NGƯỜI BỊ TIỂU ĐƯỜNG CÓ NGUY CƠ ĐỘT QUỴ CAO KHÔNG?

MỐI LIÊN HỆ GIỮA BỆNH TIỂU ĐƯỜNG VÀ ĐỘT QUỴ

Bệnh tiểu đường (đái tháo đường) là một rối loạn chuyển hóa mạn tính, đặc trưng bởi tình trạng tăng đường huyết kéo dài. Theo thống kê, vào năm 2010 có khoảng 285 triệu người mắc bệnh tiểu đường trên toàn thế giới, con số này được dự báo sẽ tăng lên 439 triệu người vào năm 2030. Sự gia tăng nhanh chóng này chủ yếu liên quan đến tỷ lệ béo phì ngày càng tăng toàn cầu.

Nếu không được kiểm soát hiệu quả, bệnh tiểu đường có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng như: bệnh võng mạc, bệnh thận mạn tính, cắt cụt chi và đặc biệt là các bệnh lý tim mạch – trong đó có đột quỵ.

Mặc dù y học đã có nhiều tiến bộ trong phòng ngừa và điều trị đột quỵ, song tỷ lệ mắc tiểu đường ngày càng tăng đã góp phần làm gia tăng gánh nặng bệnh tật.

Tiểu đường ảnh hưởng đến hệ mạch máu toàn thân, trong đó có mạch máu não. Lượng đường trong máu cao kéo dài sẽ thúc đẩy sự hình thành các mảng xơ vữa động mạch – nguyên nhân dẫn đến tắc nghẽn mạch máu hoặc hình thành cục máu đông, gây ra đột quỵ.

Ngoài ra, người mắc tiểu đường thường đi kèm với các yếu tố nguy cơ khác như tăng huyết áp và rối loạn lipid máu – cả hai đều là nguyên nhân phổ biến dẫn đến bệnh lý tim mạch và đột quỵ.

Theo các nghiên cứu, người bệnh tiểu đường có nguy cơ bị đột quỵ cao gấp 2–4 lần so với người không mắc bệnh. Nguy cơ này càng đáng báo động ở người trẻ tuổi mắc tiểu đường. Đặc biệt, ở những bệnh nhân đột quỵ có đường huyết không được kiểm soát tốt, tỷ lệ tử vong và mức độ biến chứng sau đột quỵ cũng cao hơn đáng kể.

CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ KHÁC CỦA ĐỘT QUỴ

Đột quỵ, hay còn gọi là tai biến mạch máu não, xảy ra khi dòng máu đến một phần của não bị gián đoạn, dẫn đến thiếu oxy và dưỡng chất, làm chết tế bào não trong thời gian ngắn. Đột quỵ được chia thành hai loại chính:

• Đột quỵ thiếu máu cục bộ (nhồi máu não): chiếm khoảng 80–85%, do tắc nghẽn mạch máu não.
• Đột quỵ xuất huyết (xuất huyết não): do vỡ mạch máu não, gây chảy máu.

Ngoài bệnh tiểu đường, đột quỵ còn có thể được gây ra bởi nhiều yếu tố nguy cơ khác như:

Các yếu tố bệnh lý:

• Tăng huyết áp
• Rối loạn nhịp tim (rung nhĩ)
• Tăng cholesterol máu
• Rối loạn đông máu
• Bệnh hồng cầu hình liềm
• Bệnh động mạch ngoại biên
• Hẹp động mạch cảnh
• Các bệnh tim mạch (bệnh mạch vành, bệnh van tim, dị tật bẩm sinh)
• Tiền sử cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA)
• Béo phì
• Hội chứng ngưng thở khi ngủ
• Các yếu tố liên quan đến lối sống:
• Chế độ ăn không lành mạnh (nhiều muối, đường, chất béo bão hòa)
• Ít vận động
• Hút thuốc lá
• Uống rượu bia quá mức

Ngoài ra, tuổi tác là một yếu tố nguy cơ không thể thay đổi – nguy cơ đột quỵ gia tăng sau tuổi 55. Nam giới có tỷ lệ mắc đột quỵ cao hơn, nhưng nữ giới lại có nguy cơ tử vong cao hơn sau đột quỵ.

PHÒNG NGỪA ĐỘT QUỴ NGƯỜI BỊ TIỂU ĐƯỜNG

Một số yếu tố nguy cơ như di truyền, tuổi tác hay tiền sử gia đình là không thể thay đổi. Tuy nhiên, nhiều yếu tố khác như tiểu đường, huyết áp cao, cholesterol cao và béo phì hoàn toàn có thể kiểm soát được thông qua:

1. Thay đổi lối sống

• Duy trì cân nặng hợp lý
• Ăn uống lành mạnh: giảm chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa, đường và muối; tăng cường chất xơ, rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, cá, đậu và các loại hạt
• Tập thể dục đều đặn: ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần (như đi bộ nhanh, bơi lội, chạy bộ nhẹ)
• Không hút thuốc lá
• Hạn chế rượu bia: không quá 2 đơn vị/ngày với nam giới và 1 đơn vị/ngày với nữ giới

2. Theo dõi và điều trị y tế thường xuyên

Người có nguy cơ hoặc đã mắc bệnh tiểu đường, cao huyết áp, rối loạn lipid máu cần kiểm tra sức khỏe định kỳ để theo dõi các chỉ số:

• Đường huyết
• Huyết áp
• Chỉ số cholesterol (LDL, HDL, triglycerid)
• Tùy theo tình trạng cụ thể, bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc:
• Thuốc điều trị tiểu đường
• Thuốc hạ huyết áp
• Thuốc hạ mỡ máu (statin)
• Thuốc chống kết tập tiểu cầu hoặc chống đông máu

Việc sử dụng thuốc cần tuân thủ đúng liều lượng và chỉ định của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả phòng ngừa đột quỵ và hạn chế biến chứng.

Mặc dù không thể loại bỏ hoàn toàn nguy cơ đột quỵ, nhưng việc kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ – đặc biệt là bệnh tiểu đường – sẽ giúp giảm đáng kể nguy cơ đột quỵ, đồng thời cải thiện chất lượng sống, kéo dài tuổi thọ và phòng tránh các biến chứng nặng nề. Liên hệ trực tiếp qua số hotline 0915.045.115 hoặc truy cập trang web https://medicbinhduong.vn/ để được tư vấn.