VIÊM KẾT MẠC DỊ ỨNG LÀ GÌ? TRIỆU CHỨNG VÀ BIỆN PHÁP ĐIỀU TRỊ

VIÊM KẾT MẠC DỊ ỨNG LÀ GÌ?

Kết mạc là lớp mô bao phủ tròng trắng của mắt và mặt trong của mí mắt, có chức năng bảo vệ mắt trước những tác nhân gây hại như khói, vi khuẩn, các chất gây dị ứng trong không khí, cũng như tác động của nắng và gió, nhưng không che phủ giác mạc.

Viêm kết mạc là tình trạng viêm nhiễm của kết mạc, gây đỏ, sưng và tiết dịch để chống lại các tác nhân gây kích ứng. Nguyên nhân gây viêm kết mạc có thể do vi khuẩn, vi rút, dị ứng hoặc kích ứng vật lý, hóa học. Việc điều trị sẽ phụ thuộc vào việc xác định chính xác nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Viêm kết mạc dị ứng xảy ra khi kết mạc bị viêm do phản ứng dị ứng. Trong kết mạc có một lượng lớn các tế bào từ hệ thống miễn dịch, gọi là tế bào mast, chúng giải phóng các chất hóa học (chất trung gian) để phản ứng với các kích thích như phấn hoa, bào tử nấm, bụi… Những chất trung gian này gây ra tình trạng viêm mắt, có thể kéo dài hoặc chỉ diễn ra trong thời gian ngắn.

CÁC LOẠI VIÊM KẾT MẠC DỊ ỨNG PHỔ BIẾN

Viêm kết mạc dị ứng thường được chia thành hai loại chính: viêm kết mạc dị ứng theo mùa và viêm kết mạc mùa xuân.

1. Viêm kết mạc dị ứng theo mùa 

Viêm kết mạc dị ứng theo mùa, còn gọi là viêm kết mạc do sốt cỏ khô, thường xuất hiện do các bào tử nấm mốc trong không khí hoặc phấn hoa từ cây cối, cỏ dại. Bệnh thường bùng phát vào mùa xuân, cuối hè hoặc đầu thu và tự giảm trong các tháng mùa đông, khi các loại cây gây bệnh bước vào chu kỳ nghỉ đông.

2. Viêm kết mạc dị ứng lâu năm

Viêm kết mạc dị ứng lâu năm do các chất gây dị ứng không theo mùa, như bọ ve, bọ chét gia súc và các yếu tố gây dị ứng trong nhà như lông thú cưng, rận rệp, và mạt bụi. Những chất này thường gây ra các triệu chứng quanh năm mà không phụ thuộc vào mùa.

3. Viêm kết mạc mùa xuân

Viêm kết mạc mùa xuân là một dạng viêm kết mạc dị ứng nghiêm trọng hơn, phổ biến ở nam giới từ 5 đến 20 tuổi, đặc biệt là những người có tiền sử chàm, hen suyễn hoặc dị ứng theo mùa. Bệnh thường gặp nhiều nhất vào mùa xuân và giảm dần vào mùa thu và mùa đông.

NGUYÊN NHÂN VIÊM MẮT DỊ ỨNG

Viêm mắt dị ứng thường xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, và có thể được phân loại theo các nhóm nguyên nhân sau:

1. Dị ứng tiếp xúc:  Khi sử dụng các loại mỹ phẩm, sơn móng tay hoặc các sản phẩm khác tiếp xúc trực tiếp với mắt, có thể gây ra phản ứng dị ứng, thường chỉ xuất hiện ở một bên mắt. Các nguyên nhân khác bao gồm thuốc kháng sinh, chất bảo quản thimerosal, một số loại cây, hoa, và quả.

2. Dị ứng thời tiết:  Khi di chuyển qua các khu vực có khí hậu và thời tiết khác nhau, mắt có thể phản ứng với sự thay đổi này, dẫn đến viêm kết mạc dị ứng.

3. Dị ứng kính áp tròng: Những người đeo kính áp tròng có thể bị dị ứng với chất liệu của kính hoặc do vệ sinh kính không đảm bảo sạch sẽ, dẫn đến tình trạng viêm mắt.

4. Phản ứng sốc phản vệ: Phản ứng dị ứng nghiêm trọng (sốc phản vệ) có thể xảy ra do thực phẩm, côn trùng, thuốc, gây ra các triệu chứng như sưng, ngứa, đỏ kết mạc và các mô mềm xung quanh mắt. Ngoài ra, việc tiêu thụ thực phẩm chứa bột ngọt hoặc chất bảo quản như natri metabisulfite cũng có thể gây sưng và đỏ mắt, tuy nhiên, đây không phải là phản ứng sốc phản vệ thực sự và do đó, các triệu chứng thường nhẹ hơn.

