuộc sống hiệu quả hơn.

PHÒNG NGỪA BỆNH VIÊM ĐẠI TRÀNG CO THẮT

Để giảm nguy cơ mắc bệnh viêm đại tràng co thắt, người bệnh cần lưu ý thực hiện các thói quen sau:

1. Tăng cường bổ sung thực phẩm giàu đạm, dễ tiêu như sữa, cá, thịt nạc, và sữa chua, giúp cung cấp đủ dưỡng chất cho cơ thể mà không gây áp lực lên hệ tiêu hóa.

2. Bổ sung nhiều rau xanh để hỗ trợ hoạt động của hệ tiêu hóa, cung cấp chất xơ giúp nhuận tràng và cải thiện chức năng đường ruột.

3. Uống đủ nước mỗi ngày và nạp thêm muối khoáng, các loại vitamin cần thiết cho cơ thể, giúp duy trì cân bằng điện giải và hỗ trợ quá trình tiêu hóa.

4. Hạn chế tối đa việc sử dụng rượu bia, các chất kích thích, và những món ăn cay nóng vì chúng có thể kích thích nhu động ruột và làm tăng triệu chứng viêm đại tràng co thắt.

5. Giữ tinh thần luôn vui vẻ, lạc quan và thoải mái, giảm lo âu, căng thẳng để cải thiện sức khỏe tổng thể và giảm nguy cơ phát triển các triệu chứng tiêu hóa.

6. Thường xuyên tập thể dục, thể thao để nâng cao sức đề kháng và cải thiện chức năng của hệ tiêu hóa, ngăn ngừa bệnh tật hiệu quả.

Viêm đại tràng co thắt không phải là bệnh lý nguy hiểm, nhưng nó có thể ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Các triệu chứng như đau bụng, đầy hơi, rối loạn đại tiện có thể gây khó chịu và làm gián đoạn các hoạt động hàng ngày. Vì vậy, người bệnh cần xây dựng thói quen sinh hoạt và chế độ ăn uống phù hợp để nâng cao thể trạng và giảm thiểu các triệu chứng của bệnh.

Việc bổ sung đủ chất xơ, uống đủ nước, ăn uống điều độ và tránh các thực phẩm kích thích là rất quan trọng. Bên cạnh đó, việc giảm căng thẳng, tập thể dục đều đặn và duy trì tinh thần lạc quan cũng góp phần giúp cải thiện sức khỏe tổng thể và kiểm soát tốt các triệu chứng viêm đại tràng co thắt. Đặt lịch khám tại Bệnh Viện Đa Khoa Medic Bình Dương để được tư vấn và kiểm tra cột sống. Bạn có thể liên hệ trực tiếp qua số hotline 0915.045.115 hoặc truy cập trang web https://medicbinhduong.vn/ để được tư vấn.