VIÊM MÀNG NÃO DO VI KHUẨN: NGUYÊN NHÂN, TRIỆU CHỨNG, BIẾN CHỨNG VÀ CÁCH PHÒNG NGỪA

VIÊM MÀNG NÃO DO VI KHUẨN LÀ GÌ?

Viêm màng não do vi khuẩn, còn được gọi là viêm màng não do nhiễm khuẩn, có thể gây tử vong chỉ trong 24 giờ sau khi khởi phát. Màng não (phần bao quanh não bảo vệ não và tủy sống) và khoang dưới màng nhện bị viêm.

Khi vi khuẩn xâm nhập vào màng não, nó sẽ viêm các mô xung quanh não, gián đoạn lưu lượng máu và làm tăng nguy cơ đột quỵ não.

NGUYÊN NHÂN BỊ VIÊM MÀNG NÃO DO VI KHUẨN

1. Viêm màng não do vi khuẩn nào gây nên

Khoảng 50 loại vi khuẩn khác nhau gây viêm màng não hiện đang được nghiên cứu. Do đó, các loại vi khuẩn sau đây gây viêm màng não:

• Phế cầu khuẩn (Streptococcus pneumoniae);
• Liên cầu khuẩn nhóm B (Streptococcus agalactiae);
• Vi khuẩn não mô cầu (Neisseria meningitidis);
• Vi khuẩn Haemophilus;
• Vi khuẩn Listeria monocytogenes;
• Vi khuẩn E. coli (Escherichia coli).

2. Yếu tố nguy cơ gây bệnh nhiễm khuẩn viêm màng não

Vi khuẩn gây bệnh viêm màng não thường tồn tại trong môi trường hoặc có thể ở trong các khu vực của cơ thể như mũi, cổ họng mà không gây ra bất kỳ triệu chứng nào.

Tuy nhiên, những người mang vi khuẩn gây viêm màng não có thể lây truyền vi khuẩn cho người khác thông qua các dịch tiết đường hô hấp như ho, hắt xì, hôn, dùng chung dụng cụ ăn uống và các hoạt động khác. Ngoài ra, vi khuẩn E. coli và liên cầu khuẩn nhóm B có thể truyền từ mẹ sang con trong quá trình sinh nở.

ĐỐI TƯỢNG NGUY CƠ BỊ VIÊM MÀNG NÃO DO VI KHUẨN

Mặc dù mọi người đều có thể mắc viêm màng não do vi khuẩn, nhưng những người sau đây có nguy cơ cao hơn những người khác:

• Trẻ em trong độ tuổi sơ sinh đến dưới 2 tuổi
• Người trưởng thành có các yếu tố như: Rối loạn sử dụng chất gây nghiện (ma túy, bia, rượu, thuốc lá…); Nhiễm trùng tai hoặc mũi mạn tính; Viêm phổi do phế cầu khuẩn; Đã phẫu thuật cắt bỏ lá lách; Mắc bệnh hồng cầu hình liềm; Hệ thống miễn dịch suy yếu…

Ngoài ra, những người đã trải qua phẫu thuật cột sống, não hoặc nhiễm trùng máu cũng có nguy cơ mắc bệnh nhiễm khuẩn viêm màng não cao hơn những người khác.

TRIỆU CHỨNG VIÊM MÀNG NÃO DO VI KHUẨN

Một số triệu chứng viêm màng não vi khuẩn thường gặp như:

• Sốt cao;
• Đau đầu;
• Cứng cổ khiến người bệnh không thể hạ cằm xuống ngực;
• Buồn nôn hay nôn ói;
• Lú lẫn;
• Nhạy cảm với ánh sáng;
• Mệt mỏi, uể oải giống biểu hiện bệnh cảm cúm.

Bệnh có thể gây sốt cao với trẻ dưới 2 tuổi, dẫn đến nôn ói, ngủ li bì, thóp phồng và co giật. Mặt khác, bệnh viêm màng não do vi khuẩn có thể gây buồn ngủ kéo dài, cảm giác khó chịu trong cơ thể, động kinh và đột quỵ ở người lớn và trẻ em trên 2 tuổi.

