VIÊM MŨI HỌNG Ở TRẺ: NGUYÊN NHÂN, TRIỆU CHỨNG, VÀ BIẾN CHỨNG NGUY HIỂM

VIÊM MŨI HỌNG Ở TRẺ EM LÀ GÌ?

Viêm mũi họng ở trẻ em, thường được gọi là cảm lạnh thông thường, là tình trạng viêm nhiễm và sưng tấy ở mũi, hầu hoặc cổ họng của trẻ.

Trẻ dưới 3 tuổi có thể bị viêm mũi họng từ 4-6 lần mỗi năm, và với những trẻ đã đi nhà trẻ hoặc đi học, con số này có thể tăng lên 6-10 lần mỗi năm, đặc biệt là trong những tháng trời lạnh. Bệnh thường ở mức độ nhẹ và có thể tự khỏi sau 7-10 ngày nếu trẻ được nghỉ ngơi và chăm sóc đúng cách, mà không gây ra bất kỳ biến chứng nghiêm trọng nào.

Tuy nhiên, nếu không được điều trị kịp thời và đúng phương pháp, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như viêm đường hô hấp, viêm tai giữa, hoặc viêm cầu thận cấp.

NGUYÊN NHÂN TRẺ BỊ VIÊM MŨI HỌNG

Hầu hết các trường hợp viêm mũi họng ở trẻ em là do virus như Adeno virus, Rhino virus,… và một số ít trường hợp do vi khuẩn như liên cầu khuẩn gây ra. Khi các tác nhân này xâm nhập vào cơ thể qua mũi và hầu (những con đường mà không khí từ bên ngoài vào phổi), chúng làm rối loạn các hoạt động bình thường của mũi, làm suy yếu hệ miễn dịch. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển và dẫn đến bội nhiễm vi khuẩn.

Dưới đây là một số nguyên nhân có thể dẫn đến tình trạng viêm mũi họng ở trẻ em:

1. Môi trường sống

Môi trường sống có vai trò quan trọng đối với sức khỏe và hệ miễn dịch của trẻ. Trẻ em sống trong môi trường ô nhiễm có nguy cơ cao mắc các bệnh lý như viêm mũi họng. Hơn nữa, sự thay đổi đột ngột của môi trường cũng có thể làm cho trẻ khó thích nghi, dẫn đến việc dễ bị nhiễm bệnh. Cụ thể như:

Sự thay đổi thời tiết thất thường, chẳng hạn như buổi sáng nắng, buổi chiều mưa, hoặc khi nhiệt độ giảm đột ngột.

Môi trường sống ô nhiễm, nhiều khói bụi, đặc biệt là khói thuốc lá.

Trẻ thường xuyên đến những nơi đông người như nhà trẻ, trường học.

Trẻ trong giai đoạn cai sữa hoặc tập ăn dặm.

Không gian sống ẩm mốc.

Tiếp xúc với lông chó, mèo hoặc các loài vật nuôi khác.

2. Vi khuẩn, virus, nấm

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng có hơn 200 chủng virus có thể gây viêm mũi họng ở trẻ em, trong đó Rhinovirus là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất, chiếm từ 10-40% các trường hợp. Ngoài ra, các loại virus khác như virus cúm, sởi, Adenovirus,… cũng có thể là nguyên nhân gây bệnh.

Bên cạnh đó, viêm mũi họng ở trẻ cũng có thể do vi khuẩn và nấm gây ra, chẳng hạn như vi khuẩn phế cầu, tụ cầu, liên cầu,… Trong đó, liên cầu khuẩn nhóm A (S. pyogenes) là loại vi khuẩn phổ biến có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm. Trẻ mắc bệnh do loại vi khuẩn này có nguy cơ gặp các biến chứng như viêm khớp cấp và viêm cầu thận cấp.