TRIỆU CHỨNG VIÊM KẾT MẠC DỊ ỨNG

Triệu chứng của viêm kết mạc dị ứng thường bao gồm các dấu hiệu điển hình như: chảy nước mắt, mắt đỏ, nhạy cảm với ánh sáng, sưng mí mắt, cảm giác rát và ngứa ở mắt, đóng vảy mỏng ở hai bên mắt vào buổi sáng, đau mắt, giảm thị lực, phù mí mắt, tiết dịch nhầy đặc, loét giác mạc, cảm giác có dị vật trong mắt, và sợ ánh sáng.

Những người mắc viêm kết mạc dị ứng thường cảm thấy ngứa và rát dữ dội ở cả hai mắt. Các triệu chứng này thường ảnh hưởng đến cả hai mắt, hiếm khi một mắt bị nặng hơn mắt còn lại. Kết mạc trở nên đỏ và sưng, khiến bề mặt nhãn cầu sưng phồng. Mí mắt có thể ngứa dữ dội, và việc chà xát hay gãi sẽ làm da mí mắt đỏ, sưng tấy và xuất hiện nếp nhăn.

Viêm kết mạc dị ứng theo mùa và viêm kết mạc dị ứng lâu năm thường đi kèm với lượng dịch tiết lỏng, loãng. Tầm nhìn hiếm khi bị ảnh hưởng, nhưng có nhiều trường hợp có cảm giác ngứa và sổ mũi.

Trong trường hợp viêm kết mạc mùa xuân, dịch tiết từ mắt thường đặc, dai và giống như chất nhầy. Không giống như các loại viêm kết mạc dị ứng khác, viêm kết mạc mùa xuân thường ảnh hưởng đến giác mạc (lớp trong suốt phía trước mống mắt và đồng tử). Một số người có thể bị loét giác mạc, gây đau mắt và đặc biệt nhạy cảm với ánh sáng chói (chứng sợ ánh sáng), đôi khi kèm theo giảm thị lực.

Hầu hết các trường hợp viêm kết mạc dị ứng không đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe. Biến chứng của viêm kết mạc dị ứng rất hiếm, nhưng có thể gây sẹo ở mắt, nhiễm trùng kết mạc, hoặc lan nhiễm sang các vùng khác của cơ thể, dẫn đến nhiễm trùng thứ cấp nghiêm trọng.

Viêm kết mạc dị ứng thường bị nhầm lẫn với viêm kết mạc do vi rút. Ngứa mắt dữ dội là triệu chứng chỉ liên quan đến dị ứng mắt. Viêm kết mạc do vi rút thường bắt đầu ở một mắt và sau đó lan sang mắt còn lại, trong khi viêm mắt dị ứng thường ảnh hưởng đến cả hai mắt cùng một lúc. Viêm kết mạc do vi rút dễ lây lan, trong khi viêm kết mạc dị ứng không lây nhiễm.

CÁCH ĐIỀU TRỊ VIÊM KẾT MẠC DỊ ỨNG THẾ NÀO?

Hầu hết các trường hợp viêm kết mạc dị ứng đều có tiên lượng tốt và hiếm khi gây ra biến chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu không được điều trị kịp thời, đặc biệt trong trường hợp tổn thương giác mạc, bệnh nhân có thể bị mất thị lực. Việc sử dụng các loại thuốc để kiểm soát viêm mắt dị ứng mà không có sự giám sát của bác sĩ cũng có thể dẫn đến các biến chứng, như đục thủy tinh thể. Tùy vào tình trạng của mắt, bác sĩ sẽ đưa ra các phương pháp điều trị phù hợp.

1. Thuốc nhỏ mắt:

Viêm kết mạc dị ứng thường được điều trị bằng thuốc nhỏ mắt chống dị ứng. Sử dụng nước mắt nhân tạo và tránh tiếp xúc với các chất gây dị ứng có thể giúp giảm các triệu chứng. Thuốc nhỏ mắt chứa kháng histamin như ketotifen thường được dùng cho các trường hợp nhẹ. Đối với các trường hợp nặng hơn, bác sĩ có thể chỉ định thêm thuốc nhỏ mắt kháng histamin theo toa hoặc chất ổn định tế bào mast để đạt hiệu quả cao hơn.

Thuốc nhỏ mắt chống viêm không chứa steroid, chẳng hạn như ketorolac, cũng có thể được sử dụng để giảm triệu chứng. Tuy nhiên, thuốc nhỏ mắt corticosteroid, mặc dù có tác dụng chống viêm mạnh hơn, không nên được sử dụng liên tục trong hơn một tuần mà không có sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ nhãn khoa. Việc tự ý sử dụng các loại thuốc này có thể dẫn đến các biến chứng như tăng nhãn áp, đục thủy tinh thể, nguy cơ nhiễm trùng mắt hoặc các bệnh về mắt khác.