CÁC BIẾN CHỨNG CỦA VIÊM MÀNG NÃO DO VI KHUẨN

Bệnh viêm màng não do vi khuẩn có thể gây đột quỵ và tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Người bệnh có thể phải đối mặt với một số biến chứng nguy hiểm như:

• Nhồi máu tĩnh mạch hoặc động mạch (xảy ra do huyết khối hoặc viêm ở trên bề mặt hoặc sâu trong não);
• Não úng thủy (di chứng sau viêm màng não);
• Liệt dây vận nhãn ngoài (xảy ra do dây thần kinh sọ số 6 bị chèn ép hoặc viêm nhiễm);
• Mất thính lực (do viêm cấu trúc tai giữa hoặc viêm dây thần kinh sọ số 8);
• Tụ mủ dưới màng cứng của não;
• Tăng áp lực nội sọ do phù não;
• Thoát vị não;

Một số biến chứng toàn thân khác như đông máu nội mạch (DIC), sốc nhiễm khuẩn, hạ natri máu do xảy ra hội chứng tiết hormone chống bài niệu không phù hợp (SIAHD)…

Bên cạnh đó, người bị viêm màng não vi khuẩn có thể gặp phải các di chứng lâu dài như:

• Động kinh;
• Suy giảm trí nhớ, kém tập trung;
• Suy giảm hoặc mất khả năng vận động, giữ thăng bằng, phối hợp các chi;
• Mất hoặc suy giảm thính lực và thị lực;
• Giảm khả năng tư duy;
• Rối loạn ngôn ngữ.

PHƯƠNG PHÁP PHÒNG NGỪA VIÊM MÀNG NÃO DO VI KHUẨN

Hiện tại, một phương pháp hiệu quả để ngăn ngừa bệnh viêm màng não do vi khuẩn là tiêm vaccin. Người tiêm vaccine có thể mắc bệnh viêm màng não do nhiễm khuẩn, mặc dù vaccin chỉ giúp phòng ngừa bệnh. Do đó, để giảm khởi phát bệnh, cần tránh xa các yếu tố nguy hiểm. Các loại vaccin có thể giúp ngăn ngừa viêm màng não do vi khuẩn, chẳng hạn như:

• Vaccine não mô cầu giúp bảo vệ cơ thể khỏi sự tấn công của vi khuẩn N. meningitidis;
• Vaccine phế cầu khuẩn giúp bảo vệ cơ thể khỏi sự tấn công của vi khuẩn S. pneumoniae;
• Vaccine Haemophilusenzae serotype b (Hib) giúp bảo vệ cơ thể khỏi vi khuẩn Haemophilus Influenzae serotype b.
• Trẻ em cần được tiêm phòng bệnh viêm màng não do nhiễm khuẩn trong độ tuổi từ 11 đến 12 tuổi và được tiêm nhắc lại vào năm 16.

BIỆN PHÁP NGĂN NGỪA VIÊM MÀNG NÃO DO VI KHUẨN

• Tránh xa các chất kích thích như thuốc phiện, thuốc lá, rượu, bia và các chất kích thích khác.
• Khi hắt hơi hoặc ho, hãy che miệng và mũi bằng khăn giấy.
• Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng hoặc dung dịch diệt khuẩn, đặc biệt sau khi ho, hắt hơi, thay tã cho trẻ, đi vệ sinh.
• Nâng cao sức khỏe hệ miễn dịch: Khi hệ miễn dịch hoạt động tốt, nó sẽ giúp cơ thể chống lại các loại vi khuẩn viêm màng não.
• Hỗ trợ hệ miễn dịch bằng cách:
• Ngủ đủ giấc và không thức khuya;
• Không làm việc quá nhiều và thiết lập thời gian nghỉ ngơi;
• Tập thể dục hàng ngày;
• Chế độ dinh dưỡng phải khoa học, ưu tiên thực phẩm giàu chất chống oxy hóa, vitamin và khoáng chất; giảm thực phẩm chứa chất béo bão hòa và chất gây viêm.
• Khám sức khỏe tổng quát 6 tháng một lần để phát hiện ra các bệnh nguy hiểm.

KHI CÓ DẤU HIỆU VIÊM MÀNG NÃO DO VI KHUẨN CẦN ĐẾN NGAY CÁC CƠ SỞ Y TẾ

Nhiễm khuẩn viêm màng não thường dễ bị nhầm lẫn với các bệnh thông thường vì chúng thường chuyển biến nhanh. Do đó, người bệnh nên đến bệnh viện gần nhất ngay khi có triệu chứng để giảm các biến chứng và nguy cơ tử vong.

Bệnh viện Đa Khoa Medic Bình Dương được sử dụng các hệ thống máy móc hiện đại được nhập khẩu đồng bộ từ các quốc gia tiên tiến, nhằm mục đích tạo ra một môi trường khám chữa bệnh chất lượng và thân thiện với người bệnh. Các chuyên khoa khác như Tai Mũi Họng, Xét nghiệm và Chẩn đoán hình ảnh giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh tật chính xác và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp cho người bệnh.

Để bảo vệ tính mạng và giảm nguy cơ biến chứng, viêm màng não nhiễm khuẩn cần được chẩn đoán và điều trị ngay lập tức. Mọi người phải chủ động ngăn ngừa viêm màng não do vi khuẩn bằng cách tiêm vaccine phòng bệnh và sống khoa học để nâng cao sức khỏe tổng thể.