TRIỆU CHỨNG VIÊM MŨI HỌNG Ở TRẺ EM

Sau 1-3 ngày kể từ khi virus xâm nhập vào cơ thể, trẻ sẽ xuất hiện các triệu chứng tương tự như cảm lạnh, bao gồm:

• Hắt hơi.
• Đau họng, viêm họng, họng sưng đỏ.
• Nghẹt mũi, sổ mũi (nước mũi ban đầu loãng, không màu, không mùi, sau đó chuyển thành màu xanh, đặc và có mùi tanh).
• Ho (ban đầu là ho khan, sau đó chuyển thành ho có đờm).
• Mệt mỏi.
• Nhức mỏi toàn thân.
• Sốt nhẹ (trong một số trường hợp, trẻ có thể sốt cao từ 39-40 độ C).
• Đau đầu.
• Chán ăn.

Các triệu chứng này khiến trẻ cảm thấy khó chịu và thường kéo dài từ 7-10 ngày hoặc lâu hơn. Tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, trẻ sẽ có những biểu hiện khác nhau, cụ thể như:

• Trẻ bị viêm mũi họng do virus: phát ban dạng virus, ho, tiêu chảy, viêm kết mạc, chảy nước mũi,…
• Trẻ bị viêm mũi họng do liên cầu khuẩn tan huyết nhóm A: sốt cao (trên 38.5 độ C), họng sưng đỏ, amidan sưng tiết dịch trắng, hạch cổ sưng đau,…

KHI NÀO NÊN ĐƯA TRẺ ĐẾN CƠ SỞ Y TẾ?

Mặc dù các triệu chứng của viêm mũi họng ở trẻ em thường không nghiêm trọng, nhưng việc điều trị đúng cách và kịp thời là rất cần thiết để tránh bệnh trở nên nặng hơn và dẫn đến các biến chứng nguy hiểm. Vì vậy, khi trẻ mắc bệnh, đặc biệt là trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, hoặc trẻ có hệ miễn dịch yếu, mẹ cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ để được tư vấn và hướng dẫn cách điều trị, chăm sóc phù hợp, đảm bảo trị đúng bệnh.

Đa số các trường hợp viêm mũi họng ở trẻ em có thể được điều trị dứt điểm tại nhà. Tuy nhiên, nếu trẻ xuất hiện bất kỳ triệu chứng bất thường nào dưới đây, bố mẹ cần nhanh chóng đưa trẻ đến bệnh viện để được can thiệp y tế kịp thời:

• Sốt cao kéo dài, không có dấu hiệu hạ sốt mặc dù đã sử dụng nhiều biện pháp, bao gồm cả thuốc hạ sốt.
• Trẻ dưới 3 tuổi bị sốt cao dẫn đến hôn mê.
• Ho dữ dội, thở nhanh, hoặc có dấu hiệu khó thở.
• Nôn nhiều hoặc tiêu chảy kéo dài.
• Tai bắt đầu chảy mủ.
• Các triệu chứng của bệnh không có dấu hiệu thuyên giảm sau 2 ngày điều trị.

BIẾN CHỨNG CỦA BỆNH VIÊM MŨI HỌNG Ở TRẺ EM

Trong một số trường hợp, nếu trẻ bị viêm mũi họng không được điều trị kịp thời và chăm sóc đúng cách, bệnh có thể trở nên nghiêm trọng hơn và dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như:

• Viêm phổi ở trẻ em.
• Viêm phế quản cấp.
• Viêm tiểu phế quản cấp.
• Viêm thanh khí phế quản cấp.
• Viêm họng hạt.
• Viêm tai giữa,…

PHÒNG TRÁNH BỆNH VIÊM MŨI HỌNG Ở TRẺ NHỎ

Bệnh viêm mũi họng ở trẻ em lây lan qua tiếp xúc với các giọt bắn chứa virus gây bệnh trong không khí, được phát tán khi người bệnh ho, hắt hơi, xì mũi, hoặc nói chuyện. Để phòng tránh bệnh, mẹ có thể thực hiện các biện pháp sau:

• Tập cho trẻ thói quen rửa tay thường xuyên bằng xà phòng khử khuẩn.
• Tránh cho trẻ tiếp xúc với người đang mắc bệnh hoặc có dấu hiệu nhiễm bệnh viêm mũi họng.
• Vệ sinh kỹ lưỡng không gian sống, khu vực trẻ thường chơi đùa và các đồ chơi của trẻ.
• Tránh cho trẻ dùng chung các vật dụng cá nhân với người khác.
• Khi ho, hắt hơi, hoặc xì mũi, trẻ nên dùng giấy che miệng và mũi, sau đó vứt giấy vào thùng rác và rửa tay ngay lập tức.
• Tiêm phòng đầy đủ và đúng lịch các mũi vaccine cho trẻ theo khuyến cáo của Bộ Y tế.
• Thường xuyên vệ sinh mũi và miệng cho trẻ bằng nước muối sinh lý.
• Thực hiện chế độ dinh dưỡng khoa học và đảm bảo trẻ uống đủ nước mỗi ngày.
• Bổ sung các loại vitamin và khoáng chất cần thiết cho trẻ để tăng cường sức đề kháng. Một số nghiên cứu cho thấy nguy cơ nhiễm bệnh giảm nếu trẻ được bổ sung 0,25mg vitamin C mỗi ngày.
• Tránh cho trẻ đưa tay lên mặt, đặc biệt là vùng mũi và miệng.
• Giữ ấm cho trẻ khi thời tiết trở lạnh, đặc biệt là vùng cổ, ngực, bàn chân và bàn tay.
• Đảm bảo môi trường sống của trẻ trong lành, không có ẩm mốc, khói bụi, và khói thuốc lá.

CHẾ ĐỘ DINH DƯỠNG CHO TRẺ BỊ VIÊM MŨI HỌNG

Đối với trẻ bị viêm mũi họng, duy trì chế độ dinh dưỡng đầy đủ và khoa học là rất quan trọng; có thể thay thế các món ăn hàng ngày bằng những loại thức ăn mềm, dễ tiêu và dễ nuốt nhưng vẫn đảm bảo đủ dưỡng chất cho trẻ. Đồng thời, mẹ nên cho trẻ ăn theo nhu cầu, chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày với lượng thức ăn ít hơn mỗi bữa để đảm bảo trẻ ăn đủ no mà không bị quá no. Lưu ý, mẹ không nên ép trẻ ăn quá nhiều, vì điều này có thể làm trẻ cảm thấy khó chịu và sợ ăn.

Ngoài ra, để giúp trẻ giảm ho, mẹ có thể sử dụng các phương pháp trị ho tự nhiên như mật ong, chanh, gừng,… Những biện pháp này không chỉ an toàn mà còn có thể giúp làm dịu cổ họng và giảm bớt các triệu chứng khó chịu cho trẻ.

Viêm mũi họng ở trẻ em là một bệnh lý phổ biến, đặc biệt khi thời tiết thay đổi. Cách tốt nhất để bảo vệ trẻ khỏi viêm mũi họng là giữ ấm cho trẻ cẩn thận trong thời gian thời tiết chuyển mùa và hạn chế cho trẻ tiếp xúc với người đang mắc bệnh. Nếu trẻ xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào của bệnh, bố mẹ nên đưa trẻ đến bác sĩ để được kiểm tra và nhận hướng dẫn về cách điều trị và chăm sóc đúng cách, đảm bảo điều trị đúng bệnh.

Bệnh viện Đa khoa Medic Bình Dương quy tụ đội ngũ chuyên gia hàng đầu là các giáo sư đầu ngành, bác sĩ giàu kinh nghiệm trong các lĩnh vực. Để đặt lịch thăm khám và điều trị, liên hệ qua số hotline: 0915.045.115 hoặc truy cập website https://medicbinhduong.vn/ để được tư vấn.