2. Thuốc uống

Nếu viêm kết mạc dị ứng kèm theo các triệu chứng ở mũi và tai, bác sĩ có thể chỉ định thuốc uống kháng histamin như fexofenadine, cetirizine, chlorpheniramine, cinnarizine, alimemazin, hoặc hydroxyzine… Những loại thuốc này giúp giảm các triệu chứng dị ứng ở mắt và các vùng khác trên cơ thể. Khi dùng thuốc uống kháng histamin, cần lưu ý rằng thuốc có thể gây buồn ngủ, thiếu tập trung, vì vậy nên tránh lái xe hoặc tham gia vào các hoạt động đòi hỏi sự tập trung cao. Cần thận trọng khi sử dụng thuốc cho phụ nữ mang thai, người mắc chứng nhược cơ, hoặc người có u xơ tiền liệt tuyến.

3. Thuốc bôi

Bác sĩ có thể chỉ định thuốc bôi mắt để giảm các triệu chứng sung huyết, đỏ, sưng, ngứa, và chảy nước mắt. Các loại thuốc bôi bao gồm thuốc kháng histamin, thuốc chống viêm không steroid, và thuốc ổn định tế bào mast. Trong trường hợp bị bội nhiễm, có thể cần sử dụng thuốc kháng sinh trong khoảng 10 – 14 ngày.

4. Chăm sóc tại nhà

Bệnh nhân viêm kết mạc dị ứng cần chú ý chăm sóc mắt hàng ngày bằng cách rửa mắt với nước muối sinh lý để loại bỏ dử mắt và giảm kích thích gây dị ứng. Tránh tiếp xúc với các yếu tố gây dị ứng như bụi, phấn hoa, động vật, và côn trùng. Không nên dụi mắt, và nên thường xuyên đeo kính khi ra ngoài để bảo vệ mắt.

Ngoài ra, cần bảo quản thuốc nhỏ mắt ở nơi khô ráo, thoáng mát, và tránh để thuốc bị dính bẩn. Việc bổ sung thực phẩm giàu chất chống oxy hóa, vitamin, và khoáng chất cũng giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Nên tránh trang điểm mắt, sử dụng mascara, và thay vào đó, sử dụng nước mắt nhân tạo và chườm lạnh để làm dịu mắt.

PHƯƠNG PHÁP PHÒNG NGỪA BỆNH MẮT BỊ VIÊM KẾT MẠC DỊ ỨNG

Bệnh viêm kết mạc dị ứng tuy hiếm khi gây biến chứng nguy hiểm nhưng lại gây ra nhiều khó chịu cho người mắc. Để phòng ngừa bệnh viêm kết mạc dị ứng, mọi người có thể thực hiện các biện pháp sau:

1. Tránh các chất gây dị ứng 

Tránh tiếp xúc với các chất gây dị ứng nếu đã biết chính xác yếu tố nào gây dị ứng cho cơ thể. Đối với những người chưa xác định rõ nguyên nhân dị ứng, nên tránh các yếu tố dễ gây dị ứng như hải sản, đậu phộng, trứng, sữa, bơ, thực phẩm lạ, phấn hoa, vảy lông động vật, côn trùng, bụi, hóa chất, và mỹ phẩm có mùi hương nồng. Đeo khẩu trang và kính mắt khi ra ngoài, đặc biệt trong thời tiết hanh khô và có nhiều gió.

2. Vệ sinh khu vực sống

Loại bỏ các yếu tố gây dị ứng trong không gian sống bằng cách giữ vệ sinh sạch sẽ. Lau dọn nhà cửa, giặt chăn mền thường xuyên để giảm thiểu bụi và nấm mốc.

3. Vệ sinh kính áp tròng 

Kính áp tròng có thể là nơi tích tụ vi khuẩn và bụi bẩn nếu không được vệ sinh kỹ lưỡng. Trước và sau khi đeo kính áp tròng, cần rửa tay và vệ sinh kính bằng dung dịch vệ sinh chuyên dụng. Khi đeo và tháo kính, nên thực hiện nhẹ nhàng để tránh gây tổn thương mắt. Khi mua kính áp tròng, hãy chọn loại kính chất lượng, có nguồn gốc rõ ràng và tránh các sản phẩm được làm từ vật liệu dễ gây dị ứng.

4. Sử dụng chất tẩy rửa không mùi

Các chất tẩy rửa có mùi hương nồng có thể gây dị ứng. Do đó, nên sử dụng các chất tẩy rửa không mùi để giảm nguy cơ dị ứng do hóa chất.

Để đặt lịch thăm khám và điều trị, liên hệ qua số hotline: 0915.045.115 hoặc truy cập website https://medicbinhduong.vn/ để được tư vấn.